به گزارش همشهری آنلاین، سید ابراهیم رئیسی در ۲۳ آذر سال ۱۳۳۹ در محله نوغان شهر مشهد متولد شد. وی پیش از این رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران بود. رئیسی در سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاستجمهوری ایران ۱۴۰۰ شرکت کرد و با نزدیک به ۱۸ میلیون رای به عنوان رئیس جمهور منتخب برگزیده شد. وی هشتمین فردی است که به مقام رئیسجمهوری اسلامی ایران رسیده است.
پیشینه
سیدابراهیم رئیسی؛ تا پیش از عهده دار شدن ریاست قوه قضائیه در سال ۱۳۹۷، تولیت آستان قدس رضوی بود. او در سال ۱۳۳۹ در محله نوغان مشهد مقدس متولد شد. پدر و مادر ایشان از سلاله سادات حسینی هستند و نسبتش از هر دو طرف به حضرت زید بن علی بن الحسین (ع) میرسد. او در ۵ سالگی پدر خود را که از روحانیون مشهد بود از دست داد. وی تحصیلات ابتدایی را در مدرسه جوادیه گذرانده و تحصیل در علوم حوزوی را در مدرسه نواب و سپس در مدرسه آیت الله موسوینژاد شروع نمود. در سال ۱۳۵۴ جهت ادامه تحصیلات به حوزة علمیة قم، مدرسه آیت الله بروجردی رفت و مدتی نیز در مدرسهای که با مدیریت آیت الله پسندیده و در واقع با نظر امام خمینی (ره) اداره میشد، اشتغال به تحصیل داشت.
وی در حوزه علمیة قم، اصول فقه را نزد آیت الله مروی، لمعتین را محضر آیتالله فاضل هرندی، رسائل را نزد آیتالله موسوی تهرانی، مکاسب محرمه را خدمت آیت الله دوزدوزانی، کتاب البیع مکاسب را نزد آیتالله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت الله ستوده و آیتالله طاهری خرمآبادی و کفایه را خدمت آیتالله سید علی محقق داماد، تفسیر قرآن کریم را نزد آیت الله مشکینی و آیت الله خزعلی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیتالله احمد بهشتی و دوره شناخت را نزد آیت الله مطهری و نهج البلاغه را محضر آیت الله نوری همدانی آموخت.
رئیسی از درس خارج اصول آیت الله سید محمدحسن مرعشی شوشتری و آیت الله هاشمی شاهرودی و خارج فقه آیت الله آقا مجتبی تهرانی و آیت الله خامنهای رهبر معظم انقلاب استفاده کرده است علاوه بر این ایشان با اتمام دوره سطح حوزه توانست به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه یافته و پس از دفاع از پایان نامه خویش با عنوان «ارث بلا وارث» در سال تحصیلی ۱۳۸۰ با قبولی در کنکور دکترای مدرسه عالی شهید مطهری در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل دهد.
وی با تکمیل تحقیقات خود در حوزه فقه و حقوق، موفق به اخذ مدرک عالیترین سطح آموزشی حوزه (سطح چهار) شد و در نهایت رساله دکترای خود را با عنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» دفاع نمود.
رئیسی بدنبال هتک حرمت امام خمینی (ره) در روزنامه اطلاعات و آغاز حرکتهای مردمی، در اجتماعات اعتراضی که مبدأ اغلب آنها مدرسه آیت الله بروجردی (مدرسه خان) بود، شرکت داشته و در قالب هستهای از طلاب انقلابی فعالیت مینمود. وی در این دوران فعالیتهای مبارزاتی خود را در قالب ارتباط برقرار کردن با علمای انقلابی که از زندان ازاد شده بودند و یا در تبعید به سر میبردند پی گرفت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در دوره تربیتی خاصی که مرحوم شهید بهشتی جهت کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام اسلامی برگزار مینمود، شرکت داشت.
وی به دنبال شورشهای مارکسیستی و ایجاد مشکلات متنوع در شهر مسجد سلیمان، جهت شرکت در فعالیتهای فرهنگی همراه با گروهی از طلاب عازم آن منطقه شد. پس از بازگشت از مسجد سلیمان، مجموعه سیاسی-عقیدتی پادگان آموزشی صفر- دو در شاهرود را تأسیس و برای مدت کوتاهی آن را اداره کرد.
رئیسی ۶ اسفند ماه ۹۷ با حکم رهبر معظم انقلاب به عنوان رئیس قوه قضائیه منصوب شد.
ازدواج با دختر آیت الله علم الهدی
سید ابراهیم رئیسی در سال ۱۳۶۲ در سن ۲۳ سالگی با دکتر جمیله السادات علم الهدی دختر ارشد آیت الله سید احمد علم الهدی ازدواج کرد. خانم دکتر علم الهدی دانشیار رشته فلسفه علوم تربیت دانشگاه شهید بهشتی تهران، رییس سابق پژوهشگاه علوم انسانی و رییس کمیسیون تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی است. حجة الاسلام دکتر رئیسی و خانم دکتر علم الهدی دارای دو فرزند دختر هستند. رئیسی که اهتمام ویژه ای به تحصیل خود و اعضای خانواده اش دارد، دختر اول ایشان متاهل و دارای دو مدرک کارشناسی ارشد است. یکی در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه الزهرا (سلام الله علیها) و دیگری در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه علوم حدیث شهر ری و دختر دوم وی نیز متاهل و دانشجوی کارشناسی رشته فیزیک دانشگاه شریف است.
