از جنگ خلیج‌فارس در سال۱۹۹۱ که نام این موشک‌ها بر سر زبان‌ها افتاد تا بامداد روز گذشته که آمریکا در نخستین حمله مستقیم خود به سوریه ۵۹ فروند از آنها را برای هدف قرار دادن پایگاه شعیرات در غرب سوریه شلیک کرد.
مقام‌هاي آمريكا از نشست اضطراري چهارشنبه شب شوراي امنيت زمزمه اقدام يك طرفه را بدون مجوز سازمان ملل آغاز كردند و سرانجام ساعت ۴ بامداد روز گذشته (به وقت سوريه) دونالد ترامپ كه هنوز به صدمين روز رياست‌جمهوري خود نرسيده دستور اين حمله را به دو ناو آمريكايي در شرق درياي مديترانه داد. اين حمله به بهانه واكنش به حمله شيميايي در استان حمص در همين استان و به پايگاهي كه گفته مي‌شود حمله از آنجا صورت گرفته انجام شد.
هر چند هر كدام از موشك‌هاي تاماهاوك قيمتي حدود ۳ ميليون دلار دارند اما گزارش‌هاي اوليه از اين حمله پر سر و صدا نشان مي‌دهد كه لطمات آن به سوريه مانند خود حمله محدود بوده است. وزارت دفاع روسيه روز گذشته پس از آنكه جو رسانه‌ها كمي از آن التهاب اوليه خارج شد گزارش داد كه با وجود شليك ۵۹ موشك ۶ ميگ- ۲۳ ارتش سوريه در اين حمله از بين رفته‌اند. گزارش‌هاي اوليه همچنين از كشته شدن حداقل ۶ نفر خبر مي‌دهد اما برخي منابع اين آمار را تا ۱۰ نفر هم اعلام كرده‌اند.
تصاوير منتشر شده پس از اين حمله از پايگاه مهم هوايي سوريه نشان مي‌دهد كه باند پرواز آن آسيب جزئي ديده و تاسيسات اصلي آن سالم باقي مانده‌اند. براساس اعلام وزارت دفاع روسيه از 59موشكي كه از روي ناوهاي آمريكايي به سوي پايگاه هوايي الشعيرات سوريه شليك شده، تنها 23فروند به هدف اصابت كرده‌اند.
ايگور كناشنكوف، سخنگوي وزارت دفاع روسيه با اعلام تأثير پايين حمله آمريكا در نشستي خبري گفت: براساس داده‌هاي سيستم‌هاي نظارتي روسيه تنها ۲۳ موشك به پايگاه نظامي سوريه اصابت كرده و ۳۶ موشك ديگر به هدف نخورده‌اند. سخنگوي وزارت دفاع روسيه گفته است حمله موشكي آمريكا به پايگاه هوايي سوريه روزها پيش از حمله شيميايي خان شيخون برنامه‌ريزي شده و انگيزه آن تنها دلايل سياسي داخلي است.
در مقابل پنتاگون اعلام كرده كه در اين حمله تاسيسات مهم اين پايگاه ازجمله انبارهاي تسليحات هدف قرار گرفته‌اند. پنتاگون روز گذشته اعلام كرد: برآوردهاي اوليه نشان مي‌دهد كه اين حمله به‌شدت به جنگنده‌هاي سوري، تجهيزات و ساختارهاي هوايي در پايگاه هوايي شعيرات خسارت وارد كرده يا آنها را نابود كرده است. اين حمله توان دولت سوريه را در به‌كارگيري تسليحات شيميايي كاهش داده است.
- استقبال گروه‌هاي تروريستي
ارتش سوريه در بيانيه‌اي حمله آمريكا را تجاوز آشكار به اين كشور و نقض قوانين بين‌المللي خوانده كه بدون هيچ سند و مدركي به بهانه حمله شيميايي به خان شيخون صورت گرفته است. سازمان ملل به‌دنبال اين حمله و كشته شدن حداقل ۱۰۷ نفر اعلام كرد كه براي مشخص شدن عامل حمله اقدام به تحقيق خواهد كرد اما ترامپ گفته است بر سر اينكه سوريه از تسليحات شيميايي ممنوعه استفاده كرده است هيچ بحثي نيست.
درحالي‌كه دولت سوريه اتهام حمله شيميايي را رد كرده ترامپ به‌دنبال اين حمله بشار اسد را ديكتاتور خوانده و او را متهم كرده كه در واقعه اخير با گاز اعصاب مردم بيگناه ازجمله «كودكان زيبا» را بي‌رحمانه به قتل رسانده است. گروه‌هاي تروريستي داعش و جبهه‌النصره از حمله آمريكا استقبال كرده و خواستار ادامه آن شده‌اند. داعش از فرصت به وجود آمده استفاده كرده و به نيروهاي ارتش سوريه در مسير حمص-تدمر روز گذشته حمله كرد.
