به گزارش همشهري، به موازات توسعه اوراق بهادار مبتني بر كالا نظير اوراق سلف موازي استاندارد، اوراق گواهي سپرده كالايي، اوراق مشتقه كالايي، صندوق‌هاي كالايي نيز براي سرمايه‌گذاري روي كالا و اوراق‌بهادار مبتني بر كالاها نيز در حال شكل‌گيري هستند. قرار است به‌زودي نخستين صندوق كالايي در حوزه طلا تاسيس شود و در گام بعدي براي توسعه تجارت زعفران و ذرت صندوق‌هاي بعدي آغاز به‌كار خواهند كرد.
حامد سلطاني‌نژاد، مديرعامل بورس كالا در اين‌باره به همشهري گفت: صندوق‌هاي كالايي عموما 2 نوع هستند، يكي صندوق‌هايي كه در زمينه تسهيل تجارت فعاليت مي‌كنند؛ به اين معنا كه كار اصلي‌شان تأمين مالي تجارت است كه بخش عمده آن توسط بانك‌ها انجام مي‌شود و نوع دوم صندوق‌هايي هستند كه بازارهاي كالا را شكل مي‌دهند.
او ادامه داد: صندوق‌هاي نوع دوم صندوق‌هايي هستند كه با خريد و فروش كالا به نوعي وارد حوزه بازارگرداني آن محصول مي‌شوند. او با دسته‌بندي نوع فعاليت صندوق‌هاي كالايي گفت: به لحاظ نوع فعاليت هم صندوق‌هاي كالايي به 2دسته پوپا و ايستا تقسيم مي‌شوند.
صندوق‌هاي ايستا صندوق‌هايي هستند كه مي‌توانند فقط مبنايي براي تعيين شاخص آن كالا درنظر گرفته شوند؛ به‌طور مثال چنين صندوقي با خريد طلا مي‌تواند نمايانگر عملكرد آن بازار باشد. سلطاني‌نژاد اضافه كرد: برخلاف صندوق‌هاي ايستا، صندوق‌هاي پويا دائما در حال خريدوفروش كالا هستند تا از اين طريق منافع سرمايه‌گذاران را تأمين و در عين حال به تنظيم بازار كمك كنند.
مديرعامل بورس كالا با اشاره به مجوز مجلس در برنامه ششم توسعه براي تاسيس صندوق‌هاي كالايي براي تنظيم بازار گفت: وزارت جهادكشاورزي اجازه داده است تا براي تنظيم بازار در حوزه محصولات كشاورزي از چنين صندوق‌هايي استفاده شود. متولي اين صندوق‌ها عموما دولت‌ها، اتحاديه‌ها و تشكل‌هاي صنفي هستند و عملكرد آنها منجر به ثبات بازار مي‌شود.
- آغاز فعاليت صندوق طلا
او از آغاز به‌كار نخستين صندوق كالايي در ايران خبر داد و گفت: تا پايان بهار امسال پذيره‌نويسي نخستين صندوق كالايي كه قرار است در حوزه طلا فعاليت كند، آغاز مي‌شود. او در پاسخ به اين پرسش كه آيا اين صندوق صرفا شاخصي براي اندازه‌گيري نوسان‌هاي طلا ست، گفت: خير اين صندوق يك صندوق پوياست؛ به اين معنا كه به‌صورت مدام در كار خريدو فروش طلا و اوراق بهادار مبتني بر طلا براي كسب منفعت فعاليت خواهد كرد.
- صندوق‌هاي زعفران و ذرت
سلطاني‌نژاد در ادامه از انجام توافق‌هاي نهايي براي تاسيس صندوق زعفران و ذرت خبرداد و گفت: با توجه به اينكه اقتصاد ايران كالامحور است، پتانسيل بسيار زيادي براي توسعه صندوق‌هاي مبتني بر كالا در ايران وجود دارد و بر همين اساس قرار است در گام بعدي صندوق‌هايي در حوزه زعفران و ذرت فعاليت‌شان را آغاز كنند.
او توضيح داد: گردش مالي بخش كشاورزي سالانه در ايران 270هزار ميليارد تومان است و اين به‌معناي اين است كه ظرفيت‌هاي زيادي براي فعاليت در اين بخش همينطور برخي كالاهاي استراتژيك مانند زعفران وجود دارد.
- ايجاد بازار آتي جو، ذرت، زعفران، پسته و قير
حامد سلطاني‌نژاد با اشاره به اينكه برنامه بورس كالا توسعه بازار آتي است، گفت: براساس برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده قرار است در سال‌جاري معاملات فيوچرز و آپشن روي كالاهاي كشاورزي ايجاد شود. مديرعامل بورس كالاي ايران درباره كالاهايي كه ممكن است وارد بازار آتي شوند، گفت: ذرت، جو، زعفران و پسته كالاهايي هستند كه براي ورود به بازار آتي كالا كانديدا شده‌اند. سلطاني‌نژاد پيش‌نياز مهم بازار آتي را وجود بازار نقد قوي دانست و افزود:
پيش نياز راه‌اندازي بازارآتي، وجود بازار نقد پررونق براي اين كالاهاست. با راه‌اندازي بازار نقد قوي، زماني كه كالا وارد بازار آتي مي‌شود قيمت بازار نقد كالا، مبناي معاملات بازار آتي قرار مي‌گيرد.مديرعامل بورس كالاي ايران درباره ايجاد بازار نقد افزود: براي ايجاد بازار نقد هم نيازمند گواهي سپرده كالايي هستيم.
زماني كه كالا تبديل به گواهي سپرده كالايي مي‌شود، به‌طور روزانه مي‌تواند مورد معامله قرار بگيرد؛ ضمن اينكه توليد‌كنندگان خرد محصول هم مي‌توانند كالاهاي خود را به انبار بسپارند و گواهي سپرده صادر كنند. او با تأكيد بر اينكه تا زماني كه بازار نقد قوي تشكيل نشود روي بازار فيوچرز نمي‌توان فعاليت جدي انجام داد، گفت: براي بازار پتروشيمي نيز برنامه‌هايي طراحي‌شده و قرار است براي برخي محصولات پتروشيمي و قير، بازار نقد قوي و آتي ايجاد شود.
- شاخص مسكن
مديرعامل بورس كالاي ايران از طراحي شاخص مسكن خبر داد و گفت: كارهاي مطالعاتي و مقدماتي براي طراحي شاخص مسكن در حال انجام است و بورس كالا در حال طراحي اين شاخص است.او در پاسخ به اين پرسش كه چه زماني شاخص مسكن منتشر خواهد شد، گفت: با توجه به اينكه براي نمايش اين شاخص به هماهنگي‌هايي خارج از مجموعه بورس كالا نياز است نمي‌توان زمان دقيقي براي انتشار شاخص مسكن اعلام كرد.