دونالد جي ترامپ سال گذشته در ميان ناباوري همگان به رياست‌جمهوري آمريكا رسيد تا همه تحليلگران و نظرسنجي‌ها را شكست داده باشد، ولي حالا با گذشت 100روز از حضورش در كاخ سفيد، دوست و دشمن اذعان دارند كه او آنقدرها هم كه وعده مي‌داد موفق عمل نكرده است.
رسانه‌هاي آمريكايي كه اين روزها بيشترشان در رديف دشمنان او قرار مي‌گيرند اما معتقدند كه در ميان همه روساي جمهور آمريكا، 100روز اول ترامپ بدترين دوره 100روزه رياست‌جمهوري بوده است. سنت زير ذره‌بين بردن «100روز اول» را فرانكلين روزولت در سال1933 در بحبوحه بحران اقتصادي آمريكا پايه گذاشت. آن زمان اما هدف، بررسي عملكرد كنگره در تغيير شرايط براي مقابله با ركود اقتصادي بود.
خيلي زود سياسيون آمريكايي اين ايده را عليه خود او به‌كار گرفتند. از آن زمان هر رئيس‌جمهوري كه وارد كاخ سفيد شد، 100روز اول كاري‌اش زير ذره‌بين رسانه‌ها قرار گرفت تا مهم‌ترين برنامه‌هايش نقد شود. در مورد ترامپ اما طي اين مدت تنها چيزي كه ديده نشده برنامه مشخص هم در عرصه سياست داخلي و هم در عرصه سياست خارجي بوده است. امروز صدمين روز از حضور دونالد ترامپ در قدرت است و روز مرور كارنامه او.
- سياست داخلي؛ پرحاشيه، پرتنش
فضاي سياسي آمريكا هيچگاه تا به اين حد آشفته و پرهياهو نبوده است؛ هياهويي كه نبض آن در دست رسانه‌هاي قدرتمند آمريكايي است. يك سوي ميدان، رسانه‌ها و سوي ديگر رئيس‌جمهوري است كه سرسختانه با همه سر جنگ دارد. سياستمداران بسياري از هر دو جناح اصلي آمريكا، يعني جمهوريخواهان و دمكرات‌ها، هدف انتقادهاي تند ترامپ قرار گرفته‌اند. ترامپ در بيشتر حوزه‌هاي داخلي موفق عمل نكرده و وعده‌هايش عملي نشده است.
- خدمات درماني: ترامپ از ابتدا نوك پيكان حملاتش عليه دولت اوباما را به سوي بيمه خدمات درماني دولت او موسوم به «اوباما كر» گرفته بود. لغو اين بيمه يكي از مهم‌ترين وعده‌هاي ترامپ بود. پس از 100روز، حالا ناتواني‌اش در عملي كردن اين وعده، به يكي از بزرگ‌ترين شكست‌هايش هم تبديل شده است. دولت، لايحه خود براي لغو بيمه درماني اوباما را ماه گذشته پس از آنكه متوجه شد نمي‌تواند رأي لازم را براي آن بگيرد از مجلس نمايندگان پس گرفت.عدم همراهي نمايندگان جمهوريخواه با ترامپ، ضربه بزرگي به وجهه او بود.
- دادگاه عالي: تعيين تكليف كرسي خالي دادگاه عالي آمريكا را بايد مهم‌ترين موفقيت ترامپ در 100روز اول دانست. او نيل گورسچ را به جاي آنتونين اسكاليا معرفي كرد كه سال گذشته به‌دليل كهولت سن درگذشت. كرسي او يك سال خالي مانده بود. گورسچ به‌رغم مخالفت دمكرات‌ها رأي لازم را از كنگره گرفت و اين نخستين بار بود كه همه جمهوريخواهان يكصدا از ترامپ و گزينه انتخابي‌اش براي دادگاه عالي حمايت مي‌كردند.
- تجارت: ترامپ بارها وعده خروج از توافقنامه‌هاي تجاري از جمله پيمان نفتارا داده كه ميان آمريكا، كانادا و مكزيك امضا شده است. براساس نفتا، تعرفه‌هاي گمركي ميان اين 3كشور برچيده شده است. ترامپ نفتا را به نفع كانادا و مكزيك مي‌داند. او ديروز اعلام كرد تصميمش عوض شده و قرار است روي تغيير مفاد پيمان كار كند.
- قوانين: تيم ترامپ موفق شده طي 3ماه گذشته بسياري از قوانيني را كه از سوي دولت اوباما در زمينه محيط‌زيست، انرژي، آموزش و خدمات مالي وضع شده بود لغو كند؛ اقداماتي كه اعتراض‌هاي بسياري را در آمريكا و جهان به‌دنبال داشته است. او طبق وعده هايش تمامي تعهدات زيست‌محيطي آمريكا را لغو كرد. اگر لغو قوانين زيست‌محيطي را موفقيت بدانيم، اينها را هم بايد به فهرست موفقيت‌هاي ترامپ اضافه كرد.
