اما تجربه نشان داده كه وعدهها و شعارها فقط جنبه بازارگرمي براي عدهاي دارند؛ اگر نه، همين حالا بسياري از كسبه بازار تهران و مراكز تجاري اطرافش، در محيطهاي پرخطري كه هر لحظه امكان دارد يكحادثه كوچك در آنها به فاجعهاي بزرگ تبديل شود، مشغول بهكار نبودند. اين در حالي است كه براي همه كارگاههاي پرخطر فعال در تهران اخطاريه صادر شده ولي اثري از وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي كه طبق مواد 96 تا 106 قانون كار مسئول درجه اول در پيگيري وضعيت كارگاهها به شمار ميآيد، نيست. از سوي ديگر برقراري ايمني براي ساختمانها از سوي شهرداري براساس بند14ماده55 قانون شهرداريها نيز با اما و اگرهاي فراواني روبهروست. جالب اينجاست كه برخي از كسبههاي واحدهاي پرخطر پايتخت، شكايت خود را همراه با تأييديههاي آتشنشاني يا سازه به دادسراي محل بردهاند اما تاكنون نتيجهاي نگرفتهاند. به همينخاطر نگرانند كه فاجعهاي به ابعاد پلاسكو براي محل كارشان رخ دهد.
- نظارتها كامل نيست
تحقيقات كميته عمران شوراي شهر، اخطاريههاي صادرشده از سوي سازمان آتشنشاني و آمار شورايعالي شهرسازي و معماري نشان ميدهد كه در تهران 4900ساختمان ناايمن با اولويت درجه يك وجود دارد. از اين تعداد نيز 231بنا بالاي 12طبقه هستند كه بهخاطر منفعتهاي مالي، در دهه گذشته بهصورت غيرقانوني ساخته شدهاند. حال اينطور كه اقبال شاكري، رئيس كميته عمران شوراي شهر تهران ميگويد بيشترين تعداد ساختمانهاي ناايمن در مناطق 11و 12و 15واقع شدهاند. به گفته وي، بين دادستاني، شهرداري مناطق، آتشنشاني، سازمان نظام مهندسي و شورا تفاهم شده تا هرچه سريعتر اقدامات لازم براي ايمنسازي آغاز شود. شاكري ميگويد: «فهرست اين ساختمانها به دادستاني ارجاع ميشود و اگر ظرف مهلت مقرر مالكان نسبت به ايمنيسازي ساختمانها اقدام نكنند، دادستاني دستور همراهي ضابطين قضايي با شهرداري را خواهد داد و به اين ترتيب خلأ قانوني در برخورد با مالكاني كه نسبت به ايمنسازي ساختمانها بيتفاوت هستند، پر خواهد شد.» وي در عين حال تأكيد ميكند كه چنانچه انجام اين اقدامات هم مثمر واقع نشود، فهرست ساختمانهاي ناايمن را اعلام عمومي خواهند كرد.
به هر ترتيب بررسيهاي سازمان آتشنشاني تهران نشان ميدهد كه علاوه بر 4900ساختمان پرخطر درجه يك، 2هزار ساختمان پايتخت نيز از نظر ناايمني در اولويت 2و 300بنا هم در اولويت 3هستند. از اين تعداد بالغ بر 60درصد بناهاي پرخطر، جزو مراكز تجاري و كارگاهي قرار گرفتهاند. البته معاون سابق امور شهرداريهاي سازمان شهرداريها و دهياريهاي وزارت كشور تعداد كارگاههاي ناايمن پايتخت را بيشتر از اينها ميداند. علي نوذرپور با بيان اينكه در تهران بيش از ٩هزار كارگاه ناايمن وجود دارد، ميگويد: «نكته اينجاست كه وزارت كار تنها با حدود ٦٠٠بازرس در كل كشور كارگاههاي ناايمن را كنترل ميكند و متأسفانه نظارتها كامل نيست.»
