گاهي تصميمات اين روساي جمهور، كشور را به سمت پرتگاه كشانده است؛ تصميماتي كه بني‌صدر اوايل جنگ گرفت و يا تصميمات اقتصادي‌اي كه محمود احمدي‌نژاد اتخاذ كرد؛ اين تصميمات در همان مقاطع، يا بحران براي كشور به‌وجود آورده يا بحران موجود را مضاعف كرده بود. تصميماتي نيز بودند كه در بزنگاه‌هاي حساس اين انقلاب از سوي روساي جمهور كشور گرفته شده و انقلاب را در مسير خود انداخته است. در اينجا مروري به مهم‌ترين و سخت‌ترين تصميمات روساي جمهور كشور داريم.
- از بحران نخست‌وزيري تا بحران جنگ
ابوالحسن بني‌صدر نخستين رئيس‌جمهور ايران بود كه دوران وي آبستن اتفاقات و بحران‌هاي بزرگي مثل آغاز جنگ ايران و عراق، ماجراي گروگان‌هاي آمريكايي و انقلاب فرهنگي بود. بني‌صدر عملا در هيچ كدام از اين بحران‌ها نه‌تنها نتوانست تصميم درست بگيرد بلكه اتحاد وي با نيروهاي ضدانقلاب و تلاشش براي برهم زدن روابط نيروهاي مردمي، سپاه و ارتش در ابتداي جنگ، نهايتا كار را به عدم‌كفايت وي كشاند.
يكي از نخستين بحران‌هايي كه بني‌صدر ايجاد كرد، ماجراي نخست‌وزيري بود. سايت مشرق‌نيوز در اين‌باره مي‌نويسد: پس از انتخاب هاشمي‌رفسنجاني به رياست مجلس شوراي اسلامي در 29تير1359و سوگند ابوالحسن بني‌صدر در 31تير1359 در مجلس، مسئله معرفي و انتخاب نخست‌وزير در ميان طيف‌هاي مختلف سياسي آغاز شد. در اين زمان، تنها نهادي كه در اختيار نيروهاي پيرو خط امام قرار نداشت رياست‌جمهوري بود. بني‌صدر نيز به اين مسئله واقف بود و سعي مي‌كرد موقعيت تضعيف شده جناح خود را با انتخاب يك نخست‌وزير كه به نيروهاي خط امام به‌ويژه حزب جمهوري اسلامي وابسته نباشد، بهبود بخشد.
حزب جمهوري اسلامي نيز با تمام توان درصدد بود كه نخست‌وزير پيشنهادي و مورد نظرش مقام نخست‌وزيري را در اختيار بگيرد. لذا با اين زمينه‌ها و پيش‌فرض‌ها به سرعت مسئله انتخاب نخست‌وزير به يك معضل بزرگ و مهم سياسي تبديل شد و بيشتر از آنچه انتظار مي‌رفت، به‌طول انجاميد و تا آخر شهريور 1359همه مسائل را تحت‌الشعاع خود قرار داد. پس از كش‌وقوس فراوان نهايتا شهيد رجايي با نظر مجلس به نخست‌وزيري مي‌رسد؛ طي 10ماهي كه شهيد رجايي نخست‌وزير دولت بني‌صدر بود اختلاف‌هاي زيادي بين اين 2نفر پيش آمد و باعث هر چه بحراني‌تر شدن وضع كشور شد.
يكي از مهم‌ترين اختلافات بني‌صدر و شهيد رجايي مسئله انتخاب وزرا بود. بعد از انتخاب وزيران از سوي رجايي، بني‌صدر درنامه بلندي رجايي و همفكرانش را متهم به جوسازي براي گرفتن كشور از دست رئيس‌جمهور كرد. وي در اين نامه توهين‌هاي زيادي به رجايي كرد و او را فردي غيرمكتبي و بي‌توجه به قانون اساسي خواند.
