نخستين گزينه‌اي كه خيليها سراغش مي‌روند سفر به مناطق شمالي كشور و استان مازندران و گيلان است. اما با اين كار خودشان را از كشف مناطق جديد كشور و ديدن مناظر لذتبخش ساير استان‌ها و مسيرها محروم مي‌كنند. براي همين ما سراغ عرفان بيگي، كارشناس گردشگري آمده‌ايم تا او براي تعطيلات نوروز مسيرهاي مختلفي را معرفي كند. او مي‌گويد كه «خيلي از مردم مسيرهاي معروف مانند مسير تهران به مشهد و يا تهران به شهرهاي شمالي را به‌خوبي مي‌شناسند و ما از آنها مي‌گذريم اما اگر كسي از اين مسيرهاي جديد برود مي‌تواند جاذبه‌هاي جديدي از اين سرزمين كهن را ببيند كه شايد تا الان با آنها سروكار نداشته است».
براي سفر به غرب و شمال‌غرب ايران يعني براي ديدن آذربايجان بزرگ و كردستان از 2مسير مي‌توان سفر را آغاز كرد و به انجام رساند. اول اينكه سفر را از همدان به كردستان و بعد از سمت شمال به اروميه و تبريز و قزوين رساند و از قزوين راهي تهران شد و راه دوم اين است كه ابتدا از قزوين به آذربايجان و بعد به كردستان و از همدان به تهران رسيد. شما مي‌توانيد هر يك از 2 مسير را كه با شرايط‌تان سازگارتر است انتخاب كنيد اما ما از قزوين به سمت تبريز مي‌رويم.
- قدم در دشت‌هاي بيكران
قدم‌ها روي مرز
اگر از تبريز به سمت جلفا حركت كنيد، از مرند زيبا مي‌گذريد، شهر در دره قرارگرفته و سرسبز است. در جلفا بازارهاي مرزي چشم‌انتظار شما هستند. كليساي سنت‌استپانوس در نزديكي جلفا، قره‌كليسا حوالي ماكو و روستاي تاريخي سيس و مسجدجامع تسوج از ديدني‌هاي ديگر هستند. در حوالي سنت‌استپانوس با ارس هم مسير مي‌شويد. در نزديكي ماكو، شهر كوچك بازرگان است كه مرز زميني با تركيه محسوب مي‌شود. بعد از خوي ، سلماس و آتشكده تمر به اروميه مي‌رسيد.
تبريز
براي رفتن به تبريز بايد برگرديد به بستان‌آباد و راهي تبريز شويد. اگر نظر ما را بخواهيد، براي اينكه تجربه‌اي ناب از سفر به تبريز كسب كنيد، به شهر برويد و در كوچه پس‌كوچه‌هاي بافت تاريخي شهر گم شويد. بازار تبريز هم با آن مغازه‌هاي دنبه‌فروشي و فرش‌هاي دستباف يكي از زيباترين بازارهاي مسقف دنياست. روستاي تاريخي كندوان هم از ديدني‌هاي حاشيه تبريز است كه با اسم و رسمي كه در دنيا به هم زده، حيف است آن را از دست بدهيد.
قزوين
ثبت 1274 اثر تاريخي كه 12درصد بناهاي تاريخي كشور را شامل مي‌شود، اين استان را در رتبه نخست كشوري در اين زمينه قرار داده است. دست‌كم 2روز توقف در قزوين و گشت‌وگذار در آن مي‌تواند يك سفر مستقل باشد.
سلطانيه
از جاده زنجان بايد 6كيلومتر به سمت غرب برانيد تا به بخش كوچك سلطانيه برسيد. از همان دور، گنبد سلطانيه خودنمايي مي‌كند؛ بلندترين گنبد جهان كه در زمان خودش بلندترين بناي ساخته شده به‌دست بشر نيز بوده است.
زنجان
در همين راه به شهر زنجان مي‌رسيد و مي‌توانيد در اين راه از رودهاي قزل‌اوزن و زنجان چاي و از تفرج‌گاه‌هاي طبيعي شهر لذت ببريد. مسير را كه پيش بگيريد بعد عبور از ميانه، به دوراهي بستان‌آباد مي‌رسيد. اگر دوست داريد قبل از تبريز به سمت اردبيل برويد، از همين جا جاده جدا مي‌شود.
اروميه
بازار قديمي، 2 موزه شهر، 3 مسجد قديمي، درياچه مارميشو، كليساي ننه‌مريم و مسجد سردار را در اروميه از دست ندهيد. كليساي مشهور مارسركيس هم تنها 12كيلومتر با شهر فاصله دارد.