- 4پاساژ از ميان 40درصد بناي تجاري جمهوري
طبق گفتههاي نوذرپور، حدود 40درصد از واحدهاي تجاري پرخطر پايتخت در يكي از خيابانهاي معروف قرار دارند. حال با توجه به شواهد و قراين ميتوان حدس زد كه منظور وي، خيابان جمهوري است. در اين خيابان بناهاي تجاري وجود دارند كه با وجود اخطاريههاي جدي و حتي رأي كميسيون ماده100 براي تخريب يا اصلاح همچنان فعال هستند.
ساختمان آلومينيوم: ساختمان آلومينيوم بهعنوان برادر پلاسكو شناخته ميشود. شباهتهاي موجود باعث شده تا رخداد فاجعهاي مثل پلاسكو براي آلومينيوم فرسوده نيز دور از ذهن نباشد.
تعداد طبقات: 13
سال ساخت: 1343
تعداد واحد تجاري: 600
اصليترين مشكلات ايمني:
عدمنصب هشداردهنده آتش
عدمپوشش اسكلت فلزي با ماده ضدحريق
نبود بارندههاي خودكار
نبود راهپله فرار اضطراري استاندارد
امكان ورود حريق از طبقات پايين به بالا
فقدان لولهكشي گاز
استفاده از سليندر گاز و پيكنيكهاي بسيار
تغييرات غيراصولي در پنجرهها و برخي از واحدها
نبود راه در انتهاي ساختمان براي خروج
تعداد واحدهاي داراي بيمه: 5درصد
پاساژ حافظ: اين پاساژ اگرچه وخامت حال آلومينيوم و آزاد را ندارد و از هر دو طرف راه ورود و خروج دارد اما نبود سيستمهاي اعلام و اطفاي حريق مناسب وتعداد بسيار زياد كولر گازي، آنرا جزو يكي از بناهاي ناايمن جمهوري، درست روبهروي پلاسكو قرار داده است.
ساختمان آزاد: طي 7سال گذشته آنقدر ماجراهاي عجيب براي اين پاساژ فرسوده در سهراه جمهوري رخ داده كه كار كردن در آن دل و جرأت فراوان ميخواهد. تغييرات غيراصولي در طبقات زيرين اين بنا باعث شده تا در جايجاي آن، ريزشها و نشستهايي مشاهده شود. جالب اينجاست كه كميسيون ماده100 براي اصلاح و تخريب بخشيهاي غيرايمن پاساژ آزاد در اسفندماه سال91 رأي صادر كرده است.
كاربري: فروشگاهها و كارگاههاي توليد لباس عروس
سال ساخت: 1351
تعداد فعالان: 500نفر
اصليترين مشكلات ايمني:
احداث زيرزمين منفي2 بهصورت الحاقي و با گودبرداري غيراصولي براي احداث 17واحد تجاري
تبديل 3كارگاه توليدي به 34واحد تجاري در 1-
استفاده از تير بالكنها براي اضافه كردن محوطه مغازههاي طبقات
پاساژ صفوي: در اين بناي باقدمت بهخاطر عرض باريك با توجه به كاركردهاي فعلي، سيستمهاي ايمني از كار افتاده هر آن امكان يكحادثه دلخراش وجود دارد. خطر آتشسوزي چندين بار از سوي سازمان آتشنشاني به هيأت مديره اين پاساژ گوشزد شده است. پاساژ صفوي، در خيابان جمهوري نرسيده به بهارستان قرار دارد.
- مرمت ۱۰سراي پرخطر بازار تهران آغاز شد
عضو هيأت امناي بازار بزرگ تهران از مرمت فضاي ۱۱۴ هكتاري بازار با اولويت ۱۰ سراي پرخطر خبر داد و گفت: با نگاه ويژه شهرداري منطقه ۱۲ مرمت و احياي موقوفات بازار تهران سرعت بسيار زيادي گرفت. بهزاد يعقوبي در گفتوگو با مهر با اشاره به مرمت و احياي بازار تهران و بقاع متبركه افزود: احيا و مرمت موقوفات در ۱۱۴ هكتار فضاي بازار تهران را از اوايل سال ۹۴ آغاز كرديم اما بعد از حادثه پلاسكو و ايجاد نگرانيها بهويژه در بحث ايمني كه موجب شد همه دستگاهها پاي كار بيايند، بحث مرمت و احيا سرعت ويژهاي گرفت.