شايد شما هم هنگام انتقاد و گلايه از موضوعي در زندگي بشنويد كه«بايد از خودمان شروع كنيم» همين جمله بهانه‌اي خوب است براي رفع معضل ترافيك در تهران كه حتي شهرت جهاني دارد. اما نكته مهم اين است كه براي رفع مشكل ترافيك همانند هر معضل و مشكل ديگري بايد از خودمان شروع كنيم.
- ما و بي‌فرهنگي؟
ترافيك معضل بزرگ پايتخت است. هر يك از ما بارها تجربه گيركردن در ترافيك‌هاي سنگين بزرگراه‌ها و خيابان‌هاي شهر را داريم به‌خصوص در روزهاي جاري كه به پايان سال نزديك مي‌شويم به‌دليل حضور بيشتر شهروندان در معابر با خودروهاي شخصي ترافيك شهر از هميشه سنگين‌تر شده است. اگرچه پليس و مديران ترافيك شهر بارها شهروندان را به استفاده از وسايل حمل‌ونقل عمومي توصيه كرده‌اند با وجود اين برخي شهروندان ترجيح مي‌دهند از خودروهاي شخصي خود حتي براي كوتاه‌ترين سفرهاي درون شهري استفاده كنند. اما نكته مهم در بروز ترافيك‌هاي شهري به فرهنگ رانندگي خود ما مربوط مي‌شود. شايد شما هم در خيابان پشت سر راننده‌اي كه مسير خود را انتخاب نكرده و روي خطوط خيابان به چپ و راست حركت مي‌كند، گرفتار شده باشيد. شايد خودرويي مسافربر در جاي نامناسب، سر يك تقاطع اقدام به سوار و پياده‌كردن مسافري كرده باشد و شايد براي چند ثانيه راننده‌اي به‌خود حق داده باشد كه خودروي خود را به‌صورت دوبله كنار يك خيابان رها كند.
مبادي ورودي به محدوده‌هاي طرح ترافيك يا زوج و فرد هم كه حكايت مفصل خود را دارند. مثلا رانندگاني كه عصر هر روز در مسير شمال به جنوب بزرگراه مدرس حدفاصل بزرگراه همت تا خيابان شهيد مطهري صف مي‌كشند تا با تمام شدن ساعت ممنوعيت تردد در محدوده طرح ترافيك وارد محدوده شوند، خود تبديل به عامل ترافيك مي‌شوند. رانندگاني ديگر هم هستند كه با پرداخت مبلغي جزئي، موتورسواري را تشويق مي‌كنند با رانندگي پشت پلاك خودرو، آنها را در مقابل دوربين‌هاي ثبت تخلف محدوده زوج و فرد مخفي كند اينها نمونه‌هاي حقيقي و تأسف‌بار اين شهر هستند. رانندگي نكردن بين خطوط سفيد خيابان، تجاوز به خط عابرپياده، نبستن كمربند ايمني و ده‌ها مورد ديگر عوامل ترافيك‌زا و تخلفاتي هستند كه منشا آنها ضعف در فرهنگ ترافيكي ماست.
- همراه شويم
سازمان حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري تهران براي ارتقاي فرهنگ ترافيك و آموزش برخي نكات لازم به شهروندان، اقدامات جديدي را آغاز كرده است. اين اقدامات در قالب كمپين «از خودمان شروع كنيم» آغاز شده و گروه‌هاي تئاتر خياباني در اين روزهاي پاياني سال بار آموزش فرهنگ و نكات ترافيكي به شهروندان را بردوش دارند. به گفته محمدرضا زمرديان، معاون آموزش سازمان حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري تهران قرار است با همكاري حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي و همراهي پليس راهور تهران بزرگ، در ايام پاياني سال در 15نقطه پر تردد شهر و 5ايستگاه مترو به‌مدت 10روز شاهد اجراي تئاترهاي خياباني با موضوع ارتقاي فرهنگ ترافيك باشيم. اين مجموعه كار خود را از 18اسفند در خيابان‌هاي شهر آغاز كرده و شايد شما در اين روزها اين گروه‌ها را در مسير خود ديده باشيد. قرار است اين برنامه تا 28اسفند در پايتخت ادامه داشته باشد. زمرديان با بيان اينكه هدف از برگزاري اين برنامه فرهنگي- هنري نشان دادن رفتارهاي اشتباه ترافيكي شهروندان و ترويج الگوهاي صحيح رفتاري در اين زمينه است، گفته است: رويكرد اصلي اين تئاترها موضوعاتي چون حريم عابر پياده و رفتار صحيح عابر، راننده و موتور سيكلت سوار در قبال خط سفيد، روش صحيح پارك، جلوگيري از پارك دوبله و فرهنگ صحيح استفاده از حمل‌ونقل عمومي است. به گفته معاون آموزش سازمان حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري تهران، يادآوري رفتارهاي صحيح در استفاده از حمل‌ونقل عمومي مانند توجه به حريم شخصي افراد، روش صحيح سوار و پياده شدن از مترو و اتوبوس، رعايت حق تقدم معلولان سالخوردگان و كودكان ازجمله مفاهيمي است كه در اجراي تئاترها در مترو مورد توجه قرار گرفته است.
- از ترافيك شهر كم كنيم
پژوهش‌هاي صورت گرفته از سوي مراكز تحقيقاتي نشان مي‌دهد كه با ارتقاي فرهنگ ترافيكي و رعايت مقررات رانندگي 25تا 30درصد از ترافيك و زمان سفرهاي درون شهري كاسته مي‌شود. با توجه به اهميت اين مسئله در صرفه‌جويي سوخت، كمتر شدن هدر رفت زمان و آلودگي كمتر هواي شهر سازمان حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري تهران به آموزش چهره به چهره روي آورده است. زمرديان در اين‌باره مي‌گويد: هنر، يكي از بهترين ابزارها در بحث ارتقاي فرهنگ عمومي به جاي ارائه آموزش‌هاي مستقيم است؛ به همين دليل اميدواريم در قالب كمپين « از خودمان شروع كنيم» بتوانيم با استفاده از ظرفيت سازمان‌هاي مردم نهاد و چهره‌هاي داراي سرمايه اجتماعي فرهنگ ترافيك را در شهر بالا ببريم. برنامه‌هاي مربوط به كمپين از خودمان شروع كنيم در ميادين اصلي تهران چون امام خميني، انقلاب، وليعصر، تجريش، هفت تير، مادر، هفت‌حوض، صادقيه، رسالت، منيريه، ونك و توحيد در حال اجراست. همچنين 5ايستگاه متروي تهران ازجمله تجريش، دروازه دولت، امام خميني، شوش و تئاتر شهر محل اجراي برخي از نمايش‌ها و برنامه‌هاي كمپين از خودمان شروع كنيم، هستند.