بني‌صدر در ماجراي گروگانگيري هم تصميمات عجيبي گرفت. در قضيه شكست تجاوز نظامي آمريكا به طبس اقدامي كه بني‌صدر انجام داد، همچنان از نقاط مبهم اين داستان است. بلافاصله پس از نافرجام ماندن اقدام نظامي آمريكا در طبس و تلاش سپاه پاسداران براي در اختيار گرفتن هلي‌كوپترهاي به‌جا مانده، به‌دستور بني‌صدر بقاياي كاروان نظامي آمريكا بمباران و منهدم شد و جمهوري اسلامي ايران از اطلاعات ذيقيمتي كه مي‌توانست نصيبش شود، محروم ماند. مواضع او در آغاز جنگ باعث از دست رفتن بخش‌هاي زيادي از خاك ايران شد. تصميمات و بعضا انفعال بني‌صدر باعث سقوط خرمشهر، محاصره آبادان، سقوط پادگان‌ها و مقرهاي نظامي شد. او متهم به همكاري با نيروهاي عراق، انتقال نقشه‌هاي جنگي و مكان‌هاي حساس نظامي و غيرنظامي، دادن اطلاعات محرمانه نيروهاي ايراني به نيروهاي بعث عراق و سقوط بخش‌هاي مهم و مناطق حساس از خاك ايران توسط عراقي‌ها بود. تلاش در جهت تضعيف سپاه و ايجاد اختلاف بين سپاه و ارتش و جلوگيري قاطع از حضور نيروهاي مردمي در جبهه‌ها نهايتا باعث شد حضرت امام(ره) ايشان را از فرماندهي كل قوا عزل كنند و چند روز بعد نيز مجلس راي به عدم كفايت او داد.
- تصميمي براي انقلاب
دوره دوم رياست‌جمهوري 28روز بيشتر طول نكشيد. شهيد رجايي از ۱۱ مرداد ۱۳۶۰ تا ۸ شهريور همان سال رئيس‌جمهور بود و در ماجراي انفجار دفتر نخست‌وزيري به شهادت رسيد. پس از شهادت محمدعلي رجايي شوراي مركزي حزب جمهوري اسلامي و نيز جامعه مدرسين حوزه علميه قم به اتفاق آرا و با وجود مخالفت حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، ايشان را به‌عنوان نامزد رياست‌جمهوري انتخاب كردند. مركز اسناد انقلاب اسلامي در گزارشي درباره دوره هشت‌ساله رياست‌جمهوري آيت‌الله خامنه‌اي درباره تصميم‌هاي مهمي كه رئيس‌جمهور وقت در اين‌باره بايد مي‌گرفت، مي‌نويسد: دوره هشت‌ساله رياست‌جمهوري حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، دوره مديريت جنگ و محاصره اقتصادي، در كنار پروسه مهم ساختار‌سازي و هماهنگي نهادها براي انتظام جمهوري اسلامي بود. امر ساختار‌سازي و هماهنگي نهادها در كنار ابرمشكل جنگ و مقابله با ضدانقلاب، منافقين و ليبرال‌ها در حالي در دستور كار ايشان قرار داشت كه در بعد خارجي نيز لزوم معرفي انقلاب و مواضع نظام، به‌دليل تحركات جبهه استكبار و صهيونيسم بسيار حياتي بود.
مسئله فرهنگ و مقابله با فرهنگ غيراسلامي ازجمله مسائل و دغدغه‌هاي حضرت آيت‌الله خامنه‌اي بوده است. در ۸شهريور۱۳۶۲ آيت‌الله خامنه‌اي نخستين ترميم عمده در ستاد انقلاب فرهنگي را براساس حكم امام خميني عهده‌دار شد. امام اين حكم را در پاسخ به استعلام ايشان به مناسبت بازگشايي دانشگاه‌ها صادر كرد. آيت‌الله خامنه‌اي، دومين ترميم در ستاد انقلاب فرهنگي را براساس پيام امام خميني در ۱۹ آذر ۱۳۶۳ اجرا كرد. در اين ترميم، ستاد انقلاب فرهنگي به شوراي عالي انقلاب فرهنگي تغيير نام داد و رئيس‌جمهور، رئيس اين شورا شد. آيت‌الله خامنه‌اي اين سمت را تا پايان دومين دوره رياست‌جمهوري خود در تير۱۳۶۸ عهده‌دار بود و در اين سال‌ها در تدوين سياست‌هاي مهم فرهنگي كشور نقش مؤثري ايفا كرد.
