گزارش نهايي اين هيأت هم پس از دريافت توضيحات تكميلي دستگاه‌هايي كه در گزارش مورد خطاب قرار گرفته‌اند، براي اطلاع مردم منتشر خواهد شد. اين در حالي است كه پيش از اين حسام‌الدين آشنا، مشاور فرهنگي رئيس‌جمهور اعلام كرده بود كه گزارش اين حادثه امروز (19فروردين) اعلام خواهد شد.
- تأكيد بر آموزش بيشتر
رئيس‌جمهور در جلسه هيأت ويژه گزارش ملي پلاسكو كه عصر چهارشنبه برگزار شد، از تلاش‌هاي اين هيأت براي تهيه گزارش و بررسي حادثه در زمان محدود قدرداني كرد و گفت: در بررسي اين حادثه كار ارزشمندي انجام گرفت و براي نخستين بار در كشور يك هيأت مستقل، بي‌طرف و آزاد بدون تأثير از مسائل معمول سياسي، نسبت به بررسي اين حادثه تعيين و شروع به‌كار كرد.
حجت‌الاسلام والمسلمين حسن روحاني، شعار پيشنهادي هيأت گزارش ملي حادثه پلاسكو را مبني بر اينكه «پلاسكو را فراموش نكنيم»، مثبت ارزيابي كرد و افزود: سرمايه اجتماعي و حفظ آن بسيار اهميت دارد و اگر در حادثه پلاسكو مردم اينطور قضاوت كردند كه هريك از دستگاه‌هاي مسئول به درستي و كارآمدي انجام وظيفه كرده‌اند، سرمايه اجتماعي ما افزايش يافته و اعتماد مردم به كليت نظام بيشتر مي‌شود.
اما اگر مردم احساس كنند كه هيچ‌يك از دستگاه‌ها به وظايف خود عمل نكردند اين اعتماد عمومي نيز لطمه خواهد ديد. رئيس‌جمهور با تأكيد بر ضرورت آموزش بيشتر براي ارتقاي ايمني و مواجهه مردم با حوادث در كتب درسي و از طريق رسانه‌ها گفت: ما بايد از احساسات و عواطف مردم درس گرفته و براي رفع نقايص تلاش كنيم. همچنين اگر مردم بدانند در موقع حادثه بايد چگونه رفتار كنند، شايد از بسياري از اقدامات مشكل‌آفرين در راستاي امدادرساني جلوگيري شود.
- انتظارها برآورده نشد
رئيس كميته عمران شوراي شهر تهران روز گذشته با انتقاد از اينكه گزارش هيأت دولت از حادثه پلاسكو از انتظار كارشناسان و متخصصان ضعيف‌تر تهيه شده و در ابعاد ملي با نگاهي تخصصي به اين حادثه نپرداخته است، گفت: نكته مهم اين است كه وقتي قصد مي‌كنيم تا يك گزارش در ابعاد ملي از حادثه‌اي را تهيه و منتشر كنيم، بايد بدانيم كه انتظار فوق‌العاده‌اي در ميان جامعه متخصص ايجاد مي‌شود؛
تمامي كارشناسان، مديران، جامعه دانشگاهيان و محققان منتظرند تا ببينند اين گزارش چگونه و از چه زاويه‌اي به اين حادثه مي‌‌پردازد تا شاهد تقويت نظام پيشگيري باشيم اما اين مهم در گزارش اخير دولت ناديده گرفته شده است. اقبال شاكري خاطرنشان كرد: وقتي قوه قضاييه به موضوعي ورود مي‌كند، در بررسي پرونده‌ها به تمامي افرادي كه درگير موضوع خاصي بوده‌اند، درصدي از خطا اختصاص مي‌دهد زيرا قاضي براساس گزارش‌هاي كارشناسان، هر بخش و فرد را مقصر در وقوع آن حادثه يا جرم مي‌داند؛ اتفاقي كه در اين گزارش نيز به چشم مي‌خورد و به جاي آنكه كارشناسي باشد، بيشتر به تقسيم سهام تقصير پرداخته است.
اين عضو كميسيون عمران شوراي چهارم شهر تهران با اشاره به اينكه يكي از نكات اصلي كه در زمينه نگهداشت ساختمان‌ها بايد از سوي مالكان حقيقي و حقوقي و مستأجران مورد توجه واقع شده و جدي گرفته شود، مبحث 22است، عنوان كرد: مبحث 22در گزارش ملي دولت يازدهم مغفول مانده است، درحالي‌كه اين قانون به طور شفافي خطاب به مالكان حقوقي و حقيقي و مستأجران تأكيد دارد كه وظيفه نگهداشت ساختمان بر عهده آنان نيز هست.
وي ادامه داد: وقتي گزارشي تهيه مي‌كنيم، نبايد مطالب و نتيجه‌گيري‌ها به‌نحوي عنوان شود كه مقصران اصلي ناشناخته باقي بمانند و مسئوليت‌ها را در بين ساير دستگاه‌ها پخش كنيم، بلكه بايد مشخص كنيم پس از اخطارهاي متعدد آتش‌نشاني چه كساني به وظايف خود عمل نكرده‌اند. شاكري با تأكيد بر اينكه مبحث22نگهداشت ساختمان‌ها تنها سند كشوري است كه در زمينه نگهداري از ساختمان‌ها وجود دارد، خاطرنشان كرد: اين گزارش بايد به طور شفاف و واضح مشخص مي‌كرد، مسئوليت اجراي مبحث22بر عهده كدام سازمان است و اين نكته را يادآوري مي‌كرد كه مسئوليت اين قانون بر عهده شوراي‌عالي معماري و شهرسازي است، اما اجراي آن در اين نهاد همچنان بلاتكليف مانده است.
- وزارت كار در سايه امان‌نامه
رئيس كميته عمران شوراي چهارم تهران با تأكيد بر اينكه يكي از مقصران اصلي حادثه پلاسكو وزارت كار بوده است، گفت: وقتي گزارشي ملي تهيه مي‌شود، انتظار نداريم كه كارگاه‌ها در سايه غفلت واقع شوند، درحالي‌كه شاهديم وزارت كار در زمينه كارگاه‌هاي توليدي كوتاهي كرده، به‌طوري كه در اين گزارش وزارت كار به نوعي امان‌نامه گرفته است. وي با طرح اين پرسش كه چرا وزارت كار پس از دريافت اخطارهاي آتش‌نشاني به دادستاني گزارش‌هاي مبسوط نداده است، عنوان كرد:
در حادثه پلاسكو وزارت كار رسما مسئوليت قضايي دارد حال آنكه شاهديم اين گزارش ملي نهادي كه مسئوليت قضايي دارد را رها كرده و به سراغ نهادي كه مسئوليت بالقوه داشته، رفته است، آن هم در شرايطي كه وزارت كار بايد مورد خطاب قرار مي‌گرفت و برايش تعيين تكليف مي‌شد.
همچنين محمدمهدي تندگويان، نايب‌رئيس كميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر تهران با انتشار مطلبي در اينستاگرام، انتقاد خود را درباره گزارش منتشر شده از سوي هيأت ويژه بررسي حادثه پلاسكو اعلام كرد. به گفته وي «كسبه مالباخته و خانواده‌هاي صبور كه عزيزان‌شان را از دست دادند، چه بي‌صبرانه انتظار كشيدند! انتظار ارائه گزارش هيأت بي‌طرف، مستقل و متخصص علمي را. حال با گذشت قريب به 3ماه از حادثه، چكيده‌اي از بررسي‌هاي اين هيأت، زخم‌هاي ما را تازه كرد. »
وي در بخش ديگري اينطور نوشته است: روي نگاه كردن به‌صورت خانواده‌هاي شهداي آتش‌نشان و شهروندان پر از انتظارمان را نداريم. چراكه هموطنان مالباخته ما و عزيزان جان‌باخته‌مان را چه سود است از اين مقصريابي‌ها...آيا كم از عدم‌اجراي فلان ماده، فلان قانون و فلان ناتواني‌ها سخن گفته شد؟ كم پرسيديم مقصر كه بود و چه شد كه ايمن‌سازي ساختمان و مديريت بحران به حاشيه رفت؟!
- فاجعه‌اي كه از اتصال برق شروع شد
دكتر محمدتقي احمدي، رئيس هيأت گزارش ملي حادثه ساختمان پلاسكو در نشست عصر چهارشنبه هيأت دولت اين گزارش را قرائت كرد. به گفته وي، در تهيه اين گزارش 6كميته تخصصي و غيردولتي تلاش كرده‌اند. براساس چكيده اين گزارش، علت آتش‌سوزي، در حدي كه جمع‌آوري اطلاعات براي هيأت امكان‌پذير بوده، اتصال برق (و احتمالا نشت همزمان گاز از كپسول گاز) بوده است.
همچنين علت گسترش آتش‌سوزي وجود مقادير فوق‌العاده زياد پارچه در ساختمان، ارتباط كامل بين فضاها از طريق سقف‌هاي كاذب، پلكان و شفت تاسيسات و گسترش آتش از طريق اين فضاها، نبودن هرگونه فضابندي و جدا‌سازي مقاوم در برابر آتش‌درون و در بين طبقات ساختمان، نبود پلكان اضطراري و وجود اشكال در پلكان و عدم‌انطباق راه خروج با طراحي صحيح و برابر با اصول ايمني در برابر آتش،
نبود سيستم بارنده خودكار (اسپرينكلر) در ساختمان، مشكلات فني لوله‌هاي قائم آتش‌نشاني و عدم‌تعمير و نگهداري صحيح از آنها در دوران بهره‌برداري، نبودن يك سيستم گرمايشي استاندارد و وجود تعداد زيادي كپسول‌هاي گاز پيك‌نيكي و نيز وجود موانع زيادي براي فعاليت آتش‌نشانان عنوان شده كه سرعت عمل ايشان را كاهش داده است. رئيس هيأت ويژه گزارش ملي ساختمان پلاسكو در ادامه گزارش هيأت، نتيجه بررسي‌هاي فني در زمينه علت اصلي فروريزش ساختمان را منحصرا آتش دانست و هرگونه فرضيه‌اي مبني بر وقوع انفجار يا وجود مواد قابل انفجار در هر سطحي را رد كرد.