فارس نوشت: حسن روحانی کاندیدای دوزادهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری عصر امروز (جمعه) با حضور در سازمان صدا و سیما در اولین مناظره زنده انتخاباتی با موضوع «اجتماعی» که به طور زنده از شبکه اول، شبکه خبر و رادیو ایران پخش می‌شد، به سوالات مجری برنامه و رقبای خود پاسخ داد که محور سخنان وی بدین شرح است:
*مسأله حاشیه‌نشینی یکی از معضلات مهم اجتماعی امروز نه تنها ایران بلکه اکثر کشورها یا حتی شاید می‌شود گفت همه کشورها است و بنده سراغ ندارم کشوری را که امروز داشته باشیم و یا پیدا کنیم که در آن حاشیه‌نشینی نباشد.
*معمولاً حاشیه‌نشینی برای شهرهای بزرگ و کلانشهرها است و ریشه مسأله و عوامل مختلف برمی‌گردد.
*یک عامل مهم آن مسأله بیکاری و عدم درآمد کافی است، فردی که در یک شهر دور زندگی می‌کند و یا در یک روستا زندگی می‌کند و منابع درآمدی‌اش کافی نیست و یا اینکه اصلا نمی‌تواند شغلی داشته باشد برای اشتغال خودش ناچار است مهاجرت کند.
*معمولاً در شهرهای بزرگ و مرکز کشور شرایط اشتغال بهتر است و به آنجا پناه می‌برند.
* در این شرایط این افراد برای اینکه شب را در آن شهرهای بزرگ سپری کنند به حاشیه شهر پناه می‌برند و به ترتیب خانواده خودشان را به آنجا می‌آورند و هنگامی که می‌بینند شرایط خوب است دوستان و اقوام خود را نیز به همراه می‌آورند پس یک مسأله مهم، مسأله بیکاری است.
*مسأله دوم وجود عدم تعادل در حاشیه شهرهاست.
- در پاسخ به رئیسی: مسأله عدالت اجتماعی و کم کردن فاصله اقشار مختلف جامعه اهمیت فراوانی دارد، امروز باید تلاش کنیم اولاً تعادلی بین شرق و غرب کشور به وجود بیاوریم، غرب کشور دارای شرایط بهتری است، شرق کشور نیز به دلیل کویری بودن و کم آب بودن شرایط سخت‌تری دارد.
* دولت یازدهم توجه ویژه‌ای به منطقه شرق کشور داشته است، برای نخستین بار گاز را به زاهدان رساندیم و راه‌آهن نیز از بندر چابهار شروع شده و این بندر توسعه زیادی خواهد کرد.
* همچنین اقشاری که مستضعف و در فشار زندگی هستند باید به آنها رسیدگی بیشتری شود، کسانی که دارای حقوق پایین هستند باید رسیدگی شده و حقوق‌شان افزایش یابد.
* اینکه گفته شد نسبت به اقشار مختلف بتوانیم یارانه را بالا ببریم اکنون افرادی که در عضو کمیته امداد و بهزیستی هستند دریافت مستمری‌شان نسبت به ابتدای دولت 3 برابر افزایش پیدا کرده است.
*اینکه افرادی همچون معلولان و غیره که باید به آنها رسیدگی شود اکنون برای تمام خانواده‌هایی که دارای دو معلول هستند خانه ساخته شده و برای خانواده‌های تک معلول هم در حال ساختن خانه هستیم منتها اگر می‌خواهیم عدالت واقعی را برقرار کنیم باید رانت‌ها را از بین ببریم و با فساد اجتماعی و مالی در جامعه مبارزه کنیم.
- خطاب به هاشمی‌طبا: در زمینه مسکن برنامه‌های مختلفی در دولت‌های قبل اجرا شد، در دولت گذشته بر روی مسکن مهر سرمایه‌گذاری شد با همه اشکالاتی که داشت این دولت خودش را متعهد دید که این پروژه را تکمیل کند و تا پایان دولت مسکن مهر تکمیل می‌شود به غیر از صد هزار و خرده‌ای مسکن مهر که تقریباً هیچ داوطلبی ندارد و این در جاهایی ساخته شده که هیچ خریداری ندارد لذا مابقی این واحدها تکمیل خواهند شد.
