به گزارش خبرنگار حوزه انتخابات خبرگزاری فارس، حسن روحانی کاندیدای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در دومین مناظره تلویزیونی به سؤالات مطرح شده پاسخ گفت.
سخنان روحانی به شرح زیر است:
* ما اگر می‌خواهیم مسأله فرهنگ جامعه و آموزش را بالا ببریم باید به زیربنای آن توجه کنیم. اولین زیربنای آن اخلاق است، اخلاق از اینجا نشأت می‌گیرد که ما حق‌الناس را مراعات کنیم.
* حقوقی که مربوط به مردم است را نباید زیر پا بگذاریم، فرض کنیم یک فردی تخلفی کرده، آن کسی که باید بگوید او متخلف است یا خیر چه کسی است؟ آیا در نهایت محکمه وجود دارد یا خیر؟ اگر بناست محکمه بگوید چطور آقای قالیباف در مصاحبه تلویزیونی قبل از اینکه معلوم شود موضوع چیست به یک وزیر اتهام ناروا می‌زند.
* اگر ما می‌خواهیم در جامعه آموزش و پرورش و علم و تحقیق پیش برود باید در جامعه آزادی باشد، اگر آزادی نباشد چگونه جوانان می‌توانند به علم و دانش و پیشرفت اساسی برسند.
* وقتی دانشگاهی در شیراز نماینده مجلس را دعوت می‌کند برای سخنرانی و دوستان خود شما می‌آیند و مانع می‌شوند و در خیابان با آجر به ماشین او حمله میکنند، کسی که فرزند شهید بزرگوار علامه مطهری است، آیا در چنین جامعه‌ای با چنین رفتاری می‌توانیم دانشگاه آزاد داشته باشیم؟
*باید در جامعه شرایطی فراهم کنیم که شکوفایی به وجود بیاید. اکنون ما می‌گذاریم کسانی که اصحاب فرهنگ هستند از استعدادشان استفاده شود. ما یک هنرمند داریم و از اینکه دعای ماه رمضانش را پخش کنیم ابا می‌کنیم.
* ربنایی که مردم علاقه‌مند هستند پخش نمی‌کنیم آن وقت چطور می‌توانیم به دنبال تعالی آموزش و پرورش عالی باشیم.
*روحانی خطاب به میرسلیم: اگر می‌خواهیم در مسائل سیاسی و اجتماعی به اهدافمان برسیم اول باید افکار مختلف را به رسمیت بشناسیم.
* در کشور برخی از افکار اساساً به رسمیت شناخته نمی‌شوند نمی‌گذاریم احزاب و گروه‌ها مساوی و با امکانات عادلانه فعالیت کنند، شما در همین انتخابات ببینید که چه کسانی هستند که در فضای مجازی آزادند و کاری به آنها ندارند و چه کسانی هستند که هر روز احضار می‌شوند، آیا ما این گونه می‌خواهیم در جامعه عدالت‌گستری کنیم؟
* اگر می‌خواهیم در جامعه به شرایط مناسب سیاسی برسیم باید همه احزاب و گروه‌ها از حقوق مساوی برخوردار باشند، اقوام و اقلیت‌ها هم همین‌طور. آیا در کشور ما همه اقوام و اقلیت‌ها دارای حقوق مساوی هستند؟
*زمانی که ما یک فرماندار خانم اهل سنت در یک جایی نصب می‌کنیم از دو طرف مورد حمله قرار می‌گیریم؛ از یک طرف می‌گویند چرا یک خانم مدیر شده و از طرف دیگر می‌گویند چرا یک نفر از اهل سنت مدیریت بالا را به دست آورده است، حقوق شهروندی برای این گونه اقدامات است.
* حقوق شهروندی انشاء نیست بلکه حقوق شهروندی در دولت دوازدهم تبدیل به زنگ عمل می‌شود و ما در این زمینه از بخش‌های مختلف حساب‌کشی خواهیم کرد که چگونه نسبت به شهروندان رفتار میکنند، ما یک ایران داریم و همه ایرانی‌ها از حقوق مساوی شهروندی باید برخوردار باشند.
*روحانی خطاب به رئیسی: خیلی مهم است که مردم به این مسأله توجه کنند که افرادی که امروز کاندیدا هستند باید به طور صریح به مردم بگویند که با برجام می‌خواهند چه کار کنند و با دنیا چگونه می‌خواهند تعامل کنند و برای اجرای برجام که اگر توافقی مورد قبول است پس چرا این همه در خیابان‌های تهران بیلبورد زدید و فحاشی کردید به آنهایی که در حین مذاکره بودند.
