راه‌اندازي كارخانه‌هاي استحصال انرژي از پسماند، احداث كارخانه‌هاي توليد كمپوست و ساخت كارخانه‌هاي زباله‌سوز تنها بخشي از اقدامات شهرداري براي توليد ثروت از پسماند‌هاي شهري تهران است.
شهرداري تهران طي يك دهه گذشته برنامه‌اي منسجم براي ساماندهي وضعيت پسماند تهران اجرا كرد. در گام اول جمع‌آوري پسماند در شهر تهران مكانيزه شد. در گام بعد ظرفيت خطوط پردازش تهران را كه در حدود 2هزار تن گنجايش داشت تا سقف 12هزار تن افزايش داد. اما بعد از گذشت بيش از يك دهه مديريت شهري تهران در آستانه شكل‌دهي به يك حركت بزرگ اجتماعي است؛ طرح تفكيك پسماند از مبداء. اين طرح از سال‌ها پيش در پايتخت به اجرا درآمد و طي نوسان‌هاي مختلف بالاخره در سال 95به نتيجه نشست. براساس آمار سازمان پسماند شهر تهران در حدود 20درصد از پسماند پايتخت در شهرك‌هاي مسكوني و مجتمع‌هاي بزرگ تفكيك مي‌شود.
روزانه حدود ۲۵ ميليارد تومان از سرمايه ملي صرف دفع ۳۵ هزار تن زباله‌هايي مي‌شود كه ما ايراني‌ها توليد مي‌كنيم. درواقع به طور متوسط سالانه 10هزار ميليارد تومان هزينه براي جمع‌آوري، دفع و دفن زباله‌هاي شهري كشور صرف مي‌شود. اما تهران از اواسط دهه 80به اين روند پايان داد. احداث كارخانه توليد كمپوست، يكي از اقدامات مؤثر شهرداري تهران براي بهره‌برداري از طلاي كثيف بود.
درست از زماني كه ما زباله‌هاي توليدي‌مان را دور مي ريزيم تا سودآوري اين طلاي كثيف فرايند متفاوتي اتفاق مي‌افتد. در شهر تهران هزاران خودروي جمع‌آوري مكانيزه پسماند در طول شبانه‌روز، پسماند توليدي ما را جمع‌آوري مي‌كنند و به 6ايستگاه مياني كه در مناطق مختلف شهر تهران قرار دارد؛ حمل مي‌كنند. پس از آن سمي‌تريلرها (تريلرهاي عظيم 50تني) زباله‌ها را از ايستگاه مياني جمع‌آوري كرده و به سمت مراكز كهريزك و آرادكوه مي‌برند.
- هزينه‌هاي بالاي پسماند
درست در روزهايي كه استحصال انرژي و بيوگاز در چند كشور توسعه‌يافته مورد توجه قرار گرفته، تهران نيز با استفاده از تكنولوژي روزآمد به‌منظور استحصال انرژي از زباله‌هاي شهري اقدام كرده است. توليد 3مگاوات ساعت‌برق در كارخانه توليد برق آبعلي يكي از پروژه‌هاي مهم شهري بود كه در سال92به بهره‌برداري رسيد. هزينه جمع‌آوري پسماند‌هاي شهري در پايتخت روزانه بالغ بر يك ميليارد و 250ميليون تومان است؛ يعني در هر سال معادل 450ميليارد تومان. به‌منظور درآمدزايي بيشتر در بخش پسماند مديريت شهري تهران اقدام به احداث كارخانه توليد كمپوست كرده است و در كنار آن نيز كارخانه‌هاي استحصال انرژي از زباله.
شهرداري تهران در سال87پايان دفن زباله‌ها در كهريزك را جشن گرفت و با احداث خطوط پردازش تلاش كرد روند توليد كمپوست در اين شهر را به روندي ثابت و دائمي تبديل كند. از اين‌رو تقريبا طي 10سال گذشته ميزان توليد كمپوست توليدي در تهران هر روز بيشتر شد و هم‌اكنون بخش عمده‌اي از زباله‌هاي پايتخت به كود كمپوست تبديل مي‌شود. شهرداري تهران در عرض كمتر از يك دهه توانسته زباله‌هاي تهران را به ثروتي عظيم تبديل كند.
- توليد 150هزار تن كود كمپوست
به گزارش سازمان مديريت پسماند و بازيافت مواد، سالانه در پايتخت حدود 2ميليون تن پسماند خانگي توليد مي‌شود كه حدود يك‌ميليون و 300هزار تن آن پسماند تر است. از اين مقدار حدود 50درصد به‌صورت رطوبت در فرايند توليد تبخير شده و باقيمانده آن به كود كمپوست تبديل مي‌شود. براساس ارقام اعلامي از سوي سازمان پسماند شهرداري تهران، سالانه بالغ بر 150هزار تن كود كمپوست در پايتخت توليد مي‌شود. توليد روزانه بيش از 350تن كود كمپوست در تهران يكي از منابع درآمدي ثابت شهرداري تهران است؛ كودهايي كه هم‌اكنون براي افزايش كيفيت‌شان تلاش‌هاي گسترده‌اي صورت گرفته‌است و برنامه‌هاي مختلفي در دست اجراست.
كارشناسان بين‌المللي در طول سال‌هاي گذشته سخن از افزايش كيفيت كمپوست توليدي شهرداري تهران براي حضور در بازارهاي جهاني به ميان آورده بودند و از اين‌رو تلاش‌ها براي ارتقاي كيفيت كمپوست توليدي كارخانه‌هاي مديريت شهري صورت گرفته است. مديريت شهري تهران نيز استانداردهاي تازه‌اي را اتخاذ كرده است. هم‌اكنون بسياري از مناطق كشاورزي كشور از محصولات كارخانه كمپوست شهرداري تهران استفاده مي‌كنند و كودهاي كمپوست توليدي تهران، جايگزين كودهاي شيميايي در نقاط مختلف كشور شده است.
- حذف مواد شيميايي و كمك به اقتصاد كشور
سياست‌هاي كلان وزارت كشاورزي مبني بر جايگزيني كودهاي بيولوژيك و كود كمپوست به جاي كودهاي شيميايي، با هدف افزايش مواد آلي در اراضي كشاورزي و حاصلخيز كردن اراضي، توليد كود كمپوست با كيفيت و براساس استانداردهاي روز جهاني ازجمله برنامه‌هاي سازمان بازيافت بود كه توليد كمپوست به شكل گرانوله و بسته‌بندي در كيسه‌هاي مختلف باعث كاهش هزينه‌هاي حمل ونقل و همچنين استفاده راحت‌تر كشاورزان در سيستم‌هاي كوددهي به اراضي شده است. با استانداردسازي كيفيت كمپوست توليدي در تهران و افزايش كيفيت آن حذف كودهاي شيميايي و كمك به اقتصاد كشور صورت مي‌گيرد.