الهام مصدقی‌راد: تاکنون ۴۰۰ نفر برای شرکت در جشنواره ملی مبلمان شهری دایره خلاق که این دوره با محوریت مبلمان کودکان برگزار می‌شود، اعلام آمادگی کرده و قرار است آثار خود را به‌زودی برای تصمیم‌گیری هیأت داوران ارسال کنند.

ايفا كردن هدف مبلمان، دارا بودن رويكرد سرگرمي و در عين حال امنيت از ويژگي‌هاي شاخص مبلمان شهري كودكان است. قرار است آثار منتخب و برگزيده در مكان‌هايي چون بوستان‌ها، مجتمع‌هاي تجاري بزرگ، پاتوق‌ها و مراكز اصلي كه در برخي محله‌ها قرار دارد تعبيه شود. در تعريف مبلمان شهري كودكان آنها را به 2 گروه فعال و غيرفعال تقسيم مي‌كنند. در گروه فعال كودك با ابعاد و خصوصيات فيزيكي‌اش درگير مبلمان مي‌شود مانند آبخوري كه لازم است متناسب با قد و قواره‌اش باشد اما در گروه ديگر اين اتفاق نمي‌افتد. نيمكت ازجمله اينهاست چون به هيچ عنوان نمي‌توان از يك كودك انتظار نشستن حتي 10دقيقه روي نيمكت‌هاي فضاي عمومي را داشت.

  • قابل بازي بودن؛ مهم‌ترين ويژگي مبلمان شهري كودكان

مرواريد قاسمي طراح شهري در گفت‌وگو با همشهري بر اين موضوع تأكيد مي‌كند كه «قابل بازي بودن» ويژگي اول مبلمان شهري براي كودكان است. وي مي‌افزايد: «مبلمان شهري كودك صرفا نبايد رنگ يا طرح كودكانه داشته باشد بلكه به‌گونه‌اي طراحي شود كه ذهن فعال و خلاق كودك را به فعاليت واداشته و بتواند با آن سرگرم شود.» اين رويكرد در برخي كشورها نيز به اجرا درآمده و فاكتورهايي چون سرگرمي، خلاقيت، جذابيت،

امكان ايجاد تعامل و البته استراحت در طراحي مبلمان شهري كودكان گنجانده شده است. به بيان ساده‌تر مبلمان شهري كودكان كاربردي چندوجهي داشته و به‌عنوان ابزار تفريحي و آموزشي براي آنها قلمداد شود. كودك، خلاق، ‌پرجنب و جوش و جست‌وجوگر و در تلاش براي يافتن تازگي‌هاست. بررسي‌ها درخصوص مبلمان كودكان در 2 محله نيويورك كه سال‌ها قبل انجام شد نشان داد طراحي فضا و مبلمان شهري در آنها، منجر به تقويت رشد كالبدي و كسب تجربه كودكان در اين فضا شده است.

اين مبلمان نه‌تنها امنيت لازم براي كودكان را فراهم كرده بلكه توانسته فضايي براي تجربه صوت و تركيب اصوات به‌منظور خلق موسيقي نيز فراهم كند. در عين حال بزرگسالان نيز مي‌توانند به خوبي از اين مبلمان به‌عنوان فضاي استراحت استفاده كنند. به گفته اين مدرس دانشگاه هنر لازم نيست در يك فضاي شهري مبلمان بزرگسال و كودك، ‌هر دو كار شود بلكه با طراحي يك مبلمان شهري چند وجهي كه نيازهاي هر دوگروه را جواب دهد به هدف اصلي دست يافته‌ايم.

از طرفي، وسعت فضاهاي شهري به‌ويژه در تهران اجازه نصب تعداد زياد مبلمان را نمي‌دهد و به‌طور حتم با افزايش آنها، كاربران اصلي يا همان شهروندان از محيط حذف مي‌شوند. اما يكي از مهم‌ترين نكاتي كه اين طراح شهري به آن اشاره مي‌كند نبود زيرساخت‌هاي لازم براي توسعه شهر دوستدار كودك است. قاسمي مي‌گويد: «ما نيازمند مسيرهاي امن كودك هستيم تا در سن دبستان امكان حضور مستقل در فضا را تجربه كند، آن وقت به خوبي مي‌توان مبلمان شهري ويژه او را نيز در همان مكان ساخت. هم‌اكنون بهترين مكان براي نصب چنين مبلماني پارك‌ها و فضاي بازي كودكان است.»

  • كودك برخلاف انتظار رفتار مي‌كند

در نخستين دوره برگزاري جشنواره مبلمان شهري دايره خلاق كه با موضوع طراحي نيمكت درفضاي عمومي برگزار شد، آثار قابل توجهي به دبيرخانه جشنواره ارسال شد. تعدادي از آثار منتخب در نهايت در بوستان آب و آتش براي استفاده شهروندان نصب شدند. اين مبلمان با محوريت كودك نبود، اما بررسي‌ها نشان داد به جز بزرگسالان كه به راحتي از اين نيمكت‌ها براي استراحت استفاده مي‌كنند كودكان هم استقبال زيادي كرده و به نوعي آنها را وسيله سرگرمي و تفريح و ابزاري براي پاسخ به فعاليت جسمي و ذهني‌شان مي‌دانند.

نيمكتي كه شامل 7كلاويه پيانو است و با نشستن روي هر كدام از آنها موسيقي پخش مي‌شود يا گوي‌هاي كوچك و بزرگي كه در كنار يكي ديگر از اين نيمكت‌ها تعبيه شده به بيشترين علاقه‌مندي و سرگرمي كودكان تبديل شده است. ‌اين يكي از مهم‌ترين اهداف و تعريف‌هايي است كه در مورد مبلمان كودكان دنبال مي‌شود.