مسئولیتها
ورود حجت الاسلام رئیسی به عرصه مدیریت قضایی از سال ۱۳۵۹ و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد. اما هنوز چند ماهی از این دوره نگذشته بود، که با حکم دادستان کل انقلاب، شهید آیت الله قدوسی، دادستان کرج شد. سال ۶۴ آغاز مدیریت قضائی رئیسی در تهران بود چراکه رئیسی در همین سال به عهده دار سمت جانشینی دادستان انقلاب تهران شد.
با گذشت ۳ سال از این تاریخ و در سال ۱۳۶۷، مورد توجه ویژه حضرت امام خمینی (ره) قرار گرفت و احکام ویژه (۱ و ۲ و ۳) و مستقیمی برای رسیدگی به مشکلات قضایی در برخی استانها از جمله لرستان، کرمانشاه و سمنان را مستقل از ساختار قوه قضائیه، از بنیانگذار انقلاب اسلامی دریافت کرد. بعد از آن هم حضرت امام خمینی (ره) چندین پرونده مهم را برای تصمیم قضایی به وی محول کردند.
بعد از رحلت حضرت امام (ره) و آغاز زعامت حضرت آیت الله خامنهای، حجت الاسلام رئیسی با حکم آیت الله یزدی رئیس وقت قوه قضائیه، به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ به مدت پنج سال این مسئولیت را برعهده داشت. پس از آن و از سال ۱۳۷۳ به ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد و این سمت را تا سال ۱۳۸۳ عهده دار بود.
رئیسی از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۳، به مدت ۱۰ سال معاون اول قوه قضائیه و از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۳۹۵ نیز دادستان کل کشور بودند. همچنین وی از سال ۱۳۹۱ تا کنون با حکم مقام معظم رهبری به عنوان دادستان کل ویژه روحانیت و در نهایت با رحلت آیت الله واعظ طبسی به عنوان تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد. او از ۱۷ اسفند ۱۳۹۴ تا ۱۶ اسفند ۱۳۹۷ تولیت استان قدس رضوی بود.
سوابق قضائی
- دادیار دادسرای کرج سال ۱۳۵۹
- دادستان کرج، ۱۳۶۰
- دادستان استان همدان، ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳
- جانشین دادستان تهران، ۱۳۶۴
- دادستان تهران، ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳
- رئیس سازمان بازرسی کل کشور، ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۳
- معاون اول قوه قضاییه، ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳
- دادستان کل کشور، ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴
- دادستان کل ویژه روحانیت از سال ۱۳۹۱
فعالیتهای علمی
تولیت آستان قدس رضوی در حال حاضر در روزهای شنبه، سه شنبه و چهارشنبه هر هفته در مدرسه نواب درس خارج فقه تدریس میکند.
البته تدریس متون فقهی سطح عالی، قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزههای علمیه تهران و دانشگاهها گوشهای از فعالیتهای آموزشی وی به شمار میرود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مرحوم شهید بهشتی که از نگرش عمیق حکومتی و تشکیلاتی برخوردار بود، بر آن شد تا با هدف کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام، یک دوره آموزشی برای ۷۰ نفر از طلاب قم که آنها را برای سپردن مسئولیتهای مختلف در کشور مناسب دیده بود، برگزار کند.
رئیسی یکی از این طلاب برگزیده بود. در این دوره فشرده که عمدتاً در مدرسه عالی شهید مطهری برگزار میشد، شهید آیت الله بهشتی، حضرت آیت الله خامنهای و سایرین از جمله مرحوم شهید حسن آیت، آیت الله موسوی اردبیلی و... به صورت هفتگی به تدریس میپرداختند.
رئیسی همزمان در دانشگاههای متعدد کشور از جمله دانشگاه امام صادق (ع) و دانشگاه شهید بهشتی به تدریس دروس تخصصی فقه قضا و فقه اقتصاد در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری پرداخته است.
سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم، فوق لیسانس حقوق بین الملل خصوصی، دکترای فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری و تدریس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزههای علمیه تهران و دانشگاهها از جمله ابعاد علمی حجت الاسلام رئیسی است.
کتابهای مختلفی با موضوعات حقوق، اقتصاد، فقه، عدالت اجتماعی، سبک زندگی و ... از سوی حجت الاسلام رئیسی منتشر شده است.
نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰
سید ابراهیم رئیسی یک بار در انتخابات سال ۹۶ در زمانی که تولیت آستان قدس رضوی بود وارد عرصه رقابت های انتخابات ریاست جمهوری شد و چیزی نزدیک به ۱۶ میلیون رای کسب کرد. او در آن انتخابات از حسن روحانی شکست خورد.
رئیسی یک بار دیگر در سال ۱۴۰۰ نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری شد و در ۴ خرداد ۱۴۰۰ صلاحیت وی از سوی شورای نگهبان تائید گردید.
او درانتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ در رقابت نهایی با محسن رضایی؛ عبدالناصر همتی و امیرحسین قاضی زاده هاشمی موفق شد اکثریت آرا را (حدود ۱۸ میلیون رای) کسب کند و به عنوان هشتمین رئیس جمهور ایران انتخاب شود.
سانحه بالگرد در سفر به استان آذربایجان شرقی
در ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، آیت الله رئیسی برای افتتاح سد مرزی قیز قلعهسی به آذربایجان شرقی سفر کرد. همراهان وی با دو هلی هکوپتر به تبریز رسیدند اما بالگرد حامل رئیس جمهوردر مسیر بازگشت در جنگل دیزمار در محدوده عمومی میان ورزقان و جلفا، بالگرد دچار سانحه شد. سید محمدعلی آلهاشم امامجمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و چند تن دیگر از همراهان او در بالگرد بودند. بالگرد حامل رئیس جمهور تا ساعت ۱۷ مورخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ پیدا نشد.