*اشکال این است که ما باید به مردم کمک کنیم تا خود مردم محل مسکونی خود را انتخاب کنند و آنها را برای ساختن مسکن موردنظر خودشان یاری کنیم و یا برای خرید مسکن موردنظرشان کمک‌شان کنیم.
*سعی کردیم در این دولت وام لازم در اختیار خانه اولی‌ها بگذاریم، اکنون زوجین و خانه اولی‌ها می‌توانند 80 میلیون وام دریافت کنند و این کمک بسیار بزرگی به آنها است.
* در زمینه مسکن نیز باید به بافت‌های فرسوده توجه کنیم یعنی به جای اینکه مسکن مهر ساخته شود اگر بافت‌های فرسوده تبدیل به خانه‌های نو می‌شد می‌توانست تحول مثبتی را در ایران به وجود بیاورد اما در عین حال امروز برنامه خوبی برای مسکن جوانانمان مخصوصاً آنهایی که تازه ازدواج می‌کنند وجود دارد.
* اکنون برای وام ازدواج هم دو وام 10 میلیون تومانی به آنها پرداخت می‌شود که بتوانند زندگی خودشان را آغاز کنند.
- سؤال: مشکل ازدواج جوانان را ناشی از چه عللی می‌دانید، برنامه شما برای فائق آمدن به این مشکل و افزایش چشمگیر نرخ ازدواج‌های موفق و پایدار در جامعه چیست؟
- روحانی در پاسخ به مجری: مسأله ازدواج یکی از نیازهای طبیعی همه انسان‌ها و به ویژه جوانان است.
*امروز مشکلاتی در این زمینه وجود دارد برای ازدواج، اولین مشکل مربوط به مشکل اشتغال است و فضایی که در جامعه باید به وجود بیاید برای امید آینده.
*اولین اقدامی که برای ازدواج انجام دهیم برای مسائل اجتماعی چه مسأله ازدواج و چه سایر مسائل مسأله ایجاد امید نسبت به آینده است، آن زمانی که جامعه نسبت به آینده خودش در تردید باشد هر روز یک تهدیدی جامعه‌اش را تحت فشار قرار دهد و آینده برای او روشن نباشد و هر روز تهدید و حصر جدیدی در کشورش شاهد باشد.
*نشاطی را برای جامعه باقی نگذاریم، هر روز محدودیتی به غیر از آنچه که در قانون آمده سلیقه‌ای برای جوانانمان به وجود بیاوریم مسلماً در زمینه زندگی نشاط، ازدواج و آینده زندگی مردم را دچار مشکل می‌کنیم.
* جامعه را باید نسبت به آینده امیدوار کنیم، باید شغل لازم را برای جوانانمان به وجود بیاوریم، در طول 10 سال بین سال 83 تا 93 یک جمعیت 6 میلیون و 600 هزار نفر آماده ورود به بازار کار بودند و از این تعداد 600 هزار نفر شغل پیدا کردند.
*در آن شرایطی که وضع درآمد ارزی ما هم بسیار خوب بود و ما می‌توانستیم همه افرادی که در دهه 60 متولد شده بودند و می‌بایست در دهه 80 به زندگی و اشتغال می‌آمدند و به ازدواج می‌رسیدند آنها رها شدند و سپس دیدیم که با چه مشکلاتی جامعه ما در این زمینه مواجه شد.
* امروز امید به آینده در جامعه ما افزایش پیدا کرده، جوانان ما و مردم ما نسبت به آینده خودشان کاملاً امیدوار هستند، کسب و کار شرایطش در جامعه ما بهبود یافته، اساس اشتغال شرایط کسب و کار است و شرایط کسب و کار ما از رتبه 152 به 120 رسیده است.
*بنابراین شرایط کسب و کار در جامعه بهتر شده، همچنین اعتماد به سرمایه‌گذاری در جامعه ما بیشتر شده است و تا اعتماد در جامعه وجود نداشته باشد سرمایه‌گذاری و شغل ایجاد نمی‌شود و در ادامه هم ازدواج و زندگی صورت نمی‌گیرد. در جامعه امروز ما مردم به فضای مجازی دست پیدا کرده‌اند.
*اگر دولت یازدهم نبود همه این راه‌ها مسدود می‌شد و امروز دوستان ما هم نمی‌توانستند از این فضا برای تبلیغات انتخاباتی خودشان استفاده کنند بنابراین امید به آینده و اشتغال مهمترین مسأله در زمینه ساماندهی زندگی جوانان است.