كردستان
با ورود به نقده، اشنويه، پيرانشهر و مهاباد در واقع آذربايجان بزرگ را پشت سر گذاشته و پا به ديار كردها مي‌گذاريد. آبشار زيباي شلماش در نزديكي سردشت واقع است. 49كيلومتر بعد به بانه مي‌رسيد. زيارتگاه سليمان‌بيگ از ديدني‌هاي بانه است، البته اگر بازارهاي خريد بانه فرصت سرخاراندن به شما بدهد. از بانه به سقز، شهر درخت‌هاي «وَن» برويد و از آنجا به روستاي كرفتو در 12كيلومتري سقز برويدتا غار كرفتو را از نزديك ببينيد.
شاهين‌دژ و تخت‌سليمان
از مهاباد و بوكان كه بگذريد، شاهين‌دژ يك شهر مهم تاريخي است. اين شهر سپر دفاعي آتشكده بزرگ آذرگشنسب بوده است. اما از شاهين‌دژ بايد 100كيلومتر به سمت شرق برانيد تا به تخت‌سليمان برسيد. مهم‌ترين اطلاعاتي كه از پادشاهي ساسانيان به‌جا مانده در همين شهر است. تخت‌سليمان در واقع مدل كوچك‌شده شوش و تخت‌جمشيد است.
سنندج
از تكاب جاده را به سمت جنوب ادامه دهيد تا ديواندره و بعد از آن سنندج. در سنندج شما مسحور زيبايي‌هاي طبيعي و آداب و فرهنگ كردي مي‌شويد. شهر، ظاهري امروزي دارد اما بيشتر اهالي ترجيح مي‌دهند از لباس‌هاي محلي در شهر استفاده كنند.
همدان
از سنندج مي‌توانيد راه جنوب را در پي بگيريد و به كرمانشاه و بيستون برويد. حرف و سخن درباره اين 2شهر ديدني ايران آنقدر زياد است كه در اين فرصت كوتاه نمي‌گنجد؛ از همين رو اگر راهي كرمانشاه شديد، كسب اطلاعات با خودتان و ما راهي همدان مي‌شويم. همدان يادگار دياكو، پادشاه بزرگ ماد است. از همين‌رو 2700سال حداقل عمر اين شهر است.
ساوه
شهر تاريخي ساوه كه بنا بر روايات و اخبار موجود در قرون نخستين اسلامي شكل‌گرفته از نمونه‌هاي بارز شهرهاي واقع در مسير كارواني است به‌خصوص كه در محل تلاقي 2شاهراه عمده شرقي- غربي و شمالي- جنوبي قرارگرفته و به همين دليل همواره در طول تاريخ شاهد تغيير و تحولاتي بزرگ بوده است. از ساوه در هر فصلي كه عبور مي‌كنيد، مي‌توانيد انار و انجير خشك را سوغاتي بياوريد.
- در كنار آب‌هاي آبي گرم
جنوب ايران حال و هواي ديگري دارد؛ هرچند سال‌هاست با شنيدن نام خرمشهر به ياد مقاومت و 8سال جنگ تحميلي و با شنيدن نام خليج‌فارس تنها جزيره كيش را به‌خاطر مي‌آوريم. جنوب ايران به‌واسطه آب و هواي خاص و طبيعت بكري كه دارد، سال‌ها و قرن‌هاست كه مورد توجه گردشگراني است كه زيبايي را تنها در سرسبزي نمي‌بينند؛ آفتاب هميشه طرفداران بسياري در همه دنيا دارد. ما نيز در كنار اين مسير قدم مي‌زنيم و با شهرهاي زيبايش آشنا مي‌شويم.
خرمشهر
براي آمدن به اهواز از سمت تهران چيزي نزديك به 900كيلومتر را بايد حركت كنيد. از اين شهر تا خرمشهر 128كيلومتر راه است؛ جاده‌اي حدودا 2 ساعته كه از اهواز به خرمشهر مي‌رسد. خرمشهر نخستين بندر ساحلي ايران است.
آبادان
بعد از خرمشهر نوبت به آبادان مي‌رسد، شهر پالايشگاه نفت. مسجد رنگوني‌ها از ديدني‌هاي اين شهر است كه معماري آن متعلق به هند و شرق آسياست. اين مسجد در نقطه صفر مرزي ايران و عراق قرار دارد. تعداد كليساها در آبادان كم نيست اما مشهورترين آنها كليساي سورت‌گاراپت است كه به‌واسطه داشتن مدرسه‌اي در محدوده آن، هنوز فعال است.
ماهشهر
از اينجا به بعد بندرها كم‌كم حضور خود را اعلام مي‌كنند. در اين بندر هم مانند نمونه‌هاي مشابهي كه در ادامه مي‌آيد، ماهيگيري شغل اصلي مردم است و مي‌توانيد با قيمتي باورنكردني، ماهي‌هاي زيادي خريداري كنيد.