- جديدترين تغيير موضع و تنش با روسيه
«اوباما بايد حالا آغاز به تمركز روي كشور خودمان، ايجاد شغل، بيمه درماني و مشكلات بسيار ديگر كند. سوريه را فراموش كند و بار ديگر آمريكا را به بزرگي بازگرداند.»؛ «حمله به سوريه براي منافع آمريكا و متحدان ما در منطقه است تا بتواند از حملات شيميايي مشابه جلوگيري كند. اين حمله در راستاي منافع حياتي امنيت ملي آمريكا بوده است.» اين جملات از دو فرد مختلف نيست؛ اولي توييت ترامپ در سال ۲۰۱۳ و بخش دوم صحبت‌هاي او به‌دنبال حمله موشكي به سوريه است كه تغيير مواضع او را به‌صورت واضح بيان مي‌كند.
حمله به سوريه بخشي ديگر از تغيير مواضع ترامپ و پايبند نبودن او به حرف‌هايش در زماني كه نياز به رأي آمريكايي‌ها داشت را نشان مي‌دهد. همچنين مقام‌هاي آمريكايي تنها چند روز پيش از اين حمله اعلام كرده بودند كه ديگر بركناري بشار اسد براي آنها يك اولويت نيست. ركس تيلرسون وزير امور خارجه آمريكا هفته گذشته گفته بود: سرنوشت بشار اسد بايد توسط مردم سوريه تعيين شود. روز گذشته اما تيلرسون در موضعي جديد گفت: بشار اسد هيچ نقشي در آينده سوريه ندارد. آمريكا گام‌هايي را كه با هدف بركناري اسد است، آغاز كرده است.
كارشناسان عقيده دارند كه مخالفان دولت سوريه احتمالا با هجمه رسانه‌اي خود و تصاوير منتشر شده به تصميم خود براي تغيير موضع ترامپ براي حمله‌اي هرچند محدود برسند. سفير آمريكا در سازمان ملل در نشست شوراي امنيت تصاوير شوراي امنيت را به نمايندگان كشورهاي ديگر نشان داد و ترامپ هم از اصطلاح «قتل كودكان زيبا» براي توجيه حمله استفاده كرد كه نشان مي‌دهد عكس‌ها كار خود را كرده‌اند.
- يك قدم تا درگيري با روسيه
ديميتري مدودف، نخست‌وزير روسيه روز گذشته اعلام كرد حمله آمريكا به سوريه يك قدم تا درگيري با روسيه فاصله داشت. مقام‌هاي روسيه كه قرار است هفته آينده ميزبان وزير امور خارجه آمريكا باشند در نخستين واكنش به اين حمله اعلام كرده بودند كه اين اقدام لطمه جدي به روابط دو طرف خواهد زد. در نخستين نشانه‌ها وزارت خارجه روسيه روز گذشته اعلام كرد توافقي كه ميان آمريكا و روسيه براي جلوگيري از برخورد هوايي جنگنده‌هاي دو كشور و هماهنگي‌ها درخصوص حملات هوايي در سوريه وجود داشت، به حالت تعليق درآمده است. همچنين وزارت دفاع روسيه اعلام كرده دفاع هوايي سوريه پس از حمله آمريكا به پايگاه شعيرات تقويت خواهد شد.
- واكنش ظريف به حمله آمريكا به سوريه؛ زمان فرافكني پايان يافته است
محمد‌جواد ظريف وزيرخارجه كشورمان در واكنش به حملات آمريكا نوشت: كمتر از 2دهه بعد از يازده سپتامبر، آمريكا در 2جبهه سوريه و يمن در كنار القاعده و داعش مي‌جنگد. زمان جوسازي و فرافكني پايان يافته است. وزير خارجه نوشت: به‌عنوان تنها قرباني اخير استفاده گسترده از سلاح‌هاي شيميايي (توسط صدام در دهه ۸۰ ميلادي)، ايران هرگونه استفاده از سلاح‌هاي كشتار‌جمعي توسط هر كس و عليه هر كس را محكوم مي‌كند.
او در ادامه با كنايه به رفتارهاي دوگانه و متناقض آمريكايي‌ها نوشت: آمريكا به صدام حسين در استفاده از سلاح شيميايي عليه ايران در دهه ۸۰ ميلادي كمك كرد. سپس 2بار به بهانه‌هاي بي‌اساس شيميايي به حمله نظامي اقدام كرد: سال ۲۰۰۳ و اكنون. از سويي ديگر بهرام قاسمي سخنگوي وزارت خارجه هم با محكوم كردن اقدام آمريكا گفت: حمله يكجانبه آمريكا به سوريه ثبات و امنيت كل منطقه را به خطر مي‌اندازد و قابل پذيرش نيست. وي تصريح كرد: اينگونه اقدامات فقط مي‌تواند به نفع تروريست‌ها تمام شود و به تقويت گروه‌هاي تروريستي در سوريه و منطقه كمك كند.