*اگر شما می‌گویید میدان جنگ بوده که واقعاً هم بوده و درست است وقتی دیپلمات‌های ما در میدان مذاکره بودند شماها پشت پرده چه کردید و چه حرف‌های نامربوطی برخی‌ها همانند مخالفین مردم ایران همچون صهیونیست‌ها، وهابی‌ها و تندروهای آمریکایی که یک عده‌ای همپای آنها شروع کردند به مخالفت ولی امروز مردم باید بدانند که برجام با زحمات زیادی به دست آمده، برجام به این معنی است که تمام تحریم‌های هسته‌ای برداشته شده اگر شما می‌گویید تحریمی باقی مانده بگویید کدام است.
*تحریم‌های هسته‌ای برداشته شده لذا ما تحریم‌های متفاوتی داریم اگر امروز برجام نبود نفت ما به جای صادرات 2 میلیون بشکه به 200 بشکه می‌رسید و شما این وعده و وعیدهایی که به مردم دارید می‌دهید چگونه این وعده‌ها را می‌دادید که هیچ کدام از این برنامه‌ها و وعده‌های شما حساب و کتاب ندارد.
*بنابراین به صراحت به مردم بگویید در برابر برجام چه می‌کنید، شما که از روز اول مخالف بودید هنگامی که ترامپ سر کار آمده همه شما خوشحالی کردید که او برجام را پاره می‌کند، امروز مردم ما باید به خوبی بدانند که دو مرتبه تقابل و تحریم برمی‌گردد یا خیر و چقدر شماها در سیاست خارجی، آقای رئیسی در مسائل هسته‌ای چه اطلاعاتی دارید که قضاوت می‌کنید.
*آقای میرسلیم بحث فناوری را مطرح می‌کند باید تأکید کنم وضع ما از نظر فناوری بسیار بهتر از دیروز است و هیچ یک از دانشمندان ما بیکار نشده، اراک به بهترین شکل در حال بازسازی است، اراکی که در فناوری پایین بود و فناوری بالاتری نیز خواهد داشت.
*روحانی در پاسخ به هاشمی‌طبا: بسیار مهم است که بتوانیم از قدرت دیپلماسی برای امنیت‌مان و ثبات منطقه استفاده کنیم و هم بتوانیم قدرت خودمان را از لحاظ اقتصادی و سیاسی بالا ببریم.
* در دولت یازدهم در روز اول از اهرم سیاست خارجی استفاده شد. سالها از این اهرم به خوبی بهره‌برداری نمی‌شد ما دیدیم در مذاکرات هسته‌ای با دولت‌های شش‌گانه و قدرتمند توانستیم حق خودمان را به کرسی بنشانیم، چیزی که کسی باور نمی‌کرد، آنها می‌گفتند به فرض اگر روز توافق هسته‌ای به سر برسد PMD را می‌خواهید چه کار کنید و ما متهم هستیم نمی‌توانیم این اتهام را رفع کنیم.
*ما این مسأْله را حل کردیم و آژانس اعلام کرد همه مسائل گذشته با ایران بسته و تمام شده است. این قدرت دیپلماسی ایران است ما فکر نکنیم قدرت دیپلماسی ما کم است زیرا با همین قدرت دیپلماسی است که امروز ما برای سوریه داریم مذاکره می‌کنیم.
* در سوریه عزیزانی تحت عنوان مستشاران نظامی رفته‌اند تلاش کرده‌اند و شهید دادیم اگر ما می‌خواهیم از مسائل منطقه درست استفاده کنیم باید بتوانیم در میز مذاکره موضوعات را حل کنیم.
*ما هشت سال در دفاع مقدس بودیم بنده هم مسئولیت‌هایی در این دروه داشتم و سپس هم در مذاکرات سیاسی حضور داشته‌ام. دفاع مقدس تمام شد اما آیا همه حقوق ما استیفا شد، بقیه حقوق را می‌بایست دیپلمات‌های ما در کنار رزمندگانمان احیا می‌کردند.
*امروز هم در منطقه چنین است، این دیپلماسی است که در مورد مسأله امنیت منطقه بحث می‌کنیم. همچنین درباره مسأله امنیت سوریه بحث می‌کنیم واین قدرت را ما باید بهتر استفاده کنیم.
*روحانی خطاب به جهانگیری: قدرت یک کشور از مؤلفه‌های مختلفی تشکیل می‌شود و ما باید ببینیم قدرت ما امروز نسبت به 4 یا 5 سال پیش در زمینه‌های اقتصادی، نظامی، سیاست خارجی و فرهنگی بیشتر است یا کمتر، امروز ما در شرایطی هستیم که ایران به عنوان یک قدرت بزرگ در منطقه از دید همه جهانیان مطرح است.