هنديجان
قدمتي 3هزارساله براي اين شهر ذكر شده است؛ بهترين مصداقش هم بندر مهروبان است. در بهار، طبيعت اطراف رودخانه هنديجان زيباترين جاذبه شهر است. اين رود از زاگرس راهي خليج‌فارس مي‌شود و با 490كيلومتر طول، هشتمين رودخانه بزرگ كشور است.
گناوه
بندر گناوه امروزي در كنار خرابه‌هاي شهر باستاني گناوه قرار دارد. زيارتگاه امامزاده سليمان با گنبد استوانه‌اي لاجوردي رنگش در فاصله‌اي كوتاه از گناوه به سمت ديلم، نظر هر مسافري را جلب مي‌كند. مردم گناوه معتقدند اين امامزاده از فرزندان امام سجاد(ع) است. تالاب حله در 10كيلومتري شمال‌شرق بوشهر، در بهار پذيراي پرندگان مهاجر است؛ پيشنهاد مي‌كنيم ديدن آنها را از دست ندهيد.
بوشهر
ساخت بندر بوشهر را هرچند به ساسانيان نسبت مي‌دهند اما نادرشاه افشار رونقي دوباره به آن بخشيد. امروزه رونق بندر بوشهر به‌خاطر صيادي، وجود نيروگاه اتمي، كشتي‌سازي و صادرات است.
لامرد
دلوار،عسلويه، گاوبندي و مقام را كه رد كنيد، به لامرد مي‌رسيد. تنگ ترمان در 12كيلومتري غرب لامرد داراي نهرهاي جاري و پوشش گياهي نخل و ليمو است؛ يك آسياب آبي به‌نام ترمان در ورودي اين تنگه قرار دارد. ليمو و انار از محصولات و سوغات اين شهرستان است.
بندرعباس
بالاخره به مركز استان هرمزگان رسيديم؛ شهري قديمي در عين‌حال مدرن و امروزي. از اينجا مي‌توانيد به يكي از كوچك‌ترين جزاير ايران سفر كنيد؛ شيدور. مساحت آن 4كيلومترمربع است! در اين جزيره مرجاني خالي از سكنه، طلوع و غروب آفتاب ديدني است.
جاسك
بندري ديگر در استان هرمزگان كه طوايف بسياري را در خود جاي داده است. برخلاف ديگر شهرهايي كه گفتيم، ساحل جاسك در درياي عمان قرار دارد و جزاير صخره‌اي آن بسيار ديدني است.
چابهار
وارد استان سيستان و بلوچستان شديم؛ چابهار يعني جايي كه چهارفصل آن بهار است. تپه‌هاي شمالي اين شهر كه بومي‌ها آن را دروازه جهنم مي‌نامند، طبيعت اين شهر را به 2 بخش تقسيم كرده است. خليج گواتر در نزديكي چابهار مملو از جنگل‌هاي «حرا» است و بومي‌ها شما را به بازديد خواهند برد.
- در ديار بلوچ‌ها
شايد خيلي از ما سفر و زيبايي را در سرسبزي و جنگل‌ها بدانيم اما كوير و گرماي آفتاب براي خيليها شيرين‌تر از سرسبزي و جنگل‌هاي انبوه است. از تهران به سمت جنوب‌شرقي كه راهي شويد، به قلب كويرهاي بكر و گرم ايران خواهيد رسيد؛ با شهرها و مردماني كه هر يك خاطره‌اي بي‌نظير را براي شما رقم خواهند زد. با طي‌كردن آزادراهي مستقيم و امن در گام اول به قم مي‌رسيد.
قم
زيارت بارگاه حضرت معصومه(ع) و عبادت و دعا در مسجد جمكران معمولا نخستين و مهم‌ترين كاري است كه مسافران شهر قم انجام مي‌دهند و سپس به‌دنبال ديدن ديگر مراكز مي‌روند. خانه‌هاي تاريخي ملاصدرا، يزدان‌پناه و كاروانسراي ديرگچين هم از جاذبه‌هاي اين شهر است. به سمت آران و بيدگل كه راه بيفتيد، در ميان راه حتما ديدن درياچه نمك چنددقيقه‌اي از وقت سفر شما را خواهد گرفت.
آران و بيدگل
كوير مرنجاب چند سالي است كه به مقصد مسافران تابستاني بدل شده است. كاروانسراهاي قديمي بازسازي‌شده توسط افراد محلي، ميزبان همه مسافران است. از سكوت و شب‌هاي كوير در ادبيات و شعر ايران بسيار صحبت شده است. اگر هم سري به شهر آران زديد، شهر زيرزميني اويي، متعلق به دوره ساسانيان است و در شهرنوش آران قرار دارد.
