اما با وجود نکات قوت این سند، برخی مسائل در راهبرد توسعه صنعتی کشور مورد غفلت واقع شده است.
نکته قابل اهمیت برای توسعه صنعتی کشور آن است که باید ابتدا مزیتهای نسبی و مزیتهای رقابتی در هر بخش شناسایی شود. گرچه ممکن است در برخی بخشها این مزیت وجود نداشته باشد اما به گفته ژاپنیها در دهه 1950، «مزیت نسبی تنها کشف کردنی نبوده بلکه خلق کردنی است.»
بر این اساس، باید توجه کرد چنانچه صنایع راهبردی در کشور به لحاظ ظرفیتهای موجود کشور وجود دارد، حتما باید در آن سرمایهگذاری کرد.
همچنین باید در راهبرد توسعه صنعتی، توجه ویژهای به بهرهگیری از منابع مبذول شود. منابعی مانند نفت و گاز، سرمایهگذاری در صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی را موجه میسازد.
علاوه بر این باید در صنایع انرژیبر نیز به شدت سرمایهگذاری کرد. این در حالی است که در سند راهبرد توسعه صنعتی کشور به موارد مذکور توجه نشده و بیشتر بازسازی و نوسازی صنایع موجود مد نظر قرار گرفته است.
نکته دیگر در اجرای سند راهبرد توسعه صنعتی کشور آن است که باید از دید درونگرایی که اکنون با توجه به افزایش واردات و بازار حمایت شده داخلی مورد توجه قرار گرفته، دوری و به صنایعی توجه کرد که دید جهانی و برونگرا داشته باشد.
مزیت این رویکرد این است که محصولات منطبق با استانداردهای جهانی تولید شده و مصرفکننده داخلی از بهترین نوع محصول استفاده خواهد کرد.
همچنین در شرایطی که اکنون ایران عضو ناظر سازمان تجارت جهانی بوده و در نظر است تا در آینده نزدیک به این سازمان ملحق شود، دیوار تعرفهها قادر به حمایت از صنایع ما نخواهد بود.
بنابراین باید در صنایع کشور حرف اول را رقابتپذیری، مشتری مداری، استانداردهای جهانی، افزایش بهرهوری و کنترل کیفیت بزند تا راهبرد کلی در ظرفیتسازی در صنایعی مانند صنایع نرمافزار یا صنایع نوین فراهم شود که ضمن پاسخگویی به نیازهای بازار داخلی، در بازار تجارت جهانی نیز قادر به رقابت باشد.
از سوی دیگر توجه به بازارهای صادراتی به خصوص صدور خدمات فنیمهندسی از موضوعاتی است که باید در راهبرد توسعه صنعتی کشور به آن توجه شود تا شرکتهای ایرانی بتوانند با اجرای طرحهای مختلف در سایر کشورها، فناوریهای جدید دنیا را از نزدیک لمس کرده و در مسیر توسعه صنعتی گام بردارند.
*عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی