دكتر مسعود باقرزادهكريمي در گفتوگو با همشهري، هرگونه اظهارنظر درباره اثرپذيري وضعيت درياچه اروميه از بارشهاي اخير را منوط به بررسي تصاوير ماهوارهاي دانست و گفت كه طي چند روز آينده و پس از قطع بارندگي، تصاوير ماهوارهاي را بررسي و نتيجه را اعلام خواهيم كرد. وي ميزان آب درياچه را حدود 2ميليارد مترمكعب اعلام كرد و افزود: رهاسازي آب سدها كه اكنون در حال اجراست بايد با جديت دنبال شود. به گفته وي، براي اطمينان از ورود آبهاي رها شده به درياچه، اجراي برنامه راستيآزمايي در دستور كار قرار گرفته است تا ميزان آب ورودي به درياچه مشخص شود.
آنطور كه اين مقام مسئول ميگويد براساس برنامه راستيآزمايي، مسير آب از مبدا تا مقصد پايش ميشود و طي آن، پمپهاي غيرقانوني برداشت آب جمعآوري و از آب رهاشده محافظت خواهد شد تا به درياچه برسد. همچنين با حفاظت فيزيكي بر بازگشايي دريچهها نظارت ميشود.
معاون امور تالابها در دفتر زيستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت محيطزيست درحالي از اجراي برنامه راستيآزمايي خبر ميدهد كه اغلب راهكارهاي مصوب احياي درياچه هنوز عملياتي نشده است. ازجمله تاكنون 1200حلقه چاه غيرمجاز در حوزه آبريز درياچه اروميه مسدود شده (منبع: رئيس دفتر استاني ستاد احياي درياچه اروميه در آذربايجان غربي - 9بهمن95) اين درحالي است كه بنا به نقشه راه احياي درياچه اروميه كه 8تيرماه93 تصويب و با امضاي رئيسجمهور لازمالاجرا شد، «انجام هماهنگي لازم با قوه قضاييه در راستاي تسهيل و تسريع در اجراي قانون تعيين تكليف چاههاي فاقد پروانه بهويژه چاههاي اثرگذار بر آبهاي سطحي» يكي از تكاليفي بود كه وزارت نيرو ملزم به اجراي آن شده است. (بنا بر اعلام معاون محيط طبيعي سازمان حفاظت محيطزيست 40هزار حلقه چاه غيرمجاز در حوزه آبريز درياچه اروميه فعال است.)
- مبهم بودن سهم آب درياچه
اما ستاد احيا با مشكلات ديگري هم مواجه است. دكتر مسعود تجريشي، مدير دفتر برنامهريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه در اولين نشست خبري خود در سال جديد، گفت: وزارت نيرو هنوز ميزان تخصيص آب براي تأمين حقابه درياچه اروميه را مشخص نكرده است. بهعبارتي هنوز روشن نشده كه سهم درياچه اروميه از طريق كدام رودخانهها به چه ميزان و چه زماني بايد به درياچه داده شود. ضمن آنكه مشخص نيست كه اگر يك سال بارش نرمال باشد، ميزان حقابه درياچه اروميه چقدر است و اگر يك سال بارش پايينتر از نرمال باشد حقابه درياچه به چه ميزان ميرسد.
مورد ديگري كه علاوه بر اهمال دستگاههاي ذيربط، روند احياي درياچه اروميه را با مشكل مواجه كرده است، تأمين نشدن اعتبارات است. تجريشي دراين باره هم گفت: از مجموع تعهدات ۱۸۰۰ميليارد توماني براي ستاد احياي درياچه اروميه، تنها ۶۷۵ميليارد تومان پرداخت شده است. درواقع اين آمار نشاندهنده آن است كه تاكنون يكسوم اعتبارات مرتبط با احياي درياچه تأمين شده است.
تأمين نشدن اعتبارات مربوط به احياي درياچه همواره يكي از موضوعات مورد نقد مسئولان ستاد احيا بوده است. اين انتقادات تا آنجا پيش رفت كه سال گذشته عيسي كلانتري، دبير كارگروه و مجري طرح ملي نجات درياچه اروميه كه بارها از تأمين نشدن اعتبارات انتقاد كرده بود با اشاره به عدمتخصيص اعتبار براي درياچه اروميه، گفت: اگر دولت در راستاي تخصيص اعتبار براي احياي درياچه اروميه منابع ندارد، از بانك مركزي قرض كرده يا از منابع جديد استفاده كند يا اگر منابع مالي در داخل ندارد، در جهت حفظ منطقه شمال غرب كشور از خارج از كشور قرض بگيرد.
- مرحله احيا آغاز ميشود
ستاد احياي درياچه اروميه درحالي با كمبود اعتبار و اهمال دستگاههاي اجرايي مواجه است كه اواخر سال گذشته، مسئولان سازمان حفاظت محيطزيست با اشاره به اينكه درياچه اروميه به مرحله تثبيت رسيده است اعلا م كردند مرحله احيا كه پس از مرحله تثبيت آب قرار دارد از سال96 آغاز ميشود.