با اين نگرش سد كنكور دانشگاه‌ها از مقاطع كارداني و كارشناسي به مقاطع تحصيلات تكميلي انتقال پيدا كرده و آمار داوطلبان كنكور ورودي دانشگاه‌ها به آمار داوطلبان كنكور ارشد بسيار نزديك شده است. امسال و در كنكور سراسري طي 2مرحله در مجموع 928هزار و 74نفر ثبت‌نام كرده‌اند اين در حالي است كه براي كنكور كارشناسي‌ارشد بيش از 878هزار نفر ثبت‌نام كرده‌اند.
- كوچ به تحصيلات تكميلي
بهروز فتحي، كارشناس حوزه آموزش با بيان اينكه تحصيل در مقطع كارشناسي ارشد وسيله‌اي براي كلاس اجتماعي، گذران اوقات بيكاري و اميد به يافتن كار بهتر تبديل شده، مي‌گويد: ادامه تحصيل و قبولي در آزمون تحصيلات تكميلي اين روزها به رقابتي داغ در ميان جوانان تبديل شده و البته اين بار هم دختران گوي سبقت را از پسران ربوده‌اند. پشت اين سيل خروشان هيچ برنامه‌اي براي افزايش بهره‌وري و تأمين شغل افراد تحصيلكرده وجود ندارد. در يك دهه اخير بنا به دلايل و انگيزه‌هاي مختلف جوانان به ادامه تحصيل در تحصيلات تكميلي روي آورده‌اند و همانطور كه كارشناسان هشدار داده بودند حالا با بحران دانش‌آموختگان بيكار مواجه هستيم و اين مشكل در آينده پررنگ‌تر مي‌شود. آنگونه كه وزير علوم هفته پيش گفته 75درصد بيكاران دانش‌آموخته دانشگاه‌ها هستند؛ يعني از هر 4 نفر جوياي كار 3نفر مدرك دانشگاهي دارند، اين در حالي است كه هر روز بر تعداد افراد بيكاري كه مدرك تحصيلي كارشناسي ارشد و دكتري دارند افزوده مي‌شود.
آماري كه حسين توكلي، مشاور عالي سازمان سنجش اعلام كرده، دغدغه اين كارشناس آموزشي را تأييد مي‌كند. بر اين اساس تعداد داوطلبان كنكور كارشناسي‌ارشد نسبت به سال گذشته 117هزار و 272نفر يا به‌عبارتي 13.35درصد بيشتر شده است. آمارها نشان از فراز و فرود در تعداد داوطلبان كنكور كارشناسي ارشد دارد، ولي به جرأت مي‌توان گفت كنكور از مقطع ورودي دانشگاه‌ها به تحصيلات تكميلي منتقل شده است. علت هم نبود اشتغال براي دانش‌آموختگان فوق‌ديپلم و كارشناسي است. دانش‌آموختگان دوره كارشناسي پس از آنكه از يافتن شغل مورد نظر با شرايطي كه براي خود ترسيم كرده‌اند نااميد مي‌شوند روي به مقاطع تحصيلي بالاتر(كارشناسي ارشد و دكتري) مي‌آورند تا شايد شغلي مناسب براي خود دست و پا كنند و در يك سازمان يا مجموعه دولتي استخدام شوند.
به‌گفته وزير علوم، هم‌اكنون ۱.۸درصد دانشجويان كشور[بيش از 4ميليون و 500هزار دانشجو] در مقطع دكتري تحصيل مي‌كنند درحالي‌كه در سند چشم‌انداز توسعه بايد اين ميزان به ۳.۵درصد افزايش يابد. محمد فرهادي درباره آمار دانشجويان دكتري گفته است: «۹۰هزار دانشجو در مقطع دكتري در دانشگاه‌هاي كشور تحصيل مي‌كنند و اين در حالي است كه همه نمي‌توانند استاد دانشگاه شوند. همچنين ۸۰۰ هزار دانشجوي كارشناسي‌ارشد داريم كه در سند برنامه چشم‌انداز توسعه بيان شده كه بايد به ۳۰درصد افزايش يابد.» با توجه به ساده‌تر شدن امكان ادامه تحصيل در دوره‌هاي ارشد و دكتري حال اين پرسش مطرح مي‌شود كه تحصيلات تكميلي با اميد يافتن شغل مناسب واقعيت است يا سراب. البته بسياري از جوانان پس از اتمام تحصيلات دوره كارشناسي ارشد وارد دوره دكتري مي‌شوند. امروز با سونامي فارغ‌التحصيلان بيكار كارشناسي‌ارشد روبه‌رو هستيم و فردا اين سونامي در دانش‌آموختگان بيكار دكتري بروز مي‌كند. دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها امروز از ابتدايي‌ترين مهارت‌ها بي‌بهره هستند كه برخي كارشناسان بر همين مبنا، مسئوليت بي‌مهارتي دانش‌آموختگان دانشگاهي را متوجه دانشگاه‌ها مي‌دانند.
- آمار داوطلبان كنكور ارشد
سال و تعداد داوطلبان
سال 85 350هزار
سال 86 470هزار
سال 87 531هزار
سال 88 673هزار
سال 89 770هزار
سال 90 870هزار
سال 91 930هزار
سال 92 896هزار
سال 93 951 هزار
سال 94 813 هزار
سال 95 761هزار
سال 96 878هزار