کمپ کاله در شمال فرانسه، نقطه‌ای امیدبخش برای مهاجرین بود تا رسیدن به انگلستان ، مرهمی بر زخم‌های ناشی از جنگ آنها باشد.
اما انگلستان با کشیدن دیواری به ارتفاع 13 فوت مانع از رسیدن آنها شد. هنگامی که کمپ کاله به دلیل شرایط بد بهداشتی و دلایل بشردوستانه تعطیل شد و حدود 9 هزار مهاجرِ پناهجو به کمپ دیگری منتقل شدند، امیدهایشان نیز رخت بربست. آنها این شرایط را تا قبل از بسته شدن کمپ تحمل میکردند تا شاید به شرایط کاری و زیستی بهتری برسند. حتی با وجود دیوار هم عده ای در صدد رسیدن به انگلستان بودند اما حدود سیزده نفر جانشان را در این هجرت غیر قانونی از دست دادند.
بعد از حمله‌های انتحاری در برلین و پاریس و البته رفراندوم خروج از اتحادیه اروپا در بریتانیا، قوانین مهاجرتی محدود کننده وضعیت مهاجرین را نا بسامان تر کرد. اما از همان زمان هم بریتانیا زیر فشارسازمان‌های بشردوستانه بود و این فشارها منتهی به صدور اجازه ورود کودکان مهاجر به این کشور شد تا شاید در آینده والدینشان هم به آنها بپیوندند. ولی دردنیای دیوار کشیده کنونی، چه بر سر مهاجرین و کشورهایی نظیر انگلستان خواهد آمد؟
بریتانیا در طول سالیان دراز پذیرای مهاجرین بوده است. به خصوص از میانه دهه 1980 به کشوری کاملا مهاجرپذیر تبدیل شد. اما از دهه اخیر و به خصوص از سال 2004 جمعیت مهاجرین، به ویژه از کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان (با بیشتر شدن کشورهای عضو اتحادیه اروپا و داشتن حقوق اشتغال) روند رو به رشدی داشته است. اما نگرانی عمومی نیز با توجه به این افزایش مهاجر، بیشتر شد. طبق آمارها از اوایل دهه 1990، جمعیت بیشتری از مردم بریتانیا مساله مهاجرت را جزو مسایل مهم و نگران کننده جامعه دانستند. با توجه به این نگرانی، دولتمردان بریتانیا هم سعی در وضع قوانینی داشتند تا جمعیت مهاجرین را کنترل کنند. از کنترل بیشتر مرزها گرفته تا مطمئن کردنِ مردم از کنترل بازار کار نسبت به جمعیت مهاجرین.
مهاجرین بریتانیا را باید در دو گروه بررسی کرد: 1- خارجی های متولد بریتانیا 2- شهروندان خارجی.
در سال 2015 حدود هشت میلیون خارجی متولد بریتانیا در این سرزمین زندگی میکردند، چیزی حدود سیزده درصد جمعیت کل کشور. و شهروندان خارجی با جمعیتی حدود 5 میلیون (هشت درصد) در بریتانیا زندگی میکردند. خارجی‌های متولد بریتانیا عمدتا از هند، لهستان، پاکستان، ایرلند و آلمان بودند. اما لهستان بزرگترین گروه شهروندان خارجی را تشکیل می‌داد. طبق آمار نیروی کار در سال 2015، حدود 600000 لهستانی در بریتانیا زندگی میکردند و ایرلند، هند، پاکستان، فرانسه و آمریکا در رتبه های بعدی قرار می‌گرفتند.
نکته قابل توجه ناپایدار بودن این جمعیت است. تحقیقات نشان می‌دهد که 40 درصد مهاجرین مرد و 55 درصد مهاجرین زنی که در اوایل دهه 90 حداقل یک سال در بریتانیا زندگی کرده‌اند، در کمتر از پنج سال به وطنشان بازگشته اند. به همین خاطر ملیتِ جمعیت مهاجرین نیز در سال‌های اخیر و بحران‌های خاورمیانه در حال تغییر است.
راهکار دولت در برابر این مهاجرت‌ها و به خصوص مهاجرت‌های غیرقانونی از سال به بعد 2002 متفاوت شد. در سال‌های اخیر هم با توجه به بحران سوریه و عراق این راهکارها برای حفظ امنیت در بریتانیا تشدید شده است:
- تهیه گذرنامه بیومتریک (اثرانگشت و رنگ و طرح اسکن قرنیه) برای تمام مهاجرین
- تحریم کارفرمایانی که نیروی کار غیرقانونی استخدام می‌کنند.
- محدود کردن امکانات رفاهی برای مهاجرین غیرقانونی مانند بیمه درمانی و ...
اما پس از برگزیت اوضاع برای مهاجرین سخت‌تر می‌شود. بسیاری از حامیان برگزیت با شعار بیایید دوباره کنترل را در دست بگیریم از مواضع اتحادیه اروپا در قبال مهاجرین ناراضی بودند. قوانین مهاجرتی نامحدود در داخل اتحادیه اروپا کار را برای کشورهایی نظیر آلمان، فرانسه و انگلستان که از سطح زندگی بالاتری نسبت به دیگر کشورهای اروپایی برخوردار بودند، سخت کرده بود.
حتی دیوید کامرون، نخست وزیر سابق بریتانیا هم که از مخالفان خروج از اتحادیه اروپا بود نیز از مواضع مهاجرتی اتحادیه اروپا ناراضی بود. به همین خاطر ترزا مِی هم پس از رسیدن به نخست وزیری قول محدود کردن ورود مهاجرین را داده بود. چیزی که با بسته شدن کمپ‌های کاله و مشابه آن میسر شده است. اما آیا این دیوارکشی و منع ورود مهاجرین به کشورهای امثال آمریکا و بریتانیا، امنیت را برقرار می‌کند؟ یا موجی از نارضایتی را درمیان پناهجویان و سازمان‌های بشردوستانه ایجاد می‌کند؟ که شاید این نارضایتی امنیت احتمالی را به خطر بیاندازد.
* کارشناسی ارشد مطالعات بریتانیا