- مهاجرت: فرمان‌هاي اجرايي ترامپ در 3ماه گذشته جنجال‌هاي فراواني به‌راه انداخت كه مهم‌ترين آنها فرمان او در زمينه لغو ورود اتباع 7كشور مسلمان ازجمله ايران به خاك آمريكا بود.دستور ترامپ در نهايت به حكم دادگاه متوقف شد. موضوع ديگر،كشيدن ديوار در مرز با مكزيك بود. ترامپ ابتدا مكزيكي‌ها را «عده‌اي متجاوز» خواند و بعد هم وعده داد ديواري در سرتاسر مرز 3000كيلومتري ميان دو كشور بكشد. تاكنون حتي يك متر هم از اين ديوار كشيده نشده و هنوز منبع تأمين هزينه آن هم مشخص نيست.
- سياست خارجي؛ بي‌برنامه، آشفته
همچون بسياري از پست‌هاي داخلي، اغلب پست‌هاي دستگاه سياست خارجي آمريكا هنوز خالي است. در چنين شرايطي، آشفتگي بي‌سابقه‌اي در سياست خارجي اين كشور ديده مي‌شود. وزارت خارجه و شوراي‌عالي امنيت ملي آمريكا كه 2محور اصلي سياست خارجي اين كشور هستند هنوز درگير تنش‌هاي داخلي ميان تيم‌هاي جديد و قديم هستند. نمود اين وضعيت در اقدامات بدون برنامه آمريكا در نقاط مختلف جهان ازجمله خاورميانه ديده مي‌شود.
- روسيه:ترامپ پيش از رسيدن به قدرت، بارها ولاديمير پوتين را مورد ستايش قرار داد و وعده داد روابط ميان روسيه و آمريكا را ترميم كند. اين وعده با ماجراي دخالت مسكو در انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا گره خورد و بيش از پيش به وجهه روسيه در آمريكا ضربه زد. 2رئيس‌جمهور بر سر حمله موشكي آخر آمريكا به سوريه هم يكديگر را مورد انتقاد قرار دادند تا رؤياي تنش‌زدايي ميان آمريكا و روسيه هنوز آغاز نشده به پايان نزديك شود.
- كره‌شمالي: بحران ميان آمريكا و كره‌شمالي هميشه وجود داشته اما طي 3ماه اخير، اين بحران به اوج خود در 7دهه گذشته رسيده است. 2كشور با آرايش نظامي كه به‌خود گرفته‌اند در آستانه جنگ قرار دارند. به‌نظر مي‌رسد كره‌شمالي مهم‌ترين چالش امنيتي دولت ترامپ باشد؛ چالشي كه او بارها وعده حل آن را داده است.
- ناتو: دونالد ترامپ بارها ضمن انتقاد از عملكرد دولت اوباما در قبال سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو)، آن‌را پيماني «منسوخ» خوانده بود. حدود 2هفته پيش او اعلام كرد كه نظرش عوض شده و ناتو منسوخ نيست بلكه وجود و ادامه حياتش از اهميت بالايي برخوردار است.
- سوريه: ترامپ بارها و بارها وعده داده كه از بحران و جنگ در خاورميانه دوري خواهد كرد. او با انتقاد تند از دولت قبلي، اعلام كرده بود قصد دارد نيروهاي آمريكايي را از نقاط مختلف جهان فرا بخواند و به داخل آمريكا توجه كند. ترامپ برخلاف وعده‌اش ماه گذشته سوريه را هدف حمله موشكي قرار داد. اكنون احتمال اعزام نيروهاي آمريكايي به سوريه هم وجود دارد.
- عربستان: رئيس‌جمهور آمريكا هميشه از نحوه تعامل آمريكا با سعودي‌ها گله داشته و وعده داده بود كه به‌زودي در روابط آمريكا و عربستان تجديدنظر خواهد كرد. او حتي ديروز هم در گفت‌وگو با خبرگزاري رويترز گفت: «راستش را بخواهيد عربستان با ما عادلانه رفتار نكرده است؛ ما پول هنگفتي به‌خاطر تأمين امنيت عربستان هزينه مي‌كنيم. عربستان بايد سهمش را بدهد.» اين سخنان ترامپ در حالي مطرح مي‌شود كه او طي اين مدت پذيراي مقامات سعودي بوده و قرار است به‌زودي به رياض سفر كند.