*ولی مهمترین معضل منطقه یعنی مسأله سوریه هم اکنون در دنیا در حال مذاکره است و امروز ایران و روسیه و ترکیه هستند که دارند مذاکرات اصلی را بر دوش دارند چه زمانی تا به حال این اتفاق افتاده که یک مذاکرات مهم بین‌المللی ایران نقش این چنین تأثیرگذاری داشته باشد.
* بنده در طول این سه سال و نیم که نزدیک به 120 نفر از سران کشورهای جهان ملاقات داشتم تمام این ملاقات‌ها کاملاً روشن بود که جایگاه ایران نسبت به گذشته تغییر کرده و این ادعا که جوانان در دولت‌های قبل بهتر بود پس چرا اشتغال در آن زمان صفر بود.
*مگر نمی‌گویید وضع جوانان در آن موقع بهتر بود، پس چرا در طول 10 سال گذشته قبل از این دولت اشتغال تقریباً صفر بود، چرا جوانان ما نیامدند و در زمینه شرکت‌های دانش‌بنیان با توجه به اینکه قانون آن هم تصویب شده بود هیچ اقدامی نکردند.
* امروز می‌بینیم که 3 هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور فعال شدند، اینها قدرت تکنولوژیکی ما است. امروز صد هزار شغل در عرض 2 سال گذشته در زمینه شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد شده و صادرات ما در بخش‌های مختلف هم بیشتر شده است.
سؤال: وجه تمایز سبک زندگی ایرانی اسلامی با زندگی غربی چیست؟ جنابعالی چه برنامه‌ای برای ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی و تحکیم خانواده و ارتقای فرهنگ عمومی جامعه دارید؟
روحانی: مسأله فرهنگ و سبک زندگی جامعه یک مسأله بنیادین است و در این زمینه تلاش‌های بسیار خوبی شده و ما امروز شاهد آن هستیم که مردم احساس آزادی بیشتری میکنند.
* این جلسه، جلسه فرهنگی، سیاست داخلی و خارجی است، باید بدانیم که چگونه می‌خواهیم با مردم رفتار کنیم، آیا می‌خواهیم مردم را در همه زمینه‌ها توانمندتر کنیم یا اینکه می‌خواهیم در زندگی مردم بیشتر مداخله کنیم؟
*این چیزی است که امروز پیش‌روی مردم است. باید انتخاب کنند دولتی که اتکایش به مردم است و دولتی که همه چیز را از طریق کمک مردم می‌خواهد حل کند و دولتی که از طریق مداخله و انحصار می‌خواهد در جامعه مسائل را حل و فصل کند.
* آمار و ارقامی که این روزها داده می‌شود برای مردم ما بسیار جالب است، مجدداً یادآور آن روزهایی است که افرادی به مردم وعده و وعید می‌دادند و دیدیم پایان آن دولت‌ها که مردم به چه روزگاری افتادند. این وضع تورم چگونه شد، دیدیم که وضع بهداشت و درمان چگونه شد و هنگامی که مردم به بیمارستان می‌رفتند حتی ملافه و دمپایی هم باید از بیرون خریداری می‌کردند.
*دیدیم که چگونه عزت مردم زیر پا گذاشته شد و مردم صبح به فروشگاه می‌رفتند و اطمینان نداشتند که بعدازظهر قیمت اجناس به کجا می‌رسد.
* سبک زندگی مردم این گونه شده بود که هر چه می‌توانستند ذخیره می‌کردند چون نمی‌دانستند که شرایط فردایشان نسبت به امروز چگونه است. اما امروز آرامشی در جامعه به وجود آمده و در سایه این آرامش می‌بینیم و می‌توانیم زندگی مردم را در مسیر درست قرار دهیم.
* سبک زندگی از اخلاق و ایمان آغاز می‌شود. اگر معتقد به انقلاب و نظام و اسلام و قدرت مردم باشیم مردم‌فریبی نمی‌کنیم و با مردم با صداقت رفتار می‌کنیم. انشقاق در جامعه ایجاد نمی‌کنیم، درصد درست نمی‌کنیم.
* رئیس جمهور، رئیس جمهور صد درصد و همه مردم است، امام (ره) فرمود همه با هم، بنابراین تقسیم‌بندی‌های بیخود نکنیم، کپی‌برداری‌های ناشیانه نکنیم، یک جایی و در کشوری یک جنبش 99 درصدی ایجاد شده بود و حالا چون سال 96 است ما تبدیل کنیم به 96 درصدی، این کارها را نکنیم، انشقاق امنیت جامعه را از بین می‌برد.
* ما هر جایی که متحد بودیم موفق شده‌ایم. جایی از برجام توانستیم استفاده کنیم که متحد بودیم. آنجایی که خواستیم برجام را به هم بزنیم دیدیم که چه کار کردند، آمدند چگونه شهرهای زیرزمینی را نشان دادند تا برجام را به هم بزنند.
*روی موشک شعار نوشتند تا برجام را به هم بزنند و برای اینکه نتوانیم از برجام صد درصد استفاده کنیم. ملت ما از همه این مسائل عبور کرد به خاطر اینکه اخلاق و اسلام را اکثریت جامعه ما از روز اول انتخاب کرده بودند و امروز هم همان مسیر را دارند دنبال میکنند.
*روحانی: باید درباره کرسنت که عدد 14 میلیارد مطرح شد باید تأکید کنم که این چنین چیزی نیست و کرسنت همچنان در داوری است و به نتیجه نرسیده و این بحث ادامه دارد و باید در داوری به نتیجه برسد و رقم‌ها این رقم‌هایی نیست که در شایعات گفته می‌شود.
*مسأله مهم این است که ما اکنون می‌خواهیم چه کار کنیم. آیا می‌خواهیم به قبل از سال 92 بازگردیم و یا می‌خواهیم راهی که ملت بزرگ ایران در این سه سال و نیم با تمام زحمت و تلاششان انجام دادند ادامه دهیم و به اهداف اصلی برسیم.
* ما وسط راه هستیم و آن چه گفته می‌شود و شعار داده می‌شود وعده‌ای است که با واقعیت منطبق نیست. به هر حال برنامه 5 سالهای نوشته شده و این برنامه در مجلس تصویب شده اگر ما خیلی خوب بتوانیم تلاش کنیم به طور متوسط در 5 سال آینده می‌توانیم رشد 8 درصدی داشته باشیم همانطور که این برنامه و مقام معظم رهبری از ما خواستند.
* آنهایی که رشد 26 درصدی را به مردم وعده می‌دهند آیا این شدنی است؟ آیا درآمد ملی را می‌شود در عرض چند سال دو و نیم برابر کرد؟ آیا این کار شدنی است؟ یا یک وعده توخالی است، وعده‌ای که هیچ دانشمندی و متخصصی تأیید نمی‌کند، کجای دنیا 26 درصد رشد داشته است که ما بتوانیم 26 درصد رشد داشته باشیم.
* چرا دقیق سخن نمی‌گویید، می‌گوییم رکود است لذا بنده از شما می‌پرسم در سال 91 رکود چه بود، رشد اقتصادی ما آن زمان چه بود لذا باید تأکید کنم در آن زمان رشد اقتصادی‌مان منهای 7 بود. اکنون که امسال رشد بالای 8 درصدی داریم شعار رکود می‌دهند. در بخشی از بخش‌ها باید کار شود تا ما به نشاط اقتصادی برسیم و این در صورتی امکانپذیر است که در همه زمینه‌ها مردم‌فریبی را کنار بگذاریم و واقعیت‌ها را به مردم بگوییم.
* ما برای موسیقی و هنر چه کار کرده‌ایم؟ ارکستر سمفونیک و ملی سالها بود که تعطیلش کرده بودند کدام دولت اینها را راهاندازی کرد، کدام دولت سینماها را راهاندازی کرد، کدام دولت اهل هنر را امیدوار کرد؟ امروز همه اینها به آینده امیدوار شده‌اند، ما باید این راه امید را ادامه دهیم و نگذاریم بذر یأس پاشیده شود.
* ما به مردم وعده دادیم و در کنار اجرای برجام هم سرمایه خارجی، هم فناوری و هم مدیریت لازم را در فناوری کسب و صادرات می‌کنیم، چند روز پیش بنده پروژه‌ای را افتتاح کردم و آن نمونه آن چیزی است که ما اعلام کردیم که در این راستا اتومبیلی با همکاری فرانسوی‌ها می‌سازیم، اتومبیلی که امروز به بازار ایران می‌آید و چند ماه پیش در بازار فرانسه آمده بود و با فناوری مشترک با مشارکت 40 و 60 درصدی کار را آغاز کرده‌ایم و سپس به مشارکت 30-70 درصد می‌رسیم و از آن چه که در کشور تولید می‌شود 30 درصد آن صادر می‌کنیم و برای این کار 270 میلیون دلار سرمایه خارجی وارد کشور شده و این وعده‌ای است که به مردم دادیم و به آن عمل کردیم.
* ما وعده ندادیم بلکه عمل کردیم و آمده‌ایم به مردم گزارش داده‌ایم. ما نمی‌گوییم می‌توانیم ما انجام می‌دهیم و سپس خدمت مردم می‌رسیم و می‌گوییم این کاری است که انجام گرفته و مردم آنها را شاهد خواهند بود بنابراین آن چه که ما امروز در برابر آن قرار گرفته‌ایم یک واقعیت دو راهی است که باید یکی از دو راه را انتخاب کنیم یا شعار و وعده و یا عمل و اجرا، یا یک دولت آمرانه و یا یک دولت مردم‌سالار.
سؤال: با عنایت به ضرورت گسترش فرهنگ ساده‌زیستی در جامعه اگر رئیس جمهور شدید تا چه اندازه سطح زندگی کابینه شما در تراز اقشار متوسط جامعه خواهد بود؟
روحانی: ما در مقام عمل در مسأله ساده‌زیستی باید قوانین و مقررات و آیین‌نامه تنظیم کنیم والا با شعار فردی لباس ساده می‌پوشد و می‌گوید من ساده زیستم و بعد می‌بینیم بزرگترین فسادها از همان جا نشأت می‌گیرد.
*ما در سالهای گذشته دیدیم که چه فسادهای بزرگی صورت گرفت، عده‌ای آمدند هم خودشان را ساده‌زیست معرفی کردند و هم گفتند که می‌خواهیم از اموال مردم حراست کنیم، ما دیدیم که میلیاردها اموال مردم از دست رفت.
*به خاطر بی‌توجهی و عدم استفاده از فرصت 2 میلیارد دلار پول ما را آمریکایی‌ها توانستند ضبط کنند در حالی که 10 ماه فرصت بود برای اینکه این اوراق منتقل شود.
* خیلی مهم است که ما به اموال و حقوق و زندگی مردم اهمیت دهیم به هر حال آن 2 میلیارد چه مقدار می‌توانست به زندگی مردم کمک کند.
*این 3 و 4 میلیاردی که آنها به عنوان دور زدن تحریم اموال مردم را غارت کردند و بردند و هنوز هم معلوم نیست که این پول‌ها دست چه کسی است و کجاست و چگونه این کار را کردند و ما فقط شنیدیم احکامی را برای آن متهم صادر کردند اما اینکه این پول‌ها دست چه کسی بوده و کجا رفته و چه کسانی به او اجازه دادند هنوز دستگاه قضایی باید به مردم پاسخ بدهند. بنابراین ما باید شبکه‌ای را ایجاد کنیم که همه چیز شفاف باشد.
* دولت دنبال قانون شفاف و اجرای آن است، آیین‌نامه آن را نوشته و دارد آن را اجرا می‌کند و دستگاه‌ها دارند آموزش می‌بییند و دولت الکترونیک هم برای تحقق این موضوع است لذا اگر همه چیز شفاف شد آن وقت اطمینان و اعتماد و ساده زیستی هم حاصل می‌شود.
روحانی: گفته شد ما به دنبال صداقت و بیان واقعیت هستیم که این حرف کاملاً درستی است و از مردم شریف ایران می‌پرسم که کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری که در طول این دو هفته تبلیغاتشان و در مناظراتشان حرف می‌زنند و مداوم از دولت انتقاد میکنند که حقشان هم است آیا دولت هیچ کار خوبی در این مدت نداشته است؟
* آیا دولت تحریم را رفع نکرده؟ آیا احقاق حقوق مردم نکرده؟ آیا طرح تحول سلامت برای مردم راحتی نیاورده؟ آیا بیمه همگانی که برای همه مردم قرار دادیم مسیر درستی نبوده؟ خودکفایی در گندم و گازوئیل و خودکفایی در بنزین که به زودی انجام می‌شود همچنین بهبود زندگی کشاورزان نسبت به گذشته و پرداخت 15 هزار میلیارد تومان به کشاورزان به جهت خرید گندم و از سوی دیگر راه‌های روستایی که ایجاد شده و برق‌رسانی به روستاها به طوری که اکنون در کل کشور روستای زیر 10 خانواری وجود ندارد که برق نداشته باشند.
*همچنین گازرسانی به 9 هزار روستا در طول دولت یازدهم، افزایش صادرات غیرنفتی بر واردات که در تاریخ 60 سال گذشته بی‌نظیر بوده همچنین بهره‌برداری از پارس جنوبی که آقای میرسلیم اشاره کردند اگر برجام نبود و آن کمپرسورها نمی‌رسید این پروژه خلیج‌فارس دو سال دیگر هم افتتاح نمی‌شد و همه کمپرسورها توقیف بودند لذا باید با دقت اینها را بدانیم و به مردم اعلام کنیم.