اما سخت‌ترين تصميمي كه آيت‌الله خامنه‌اي در دوران رياست‌جمهوري‌شان گرفتند مربوط به اواخر آن دوران مي‌شد. در ۱۴خرداد۱۳۶۸، درحالي‌كه مردم و مسئولان آماده تشييع و تدفين پيكر پاك امام خميني(ره) بودند در جلسه‌اي با حضور مسئولان كشوري و لشكري، آيت‌الله خامنه‌اي، رئيس‌جمهور وقت، وصيت‌نامه سياسي- الهي امام خميني(ره) را قرائت كرد. مجلس خبرگان رهبري عصر همان روز تشكيل جلسه داد تا رهبر يا شوراي رهبري جديد براي نظام جمهوري اسلامي را انتخاب كند. بحث شورايي شدن رهبري مطرح بود كه آيت‌الله‌العظمي خامنه‌اي هم موافق اين موضوع بود. مرحوم آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني درباره جلسه آن روز مجلس خبرگان در خاطراتش نوشته است: نظر آيت‌الله خامنه‌اي روي شورا بود و سخنراني خوبي هم كردند و توضيح دادند كه شورا لازم است. موضوع شورايي شدن رهبري به نتيجه نمي‌رسد و بحث رهبري فردي مطرح مي‌شود. نام آيت‌الله خامنه‌اي به‌عنوان نامزد رهبري آينده ايران مطرح مي‌شود؛ آيت‌الله خامنه‌اي كه خود مخالف رهبري فردي و موافق رهبري شورايي بود، پس از آنكه به‌عنوان گزينه رهبري مطرح شد، به‌عنوان تنها مخالف رهبريش سخن گفت؛ نكته‌اي كه با مخالفت اعضاي خبرگان مواجه شد.
آيت‌الله حائري‌شيرازي، عضو سابق مجلس خبرگان روايت مخالفت آيت‌الله خامنه‌اي با مطرح شدنش به‌عنوان گزينه رهبري را اينگونه روايت كرده است: «تا گفتند رهبري فردي، يكي از اين خبرگان اسم رئيس‌جمهور را آورد و گفت ايشان، چون اينهايي هم كه شورايي مي‌گفتند اسم ايشان را هم در قضيه مي‌آوردند. يكدفعه ايشان بدون وقت گرفتن و بي‌قانون آمدند پشت تريبون، رنگ ايشان سرخ شده بود، گفتند مي‌دانيد مي‌خواهيد چه بر سر من بياوريد؟ التهاب شديد داشتند، يكدفعه شوراي نگهباني‌ها گفتند آقاجان چرا جلوي اجراي قانون را مي‌گيريد؟ ايشان چيزي نگفتند. رفتند سر جايش نشستند.» آيت‌الله امامي‌كاشاني هم كه در آن زمان در مجلس خبرگان بود تعريف مي‌كند: شخص مقام معظم رهبري مي‌گفتند نه و روي اين صحبت خود اصرار داشتند و از آن طرف روي انتخاب مرحوم آذري‌قمي اصرار داشتند. حتي بين آقا و آقاي آذري صحبت‌هايي هم رد و بدل شد اما در نهايت مجلس به مقام معظم رهبري رأي داد. با رأي مجلس خبرگان رهبري به رهبري آيت‌الله‌العظمي خامنه‌اي؛ انتخابات رياست‌جمهوري پنجم چندماهي زودتر برگزار شد و آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني در انتخابات رياست‌جمهوري پنجم پيروز شد.
