این آغاز پروژه‌ی خانه‌تکانی است؛ اما کارشناسان نگاهی دیگر به این مقوله دارند. خانه‌تکانی از دیدگاه آن‌ها، مدیریت پسماندهاست. مدیریت همین لحظه که وسط اتاق ایستاده‌ایم با کیسه‌ای خالی و انبوهی از وسایل که نمی‌دانیم با آن‌ها چه کنیم.
بر اساس آمار موجود در سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، میزان تولید پسماند، به ویژه در چند روز پایانی سال، از یک پنجم تا یک چهارم (20تا 25 درصد) افزایش می‌یابد که متأسفانه این اتفاق به افزایش هزینه‌های جمع‌آوری و انتقال پسماندها و دفع پسماندها در شهرهای کشور و در نهایت آلودگی محیط‌زیست می‌انجامد.
بله، ماه آخر سال، شکل خیابان‌های شهر عوض می‌شود و ما کنار سطل‌های زباله، میز و صندلی، تشک، متکا و لباس‌های رنگارنگی را می‌بینیم که رها شده‌اند.
مهندس سعید مرادی‌کیا، دانشجوی دکترای مهندسی محیط‌زیست برای مدیریت پسماند در روزهای خانه‌تکانی پیشنهادهايی دارد كه مي‌توان از آن‌ها براي مديريت پسماندها بهره گرفت.
- مديريت دورريزي وسايل
مهم ترین نکاتی که باید از دیدگاه مدیریت پسماند در خانه‌تکانی شب عید به آن توجه داشت عبارتند از:
- تا حد امکان از دور انداختن وسایل سالم و قابل‌مصرف و یا حتی وسایل از کار افتاده، ولی قابل تعمیر خودداری کنیم.
- در صورت تولید پسماند در خانه‌تکانی تا جايي كه مي‌شود آن را فشرده و کم‌حجم و دسته‌بندی کنیم.
- در صورت تولید پسماند در صورت امکان اجزای آن را بر اساس جنس و نوع از هم تفکیک کنیم. برای مثال در مورد پسماند بسته‌بندی‌ها لازم است، مقوا و کاغذ را از روکش‌های پلاستیکی و یا چسب و یا منگنه‌هاي موجود جدا کنیم تا فرایند بازیافت آن‌ها با سهولت بیش‌تری انجام شود.
- تا حد امکان از خرید وسایل جدید که واقعاً به آن نیاز نداریم بپرهیزیم.
- کیسه‌های پلاستیکی مصرف‌شده در این ایام را دور نریزیم آن‌ها را فشرده و گره بزنیم و برای استفاده‌ي مجدد، آن را در گوشه‌ي کابینت آشپزخانه نگه داریم.
- برای خرید ایام نوروز از کیسه‌های پارچه‌ای استفاده کنیم و یا کیسه‌های پلاستیکی موجود در خانه را همراه خود ببریم.
- وسایل قابل تعمیر خود را دور نیاندازیم و با صرف کمی زمان و دقت آن‌ها را تعمیر و بازسازی کنیم. وسایل سالمی که نیاز نداریم و یا وسایل تعمیر شده و یا لباس‌ها و... دیگر خود را دور نیاندازیم بلکه آن‌ها را پس از نظافت به خانواده‌ها و افراد نیازمند هدیه بدهیم.
- تا حد امکان خاکروبه‌ي حاصل از خانه‌تکانی را به‌صورت جداگانه‌ای در مخازن موجود در محلات بگذاریم تا از ترکیب‌شدن با پسماندهای تر که به کمپوست تبدیل خواهند شد جلوگیری شود.
تا حد امکان برای نظافت از مواد با قابلیت استفاده‌ي مجدد بهره ببريم. برای مثال برای تمیزکردن شیشه به‌جای کاغذ روزنامه از پارچه‌های مناسب استفاده کنیم.
- فقط دور نريزيم
حالا پسماندهای خانه‌تکانی تولید شدند. با آن‌ها چه کنیم؟با توجه به این‌که در بیش‌تر موارد پسماندهای خانه‌تکانی‌ها از نوع پسماندهای خشک و یا پسماندهای حجیم (مثل مبل و کمد و...) هستند، می‌توانيم با تفکیک و تحویل آن‌ها به غرفه‌هاي بازيافت شهرداری، امکان بازیافت آن‌ها را فراهم كنيم و یا آن‌ها را به مؤسسات خیریه و خانواده‌ها و افراد نیازمند بدهيم تا فرصت استفاده‌ي مجدد از آن‌ها فراهم شود و از ارسال این مواد و وسایل به مراکز دفع پسماندها و آلودگی‌های محیط‌زیستي جلوگیری شود.
شهروندان تهرانی می‌توانند در ایام پایانی سال از طریق روش‌های زير نسبت به تحويل پسماندهای خشک ناشی از خانه‌تکانی خود اقدام کنند:
1.تحویل پسماندهای حجیم و خشک تفکیک‌شده‌ي خود به نزدیک‌ترین ایستگاه تفکیک پسماند و يا غرفه‌ي بازيافت (برای دریافت نشاني غرفه‌هاي بازيافت می‌توانید با اداره‌ي بازیافت منطقه‌ي شهرداری خود تماس بگیرید.)
2. پسماندهای حجیم و خشک خود را در کنار مخازن جمع‌آوری پسماند بگذاريم.
3. با اداره‌ي بازیافت منطقه‌ي شهرداری خود تماس بگيريم تا برای تحویل‌گرفتن پسماندهای خشک و حجیم هماهنگي لازم صورت بگيرد.
- استفاده مجدد از پسماندها
شما می‌توانید در صورت امکان از برخی پسماندها برای ساخت وسایل تزیینی و سفره‌ي هفت‌سین و یا گلدان و... استفاده کنید. در این مرحله میزان خلاقیت و تجسمتان به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید برای ایام نوروز خود از پسماندهای دورریختنی، وسايلي زیبا بسازید.