گذشتهای که درازایش برای یکی به اندازه هزار سال و از نظر دیگری به قدمت جنگ جهانی دوم باشد. شاید واقعیترین قدمت این گذشته، متعلق به کسی باشد که با آن زندگی میکند و ترجمان این زندگی، آرشیو عکسها و اسناد تاریخی اوست.
کمتر از یک ماه است که مجموعه کتابهای تألیفیاش با نام «۲۳۰ سال تبليغات بازرگاني در مطبوعات فارسيزبان» توسط اساتید دانشكده مديريت دانشگاه تهران به عنوان كتاب برتر تبليغات كشور انتخاب شده؛ او هر چند دانشگاهدیده است اما تحصیلات آکادمیک را در روزنامهنگاری گذرانده و تبلیغات را از سر ذوق و تجربه پیشه کرده است.
وقتی در جمعهای دانشگاهی قرار میگیرد دغدغه خود را در زمینه علمی نبودن تبلیغات ایرانی بازگو میکند، اما گویی در چند روز مانده به پایان سال، فوریتی برای این دغدغه حس کرده است که جمعی کمتر دستیافتنی از اساتید ارتباطات و مدیریت، کارگزاران تبلیغات و مدیران کانونهای تبلیغاتی و همچنین برخی روزنامهنگاران را فرصتی برای طرح این دغدغه دانسته و دوباره و با صراحت، کارگزاران تبلیغات را به آموزش فرا میخواند.
البته این اجتماع هر ساله تشکیل میشود اما فقط سالی یک بار؛ و نظیر آن در هیچ کجای سپهر تبلیغات ایران یافت مینشود که دستان چهرههایی نظیر یونس شکرخواه، حسن نمکدوست و مهدی فرقانی از جمع ارتباطاتیها و ابراهیم حقیقی و امراله فرهادی از گعده گرافیستها را بگیری و به سالنی بیاوری که مدیران کانونهای تبلیغاتی و یا گرافیستهای برتر آگهیهای تبلیغاتی، جوایز خود را از دستان آنها دریافت کنند.
شاید تنها محسن میرزایی به عنوان یک شخصیت چند بعدی که هم روزنامهنگاری را در دانشگاه خوانده و روزنامهنگار بوده و هم ید طولایی در تبلیغات دارد، بتواند این کار را انجام دهد؛ یعنی چهرهای که بیش از آنکه به عنوان رئیس مرکز توسعه و آگهیهای موسسه همشهری خطابش کنند، تحت عنوان بازمانده شاخص مکتب تبلیغات خلاقانه میشناسند.
میرزایی که امسال هم نشست پایان سال مرکز توسعه و آگهیهای موسسه همشهری را با حضور اساتید دانشگاه، مدیران کانونهای تبلیغاتی، روزنامهنگاران، گرافیستها، اعضای انجمن صنفی شرکتهای تبلیغاتی و اعضای انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران برگزار کرد، در این مراسم گفت: آرزویم این است که پلی بین قسمت عملی و تئوری تبلیغات زده شود. تا کنون صحبتهای مکرری با رئیس دانشکده مدیریت دانشگاه تهران داشتهام تا در سال 96 ترتیباتی ایجاد شود که دورههای کوتاهمدت یکساله مخصوص کارگزاران تبلیغات با برنامهریزی خوب و بکارگیری اساتید مجرب برگزار شود تا کارگزاران با کلیات تبلیغات آشنا شوند و در سالهای آینده، دورههای خاصی نیز برای تبلیغات برگزار شود چون هر چند در گرافیک و بازاریابی رشد خوبی داشتیم اما در تبلیغات اصلا رشدی نداشتهایم که باید جبران شود.
حالا نوبت به نماینده ارتباطاتیها و روزنامهنگاران میرسد که برود و برای ورز دادن دغدغههای امروز و فردای تبلیغات، تریبون را به دست گیرد؛ فریدون صدیقی با همان بیان ساده و صمیمی همیشگی خود، وقتی میخواهد از آینده تبلیغات صحبت کند، سراغ گذشته میرود؛ گذشتهای که برایش به اندازه هزار سال درازا دارد. به قول خودش «خاطره آگهی»هایش را روی میز میریزد تا از آنچه که یک آگهی را برای نفوذ به لایههای ذهن و ناخودآگاه مخاطب آماده کرده است، سخن بگوید. زیباترین خاطره آگهیهای فریدون صدیقی را در دو اپیزود و با همان لحن و بیان خودش مرور میکنیم.
اپیزود اول:
هزار سال پیش؛ سنندج بود، کامکارها؛ بهروز غریبپور، قطبالدین صادقی و من. تابستان بود؛ خانه ما جایی کنار تپهای بود که به آن باشگاه افسران میگفتند. همه جمع شدیم، معرکهای بود، تبلیغ پودر تاید بود. آن موقعها چوبک و صابونهای بزرگ هم بود. یک خانم موجه و محجوب هم کنار آن تبلیغ بود؛ از آنجا بود که تاید به زندگی ما آمد تا همچنان به هر پودر لباسشویی بگوییم «تاید».
اپیزود دوم :
یک روز آقای هاتفی سردبیر وقت روزنامه کیهان، خبری برای اینکه تیتر اول روزنامه شود، نداشت. رفت و گفت که اتفاق مهم در تبلیغات چه بوده است؟ اتفاقا همان روز یک نصفه صفحه آگهی درباره پیکان داده بودند و آن را تبدیل به خبر کرد و تیتر یک کیهان شد.
صدیقی، سخنان خود را با یک بهاریه به پایان برد تا تریبون را به «امرله فرهادی» دبیر رویداد انتخاب گرافیستهای برتر آگهیهای تبلیغاتی روزنامهها بسپارد. فرهادی گفت: انتخاب آگهي برتر هر سه ماه يك بار توسط روزنامه همشهري صورت ميگيرد. به همين منظور دبيرخانه دائمي اين جشنواره در مركز توسعه ارتباطات مستقر شده است كه روزانه آگهيهاي چاپشده در روزنامههای سراسري را رصد كرده و تعدادي از آنها را كه واجد شاخصهاي تعيينشده هستند، انتخاب ميكنند.
در ادامه نیز نمایندگان دو صنف، ابراهیم حقیقی رئیس انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران و شاهین ترکمان رئیس انجمن صنفی شرکتهای تبلیغاتی ایران از ابتکار محسن میرزایی به خاطر جمع کردن اساتید، اهالی روزنامهنگاری و اصحاب تبلیغات و گرافیک در کنار یکدیگر قدردانی کردند. حقیقی آرزو کرد خاطرات چنین جمعهای کمیابی به خاطرات هزار سال بعد کودکانمان تبدیل شود و ترکمان نیز بهترین راه بهرهبرداری از این جمع را دائمی کردن ارتباط بین آنها دانست.
در بخش ديگر اين آئين، كارگزاران و دستاندركاران حوزه تبليغات، بار ديگر برترهاي خود را شناختند و گرافيست های برتر پائیز 95 به همراه ١٠ كانون تبليغاتي منتخب معرفي و تقدير شدند.
کامران کاتوزیان، امرالله فرهادی، ابراهیم حقیقی، حسن نمکدوست و یونس شکرخواه هیات داوران آثار گرافیستها در روزنامهها بودهاند كه پديدآورندگان سه اثر منتخب پائيز 95 ، هداياي خود را از دست آنها گرفتند. البته استاد کاتوزیان، مانند سالهای گذشته، غایب بزرگ این گردهمایی بود.
بر طبق اين گزارش، اثر مشترک «فرشید منفرد» و «نواب قزلباش» مربوط به مجموعه آگهیهای کمپین یک شرکت خودروسازی چاپ شده در روزنامه دنیای اقتصاد به عنوان برتر اول شناخته شد. همچنین اثر مشترك «نواب قزلباش» و «شهاب تندر» مربوط به آگهی هود كه در روزنامه دنیای اقتصاد منتشر شده و اثر «محمدحسین غیاثوند» مربوط به آگهی آب معدنی در روزنامه همشهري به ترتيب عنوان برتر دوم و سوم را به خود اختصاص دادند.
البته شش اثر متعلق به پریثا گنجینژاد، پیام بهاری و تنی شاه وردیانس، احمد جمالپور، سارا رادمهر، عباس بابائی و نواب قزلباش به عنوان آثار شایسته تقدیر از نظر هیئت داوران شناخته شدند که بیشتر آنها آگهیهای مربوط به بانکها را شامل میشدند.
در نهايت نيز دكتر يونس شكرخواه، كتر محمد مهدي فرقاني، دكتر حسن نمكدوست، دکتر حسنقلیپور، اساتيد محسن ميرزايي، امرالله فرهادي و ابراهيم حقيقي در جايگاه حاضر شدند تا كارگزاران برگزيده هم معرفي شوند.
گردهمايي سالانه اهالي تبليغات با معرفي كانونهاي تبليغاتي رش، کیهان پیام، شایان، غفاری، صدف، طرح باران، فجر، وصال رسانه، یمین و ارتباط پیامگستر و تقدير از نمايندگان آنها به پايان رسيد تا آغازي باشد براي يكسال خلاقیت دوباره در اين صحنه.