- روحانی در پاسخ به قالیباف: بنده هیچ وقت در هیچ دوره‌ای به مردم قول ایجاد 4 میلیون شغل نداده‌ام و این دروغ محض است، این مطلب شما درست نیست.
* ما اینجا برای رأی جمع کردن نیامده‌ایم، هدف مناظره این است که برنامه‌های آینده‌مان را برای مردم توضیح دهیم، مردم می‌خواهند بین نامزدها یک نفر را انتخاب کنند و ما می‌خواهیم به مردم کمک کنیم برای اینکه بتوانند راحت‌تر انتخاب کنند.
* اینکه از هر جایی و سایتی و حرفی و کلامی درست یا نادرست، دروغ یا راست، برای اینکه ما به رقیب لطمه بزنیم، اینکه کار صحیحی نیست.
*آنهایی که در این راه می‌آیند قاعدتاً برای خدمت به مردم می‌آیند. بنابراین اگر می‌خواهیم نقل قولی از یکدیگر انجام دهیم و یا می‌خواهیم نسبتی به یکدیگر دهیم این نسبت‌ها باید صحیح و درست باشد بنابراین نباید نادرست باشد.
*برای این می‌خواستم آقای قالیباف بر روی آن کلامشان ادامه ندهند برای این بود که می‌خواستم بر گناهش اضافه نشود و گر نه می‌توانند تا صد دقیقه دیگر ادامه دهند و هر چه می‌خواهند می‌توانند بگویند.
*در مسأله ازدواج نیاز به تسهیلات و ایجاد اشتغال داریم همچنین نیاز داریم که آنها به آینده خود امیدوار باشند و فضای جامعه را فضای درستی بسازیم برای این کار نمی‌شود در اینجا عدد و رقم بدهیم و بگوییم ما یک میلیون نفر را مسکن و شغل می‌دهیم و غیره، این کار شدنی نیست مگر اینکه کسی برنامه داشته باشد و بگوید برنامه‌ام این است.
* مردم ما باید بدانند که وقتی می‌گوییم دولت، درآمد دولت عمدتاً نفت و مالیات است و چیز دیگری نیست و مابقی آن بسیار ناچیز است.
*مالیات را می‌توان وسعت داد و افرادی را پیدا کرد که مالیات نمی‌دادند و آنها را نسبت به اخذ مالیات ترغیب کرد و دولت در این راستا اقدام کرده و طرح الکترونیکی را در این رابطه اجرا کرده و در حال تکمیل آن است.
*امروز جنسی که وارد می‌شود از دم مرز مشخص است که به کجا می‌رود و چگونه مصرف می‌شود و از کجا خریداری شده، اینها همه در سایت مشخص و روشن است.
* در امر مالیات یکی از اهداف اصلی دولت شفاف‌سازی بود تا همه بتوانند عادلانه مالیات خود را پرداخت کند.
* ما می‌خواهیم از سویی اتکایمان به نفت کم شود و دولت هم این کار را کرده است، این دولت به جای اتکای 45 درصدی به نفت این میزان را به زیر 30 درصد رسانده است بنابراین اتکا به نفت در این دولت کاهش پیدا کرده و باید باز هم آن را کاهش دهیم.
* دولت یازدهم حدود 40 میلیارد دلار از درآمد نفتش را به صندوق توسعه ملی ریخته و ان‌شاءالله دولت دوازدهم هم حدود 60 میلیارد دلار از درآمد خودش را به صندوق توسعه خواهد ریخت بنابراین اتکا به نفت مرتب کاهش می‌یابد.
*از سوی دیگر مالیات هم حدی دارد اینکه ما می‌گوییم به یک میلیون نفر شغل می‌دهیم این حرف اشکالی ندارد اصلاً بگوییم به 10 میلیون نفر لذا این کار نیازمند محاسبه است که برای انجام این کار منابع و امکاناتش را از کجا می‌خواهیم بیاوریم.
* اینکه ما می‌گوییم به یک میلیون نفر شغل می‌دهیم این حرف اشکالی ندارد اصلاً بگوییم به 10 میلیون نفر لذا این کار نیازمند محاسبه است که برای انجام این کار منابع و امکاناتش را از کجا می‌خواهیم بیاوریم.