- تصميم سياست تعديل اقتصادي
هنگامي كه هاشمي‌رفسنجاني پس از جنگ و گذشت يك دهه از پيروزي انقلاب به رياست قوه مجريه انتخاب شد، كشور در وضعيت شكننده‌اي به‌سر مي‌برد. جنگ، تازه به پايان رسيده و زخم‌هاي عميقي بر پيكر كشور به جاي گذاشته بود. قيمت نفت هم به‌عنوان تنها ممر درآمد كشور در پايين‌ترين سطح جهاني خود قرار داشت. مجموعه اين عوامل باعث شد كه دولت در نخستين گام‌هاي خود در بازسازي كشور تنها يك راه را در پيش روي خود ببيند؛ تصميم بر اجراي سياست تعديل اقتصادي. دولت مي‌بايست در سريع‌ترين زمان ممكن با كاهش هزينه‌هاي خود بر درآمدهايش مي‌افزود، اما از همان روز نخست، طرح با مخالفت‌هاي بسياري از سوي جناح‌هاي مختلف روبه‌رو شد؛ آنچنان كه به‌زودي دولت مجبور به عقب‌نشيني شد و تصميم بر عدم‌اجراي كامل آن گرفت.
در دولت اول هاشمي‌رفسنجاني و پس از پايان جنگ تحميلي، برنامه تعديل اقتصادي براي دستيابي به اهداف مهم اقتصاد كلان، مانند كاهش نرخ تورم و افزايش نرخ رشد توليد واقعي به اجرا گذاشته شد كه براساس آن با سياست‌هايي چون كاهش يارانه‌ها، كاهش ارزش پول ملي، افزايش ماليات‌ها، عدم‌كنترل قيمت‌ها، خصوصي‌سازي و كاهش تعداد كارمندان بخش دولتي توأم بود. تصميم آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني در اين زمينه را يكي از سخت‌ترين تصميمات وي ارزيابي كرده‌اند. محمدحسين صفارهرندي درباره اين سياست‌هاي اقتصادي دوران هاشمي مي‌گويد: بر اثر پياده شدن اين طرح، طي مدت 2-3روز نرخ دلار از حدود 300تومان به بيش از 1000تومان رسيد و با شتاب بالا رفت، قيمت‌هاي برخي ارزاق هم به 10برابر رسيد، رهبر معظم انقلاب به رئيس‌جمهور وقت فرمودند هر‌‌چه سريع‌تر جلوي اين وضع را بگيرند، چرا‌كه ادامه آن كشور را دچار آسيب زيادي مي‌كند.
هاشمي اما در ابتدا كمي مقاومت كرد و گفت اجازه بدهيد زمان بگذرد، به تعادل مي‌رسيم كه رهبري فرمودند من دارم مي‌بينم چه بلايي بر سر اقشار ضعيف جامعه مي‌آيد. رهبر معظم انقلاب به آقاي هاشمي اعلام كردند اين شيوه كار را قبول ندارم و اگر شما جلوي اين ماجراي تعديل اقتصادي را نگيريد، من با مردم مسئله را در ميان مي‌گذارم و مي‌گويم كه اين مسير غلطي است.
- اولين حزب منتسب به دولت
تصميم به تأسيس حزب كارگزاران سازندگي درحالي‌كه تنها يك سال از عمر دولت دوم هاشمي باقي مانده بود هم يكي از تصميم‌هاي بحث‌برانگيز دولت بود. كارگزاران نخستين حزب سياسي در ايران بود كه درون دولت شكل گرفت. در آن زمان 16نفر از وزيران، معاونان و نزديكان هاشمي‌رفسنجاني، رئيس‌جمهور وقت ايران در بيانيه‌اي اعلام كردند در انتخابات مجلس پنجم حضوري فعال خواهند داشت. اين اقدام با واكنش منفي شديد نمايندگان وقت مجلس و همچنين جناح منتقد دولت همراه شد؛ به‌طوري‌كه حتي طرح بررسي كفايت رئيس‌جمهور در مجلس را مطرح كردند. حدود 6 ماه پس از اعلام موجوديت اين جريان، رهبر معظم انقلاب در ديدار با رئيس‌جمهور و هيأت وزيران نسبت به حضور وزرا در گروه‌هاي سياسي صراحتا موضع‌گيري كرده و فرمودند: به‌نظر من، آقايانِ وزرا و مسئولان بالاي كشور به‌خصوص، اگر بخواهند از اين دغدغه‌هاي گوناگون، خودشان را خلاص كنند و اين خدمت بزرگ و خالص و خوبي را كه ارائه مي‌دهند، بي‌هيچ دغدغه و اشكال، در نامه عمل خودشان ثبت كنند، راهش اين است كه در فعاليت‌ها و تلاش‌هاي اقتصادي شخصي و گروهي، مطلقا وارد نشوند... آنچه ما به شما مي‌گوييم، در واقع براي همه مديران و مسئولان بخش‌هاي گوناگون در سطوح مختلف، حجيت دارد و بايد رعايت كنند. پس از اين اظهارات بود كه وزراي امضا‌كننده آن نامه از عضويت در شوراي مركزي حزب كنار رفتند. اين نخستين تغيير جدي در جرياني بود كه بعدها حزب كارگزاران سازندگي نام گرفت.
- تصميم سخت تعليق
تصميم رئيس‌جمهور دولت اصلاحات براي اجراي قانون بر زمين مانده شوراها و برگزاري نخستين دوره شوراهاي شهر و روستا يكي از تصميمات اثر‌گذار و سخت او بود. اما يكي از مهم‌ترين اتفاقاتي كه در دولت دوم اصلاحات رخ داد تعليق غني‌سازي بود. وي در دولت هشتم با پذيرش چند توافقنامه مجبور شد به‌تدريج برنامه هسته ايران را تعليق كند.
اولين بيانيه، بيانيه سعدآباد بود كه بعد از مذاكره هسته‌اي با 3كشور اروپايي ۲۹ مهر ۱۳۸۲ صادر شد. در نشست مشترك وزراي خارجه 3كشور اروپايي فرانسه، انگليس و آلمان و هيأت ايراني كه در تهران و سعدآباد برگزار شد، بيانيه‌اي قرائت شد كه به موجب آن، ايران براي بازديد بازرسان آژانس انرژي اتمي از تأسيسات اتمي خود اعلام همكاري كرد و گازدهي در سانتريفيوژهاي نطنز را در راستاي راستي‌آزمايي و اثبات صلح‌آميز بودن فعاليت هسته‌اي ايران، به‌صورت داوطلبانه و براي مدت محدود تعليق كرد. انگليس و فرانسه نيز متعهد شدند تا از ارجاع پرونده ايران به شوراي امنيت سازمان ملل جلوگيري كنند. در اين مذاكرات رياست هيأت ايراني را حسن روحاني و كمال خرازي برعهده داشتند. توافقنامه بروكسل، توافق ديگري بود كه روند تعليق برنامه هسته‌اي ايران را يك گام ديگر به جلو مي‌برد. توافقنامه پاريس هم سومين توافقنامه‌اي بود كه غني‌سازي ايران را رسما به تعليق درآورد.
فك پلمب و غني‌سازي مجدد در دولت اصلاحات انجام شد كه رئيس دولت با وجود توافق داوطلبانه‌اش با اروپا بايد درخصوص آن تصميم مي‌گرفت. تصميم به فك پلمب از تأسيسات هسته‌اي ايران پس از توافقنامه پاريس در آخرين‌ماه دولت هشتم صورت گرفت. سيدمحمد خاتمي در آن زمان پس از بدعهدي اروپاييان اعلام كرد: توقف فعاليت‌هاي هسته‌اي اصفهان براي ما خسارات مالي و معنوي فراواني به‌دنبال داشته است و باعث شده دانشمندان هسته‌اي ما فعاليت خود را متوقف كنند.
- لوايح دوقلوي رئيس دولت اصلاحات
يكي از جنجالي‌ترين تصميمات رئيس دولت اصلاحات را ارائه لوايح دوگانه به مجلس دانسته‌اند. اواسط شهريور‌ماه1381 بود كه نشست خبري سيدمحمد خاتمي، رئيس‌جمهور وقت به مناسبت هفته دولت در محل نهاد رياست‌جمهوري در حال برگزاري بود. رئيس دولت در سخنان ابتدايي‌اش از ارائه 2لايحه به مجلس خبر مي‌دهد؛ يكي از لوايح، درخصوص افزايش اختيارات رئيس‌جمهور و لايحه ديگر هم در مورد اصلاح قانون انتخابات بود. اين لايحه توسط شوراي نگهبان رد مي‌شود و نمايندگان مجلس ششم تصميم بر استعفاي جمعي و تحصن مي‌گيرند.سيد محمد خاتمي نيز در آن موقع تهديد به استعفا مي‌كند. خاتمي نهايتا اما اين لوايح را از مجلس پس مي‌گيرد. پس از مشخص شدن نظر شوراي نگهبان درباره لوايح دوقلو و خلاف قانون اساسي دانستن آن، حدود 130نفر از نمايندگان مجلس كه اكثر آنها عضو فراكسيون مشاركت بودند، در نامه‌اي به رهبر انقلاب كه در ادبيات سياسي كشور به «نامه جام زهر» معروف شد، خواستار اعمال نظر ايشان در موضوع لوايح شدند.
- تصميمات جنجالي احمدي‌نژاد
محمود احمدي‌نژاد با روي كار آمدنش تصميمات جنجالي بي‌شماري گرفت؛ تصميماتي كه در نهايت در سال 96منجر به عدم‌احراز صلاحيتش براي انتخابات رياست‌جمهوري شد. يكي از اين تصميمات، اقدام به خانه‌نشيني به‌خاطر ماجراي بركناري وزير اطلاعات دولتش بود. تصميم به انحلال سازمان مديريت و برنامه‌ريزي، تصميم به انحلال شوراهاي عالي يا مقابله با تصميمات مجلس هم از جنجالي‌ترين كارهاي احمدي‌نژاد بود. اما مهم‌ترين اقدامي كه در دولت احمدي‌نژاد انجام شد هدفمند كردن يارانه‌ها بود؛ اقدامي كه اجراي نادرستش آثار تورمي شديد در كشور را به‌دنبال داشت. قانون هدفمندكردن يارانه‌ها در زمستان۱۳۸۷ به‌صورت لايحه از سوي دولت نهم به رياست احمدي‌نژاد به مجلس ارائه شد و پس از مدت‌ها كش و قوس، با اعمال تغييراتي به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد. اين لايحه قسمتي از طرح تحول اقتصادي بود كه دولت احمدي‌نژاد آن را مطرح كرده بود. هدفمندي يارانه‌هاي اختلاف ميان دولت و مجلس را در سال88 هم به همراه داشته است. در آذر88 با بالاگرفتن اختلاف بين مجلس و دولت درخصوص نحوه در اختيار گرفتن درآمد ناشي از آزادسازي قيمت‌ها، ماده15 اين قانون به شوراي نگهبان ارسال شد و با بررسي آن توسط اين شورا، منابع مالي به‌وجود آمده در پي حذف يارانه‌هاي اجناس مي‌بايست در اختيار دولت قرار مي‌گرفت.
اين به چگونگي در اختيار گرفتن درآمد ناشي از آزادسازي قيمت‌ها مربوط مي‌شد كه مورد اعتراض دولت بود و محمود احمدي‌نژاد گفته بود اگر اين ماده اصلاح نشود، دولت لايحه يارانه‌ها را اجرايي نمي‌داند و استرداد آن را خواستار خواهد شد. بالاخره احمدي‌نژاد حرف خود را به كرسي نشاند و هدفمندي يارانه‌ها در مجلس آنطور كه او مي‌خواست تصويب شد. وي در يك برنامه تلويزيوني در تاريخ ۲۷ آذر ۱۳۸۹، آغاز اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها را رسماً اعلام كرد. تصميمات احمدي‌نژاد به همين جا ختم نشد. آخرين تصميم او در پايان دولتش تصميم به حمايت از اسفنديار رحيم‌مشايي براي حضور در انتخابات سال92 بود. صلاحيت مشايي براي انتخابات آن سال احراز نشد و احمدي‌نژاد 4سال به سكوت فرو رفت. او دوباره در سال 96تصميم به حضور گرفت كه اين بار صلاحيت خودش تأييد نشد.
- تصميم روحاني به حل مناقشه هسته‌اي
با روي كار آمدن دولت يازدهم، حسن روحاني كه توانسته بود با حمايت اصلاح‌طلبان و آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني حدود 51درصد آرا را جلب كند براي بستن پرونده هسته‌اي ايران در شوراي امنيت تلاش كرد و به مردم وعده داد با بستن اين پرونده همه تحريم‌ها برداشته مي‌شود! با اين حال مذاكرات محرمانه با آمريكا براي حل مناقشه هسته‌اي از اواخر دولت احمدي‌نژاد با نظر رهبر معظم انقلاب در عمان كليد خورده بود. رهبر انقلاب هم براي حل پرونده هسته‌اي با پيش‌شرط آنكه لازم است در نهايت همه تحريم‌ها برداشته شوند به‌صورت خاص با مذاكره با آمريكا موافقت كردند. ايشان در عين حال تأكيد داشتند به آمريكا بدبين هستند. مذاكرات رسمي براي طرح جامع اقدام مشترك درباره برنامه اتمي ايران با پذيرفتن توافق موقت ژنو روي برنامه هسته‌اي ايران در نوامبر۲۰۱۳ شروع شد. به‌مدت ۲۰ماه كشورها درگير مذاكره بودند كه در آوريل۲۰۱۵ تفاهم هسته‌اي لوزان شكل گرفت.
اين مذاكرات نهايتا به برنامه جامع اقدام مشترك يا همان برجام منتهي شد كه 23تير‌ماه1394 در وين اتريش بين ايران، اتحاديه اروپا و گروه1+5 (شامل چين، فرانسه، روسيه، انگليس، ايالات متحده آمريكا و آلمان) منعقد شد. با وجود گذشت نزديك به 2سال از امضاي اين سند همچنان آمريكا متهم به بدعهدي در اين پرونده است. مشكلات انتقال ارز به ايران بعد از اجراي برجام همچنان وجود دارد و اين به‌خاطر واهمه بانك‌هاي اروپايي از جريمه‌هايي است كه آمريكا به‌خاطر معامله با ايران بر آنها تحميل مي‌كند. دولت ترامپ خواستار بازبيني در برجام شده و اخيرا موضوعات جديدي مثل فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران را بهانه‌اي براي نقض برجام قرار داده است.
- دروغ نمي‌گوييم
حجت‌الاسلام حسن روحاني روز سه‌شنبه در ادامه برنامه‌هاي انتخاباتي در آيين آغاز توليد انبوه خودروهاي دنا پلاس و پژو2008 شركت كرد. وي با بيان اينكه دروغ نگفته و نمي‌گوييم، اظهار كرد: اساس كار ما بر مبناي صداقت و شفافيت است. حسام‌الدين آشنا با بيان اينكه گفت و گوي روحاني با ايرانيان خارج از كشور‌‌هيچ اشكالي نداشت، گفت: اين گفت‌وگو چهارشنبه پخش مي‌شود.حميد ابوطالبي، معاون سياسي دفتر رئيس‌جمهور هم در توييتر خود از آزادي انتقاد به رئيس‌جمهور گفت و نوشت: كارگران در مراسم روز كارگر با حضور دكتر روحاني شركت كردند؛ مراسمي كه تعدادي از كارگر ان با آزادي كامل در آن شعار مي‌دادند: عزا عزاست امروز؛ روزعزاست امروز.
- رونمايي از نماد انتخاباتي
محمدباقر قاليباف در برنامه گفت‌وگوي ويژه خبري با بيان اينكه ايجاد 5ميليون شغل برنامه قطعي من است، گفت: وقتي برخي ۸۰۰ هزار تومان هم ندارند، مسئول بيايد بگويد ثروت من چند صد ميليارد است، چه پاسخي خواهيم داشت؟ قاليباف در بخش ديگر با اشاره به اينكه من در تمام زندگي‌ام هميشه مثل ساعت كار كرده‌ام، گفت: در اين شهر تهران كرنومتر زدم و با مردم قرار گذاشتم و سر قرارم ايستادم.قاليباف با اين صحبت ساعت را به‌عنوان نماد انتخاباتي خود برگزيد.او در گفت‌وگو با رسانه‌ها نيز اعلام كرد كه قصد دارد وزارت «امور خارجه» را به «وزارت خارجه و تجارت بين‌الملل» تغيير دهد.مراسم حاميان قاليباف هم عصر ديروز در تهران برگزار شد.
- لغو سخنراني به‌دليل عدم‌هماهنگي
كانديداي دوازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري گفت: كساني را در كشور داريم كه محتاج نان شب هستند و از طرفي مراسم‌هاي جشني را مي‌بينيم كه باقيمانده غذاي آنها مي‌تواند صدها گرسنه را سير كند. سيدمصطفي ميرسليم در نشستي در شهر قم بيان كرد: 4سال است كه با يك تشخيص غلط كه بايد تورم را مهار كنيم، تمام كارخانه‌ها و صنايع را به ركود كشانديم.وي افزود: اگر من در انتخابات پيروز شدم كوچك‌ترين مماشاتي را با فساد نخواهم داشت و اگر خون من در خيابان ريخته شد، بدانيد به همين دليل بوده است. ميرسليم قرار بود در پرديس قم دانشگاه تهران سخنراني كند كه به گفته مسئولان به‌دليل عدم‌هماهنگي لغو شد.
- حذف از آرشيو راديو
حجت‌الاسلام سيدابراهيم رئيسي، كانديداي انتخابات رياست‌جمهوري صبح ديروز در جمع مردم همدان گفت: حق شهروندي اين است كه يك جوان با بيكاري مواجه نشود.وي افزود: اينكه دستگاه اجرايي بگويد ما ليست فساد را به دستگاه قضايي فرستاديم و قوه قضاييه هم بگويد كه ليست به‌دست ما نرسيده معنا نداشته و براي مردم اعتمادآور نيست.به گفته رئيسي 3برابر شدن يارانه دهك‌هاي پايين آن هم با همين بودجه فعلي كاملا امكان‌پذير است.رئيسي پس از پايان سخنراني‌اش، استان همدان را به مقصد استان كردستان ترك كرد.خبرگزاري تسنيم هم نوشته است: سخنان رئيسي درباره مشكلات كاسپين‌ها از آرشيو راديو ايران حذف شد.
- براي بيكاري راهكار بيابيم
داوطلب انتخابات رياست‌جمهوري با تأكيد بر اينكه امروز يكي از اصلي‌ترين مسائل كشور كه به‌عنوان ابرچالش مطرح است، بيكاري است، گفت: معتقدم براي حل مسئله بيكاري با همه عظمتي كه دارد مي‌توانيم راهكار پيدا كنيم.اسحاق جهانگيري در چهارمين جشنواره آموزش دانشگاه تهران افزود: دانشگاه بايد از دانشگاه امنيتي به دانشگاه امن تبديل شود.وي خاطرنشان كرد: جهت‌گيري پايان‌نامه‌هاي دانشگاهي بايد به سمت ايده‌هاي بازارگرا و حل ابرچالش‌هاي كشور هدايت شود.دفتر جهانگيري هم بيانيه‌اي صادر كرد و نوشت: حساب توييتر به آدرس Dr_ jahangiri@ و حساب‌هاي ديگر از اين دست به هيچ عنوان متعلق به اسحاق جهانگيري نيست.
- جلوگيري از فساد
نماد انتخاباتي سيدمصطفي هاشمي‌طبا، مشخص شد.در نماد انتخاباتي اين كانديداي دوازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري كه يك نقشه ايران است هشتگ # حفظ_ايران نقش بسته است.مصطفي هاشمي‌طبا در واكنش به برنامه برخي نامزدها براي افزايش يارانه درصورت انتخاب به‌عنوان رياست‌جمهوري گفت: اين شعارها حتي اگر بلوف هم نباشد نمي‌تواند عملي شود. چون منابع مالي دولت‌ها مشخص است.هاشمي‌طبا افزود: احساس مي‌كنم اگر كسي ادعا كند كه مي‌خواهد جلوي مفاسد را بگيرد اين ادعاي خيلي بزرگي است، از آنجا كه مفاسد پنهان هستند در درجه اول بايد مسئولان طراز اول، پاكدست و حساس به اين موضوع باشند.