رضا سلیمان نوری رئیس هیات مدیره انجمن چهارباغ خراسان در گفتوگو با ایسنا، با اعلام این خبر گفت: اسماعیل امکانیان مقدم در اوایل دهه ۲۰ در خانوادهای سبزواری الاصل در مشهد به دنیا آمده بود و فن زنجیربافی خاص خراسان را ازعمو و عموزادههای خود در کارگاهی واقع در محدوده کوچه سیاه آب مشهد مقدس آموخته بود.
رضا سلیمان نوری ادامه داد: او آخرین بازمانده شناخته شده زنجیر بافی سبک خراسانی بود و سالها در این رشته به صورت شاگرد و سپس به عنوان استادکار فعالیت میکرد و دردهه آخر عمر به دلیل برخی مشکلات، دکهای کوچک در کنار منبع آب ثبت ملی شده نزدیک به خانه داروغه داشت و در آن دست سازهای خود را به مشتریان ارایه میکرد.
او با بیان اینکه در ۱۰ سال اخیر اسماعیل امکانیان تنها کسی بود که همچنان به زنجیربافی ادامه میداد، گفت: استاد امکانیان هیچ شاگردی از خود به جا نگذاشت. هیچ فرد شناخته شده دیگری را نمیشناسیم که در خراسان این کار را انجام دهد، مگر آنکه کسی در روستاها و شهرهای کوچک استان و به صورت ناشناخته در این زمینه فعالیت کند.
رئیس هیات مدیره انجمن چهارباغ خراسان بیان کرد: البته استاد امکانیان در چندسال اخیر دیگر توانایی فیزیکی لازم برای فعالیتی چون زنجیربافی را نداشت و با ساخت وسایلی چون خاک انداز و همچنین فروش زنجیرهایی که در گذشته بافته بود، امرار معاش میکرد. این هنرمند به دلیل شرایط خاص کاری خود هیچ وقت ازدواج نکرد.
او گفت: این هنرمند کمتر شناخته شده در روز اول فروردین درگذشت و با کمک برخی دوستان و آشنایان در بهشت رضای مشهد به خاک سپرده شد.
سلیمان نوری درباره زنجیربافی سبک خراسان توضیح داد: این نوع زنجیربافی به دلیل آنکه با هنر دست است و به جز آهن، آتش، زور بازو وسیلهای دیگر در تولیدش دخالت ندارد به معنای واقعی صنایع دستی است. شیوه زنجیر بافی خراسان با اردکان یزد متفاوت است. در اردکان یزد برای زنجیربافی از جوش فلزی استفاده میکنند اما در خراسان بدون آنکه از جوش استفاده کنند تنها به وسیله پُتک و گرمای آتش، زنجیرها را به هم گره میزنند که دوام بیشتری هم دارد. این نوع زنجیرها بافت درشتی دارد اما سبک زنجیرها در اردکان یزد ریز است.
رئیس هیات مدیره انجمن چهارباغ خراسان با بیان اینکه متاسفانه این نوع زنجیر بافی ثبت ملی نشده است درباره کاربرد آن توضیح داد: از این بافت زنجیر برای قفل درها و دروازههای شهر، ترازوهای قدیمی استفاده میشده و کاربرد فعلی آن هم برای استفاده از زنجیر چرخ ماشین است.