نطنز
هرچند اين شهر به‌دليل نيروگاه اتمي شهرتي جهاني دارد اما دامنه كوه‌هاي كركس در محدوده اين شهر اقليم خاصي را ايجاد كرده كه ارزش چندساعت صرف وقت را دارد. آتشكده ساساني اين شهر، آتشكده‌اي چهار طاقي و مربوط به دوره ساسانيان است. بازار و مسجدجامع اين شهر هم از نمونه‌هايي است كه معماري كوير را نشان مي‌دهد. ارگ مورچه‌خورت، گنبد باز شكاري، آبشار طامه و دهكده گردشگري رايان را هم ببينيد و راهي اردستان شويد.
اردستان
كم‌كم به دل كويرهاي ايران مي‌رسيم. اينجا مي‌توانيد يكي از عجيب‌ترين قنات‌هاي كشور را ببينيد؛ قنات 2طبقه در محله «مون». در هر طبقه اين قنات، آبي مستقل جريان دارد و آب هيچ‌يك به ديگري نفوذ نمي‌كند. از كوير دق‌سرخ و جنگل تاغ زواره به سمت نائين راهي مي‌شويم.
ميبد
سفال‌هاي زيباي اين شهر و بوي خوش خاك رس در همه شهر وجود دارد. برج كبوترخانه اين شهر از قديمي‌ترين كبوترخانه‌هاي ايران و متعلق به اوايل دوره قاجار است. تنها يخچال خشتي باقي‌مانده منطقه هم در اين شهر قرار دارد؛ يخچال ميبد. آب‌انبار كلار و چاپارخانه ميبد هم از ديگر يادگارهاي تاريخي اين شهر است.
يزد
بادگيرها تصوير جدانشدني اين شهر هستند. خانه‌هاي بي‌نهايت زيبا و معماري خاص تمام شهر، توجه هر بيننده‌اي را جلب مي‌كند. مسجد اميرچخماق اين شهر بلندترين مسجد ايران است. در كنار اين مسجد، تكيه، بقعه ستي‌فاطمه، بازارچه حاجي‌قنبر، آب انبار ستي‌فاطمه و نخل و آب انبار تكيه امير چخماق قرار دارد. در بافت تاريخي اين شهر قديمي‌ترين بناي خشتي جهان، بلندترين بادگير جهان و قديمي‌ترين مسجد ايران وجود دارد.
سيرچ
بايد كمي از جاده اصلي منحرف شويد تا به باغ‌هاي مركبات اين محدوده برسيد. در بهار هنوز مي‌توان مركبات زمستاني را در اين باغ‌ها پيدا و خريداري كرد. پس از ماهان و ابارق و دارزين، كم‌كم نخل‌هاي بم هويدا مي‌شود.
بم
شايد حالا زلزله سال 1382 مشهورترين واقعه تلخ اين شهر باشد اما مردم و نخل‌هايش هنوز استوار مانده‌اند و به زندگي‌شان ادامه مي‌دهند. ارگ تاريخي آن تخريب‌شده هرچند بازسازي در بخش‌هايي ادامه دارد. البته ارگ جديد هنوز به روي گردشگران باز است. آبشار ده‌بكري كه در مسير جيرفت قرار دارد، هوايي معتدل در دل كوير را ايجاد كرده است.
ايرانشهر
اينجا شرقي‌ترين استان ايران است؛ با آداب و فرهنگي كهن و مردمي مهربان. اينجا لباس‌هاي رنگارنگ زنان بيش از هرچيز توجه مسافران را جلب مي‌كند. سوزن‌دوزي‌هاي زيباي آن نتيجه عمر و وقت زنان اين شهر است. اگر كمي مسيرتان را به شمال منحرف كنيد، خاش در انتظار شماست.
زاهدان
هم از بم و هم از خاش مي‌توان به مركز استان سيستان رسيد. كوه خواجه تنها سطح مرتفع اين شهر است كه كاخي متعلق به پارتيان را در دل خود جاي داده؛ هرچند كه شهر‌سوخته، تاريخي قديمي‌تر را براي اين شهر و مردمانش رقم زده است. بقاياي اين شهر از تمدني كهن بر اين بخش از كشور پرده برداشته است.
زابل
60كيلومتر بعد از شهر سوخته به زابل مي‌رسيد. اميدوارم درياچه هامون را در ايام نوروز بتوانيد كمي پرآب و خروشان ببينيد كه اگر اينطور باشد حتما پرندگان مهاجر هم سري به آنجا زده‌اند. كوه خواجه و بناهاي آن، بعد از شهر سوخته مهم‌ترين اثر تاريخي اين استان است و 2500سال قدمت دارد. اينجا شرقي‌ترين نقطه ايران است كه به نوعي داخل خاك پاكستان قرار گرفته است.