* اینکه گفته می‌شود اکنون سرمایه وجود دارد باید تأکید کنم که الان می‌خواهیم 200 میلیارد دلار در بخش نفت و گاز سرمایه‌گذاری کنیم، آقای قالیباف هر که آماده است فردا صبح بیاید، ما 200 میلیارد دلار طرح آماده در بخش نفت و گاز داریم برای انجام سرمایه‌گذاری، اکنون چندین سرمایه‌گذار داخلی و خارجی آمده‌اند و در حال سرمایه‌گذاری هستند منتها نسبت به آن چه که نیاز ما است بسیار کم است.
* ما رشد 8 درصد می‌خواهیم و برای تحقق این موضوع نیازمند رقم بسیار بالایی هستیم تا همه سرمایه‌گذاری داخلی بیاید، از طرفی دیگر سرمایه‌های خارجی هم باید بیایند، حالا اگر رشد بالاتری مدنظر باشد چون یکی از کاندیداها ادعای رشد خیلی بالا کرده اگر آن را مدنظر قرار دهیم باید صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شود. اشکالی هم ندارد لذا اگر شدنی باشد می‌توان این کار را انجام داد بنابراین ما باید امکانات دولت را مدنظر قرار دهیم و تسهیلات را در اختیار جوانان قرار دهیم.
* به نظر من مهمترین مسأله امید به آینده است، ایجاد فضای نشاط در جامعه است و الحمدالله امروز فضای امید و نشاط نسبت به سال‌های پیش به مراتب بهتر شده و بهتر هم خواهد شد.
- روحانی خطاب به جهانگیری: یکی از مسائل بسیار مهمی که حتماً آقای جهانگیری هم به آن توجه دارند مسأله واگذار کردن امور غیرحاکمیتی به مردم است.
*ما باید در اداره کشور به مردم اعتماد کنیم و کار را به مردم واگذار کنیم و بخش خصوصی ما فعال شود، بخش عمومی غیردولتی به جای خودش باید بحث شود که چه اشکالاتی دارد و همچنین سرمایه اجتماعی بین مردم و دولت باید افزایش یابد.
*مردم و دولت باید به طور کامل به یکدیگر اعتماد داشته باشند و یکی از کارهایی که برخی از رسانه‌ها متأسفانه انجام می‌دهند روزانه مسأله تضعیف سرمایه اجتماعی در کشور است، مداوم با اتهامات ناروا و تخریب می‌خواهند بین نظام و مردم فاصله ایجاد کنند و این موجب خطر بزرگ برای نظام و کشور خواهد بود.
*مسأله بعدی که بسیار مهم است شفاف شدن همه امور است، دولت الکترونیک و شبکه ملی اطلاعات یکی از آن اقدامات است و دو مرحله شبکه ملی اطلاعات افتتاح شده و شروع به کار کرده و مرحله سوم باقی مانده اما زیرساخت‌ها در حال تکمیل است و دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها و بخش خصوصی می‌توانند از این زیرساخت‌ها استفاده کنند.
*در زمینه شفافیت لایحه‌ای در حال تدوین هستیم تا همه دستگاه‌ها درآمد و مخارجشان را به صورت شفاف در اختیار مردم قرار دهند تا آنها به صورت شفاف از واقعیت‌های دولت مطلع شوند.
- روحانی خطاب به قالیباف: آقای قالیباف گفتند که ما نباید هوا را از مردم بگیریم، در تهران چه کسی هوا را از مردم گرفته است؟ ایشان مرتب می‌خواهد جامعه را فقیر و غنی درست کند،4 درصدی و 96 درصدی، برج‌های بزرگ را شما مجوزش را با آن 4 درصد می‌دهید؟ معتقد به این 4 درصد و 96 درصد نیستم اما شما که مرتب این شعار را می‌دهید، شما این برج‌های بلند مجوزش را به چه کسی داده‌اید؟ شما برج 33 طبقه را به همان آدمی که اموال مردم را غارت کرد و 3.8 میلیارد دلار پول مردم را خورد مگر به او مجوز نداده‌اید؟
* شما این مجوزهایی که دارید در کوچه‌های 10 متری و 12 متری برج 20 طبقه می‌دهید بر چه مبنایی این کار را می‌کنید؟