قلعه تاريخي رباط صفوي كه روزگاري مسكوني بود و اكنون در فهرست آثار ملي كشور ثبت شده است با خيابان كشي و ريختن آسفالت در دورتادور اين قلعه مواجه شده و دوستداران ميراث فرهنگي استان يزد و شهر ابركوه را نگران كرده است.
پيش‌تر نيز در گزارشي كه روزنامه همشهري درخصوص شكاف برداشتن سرو ابركوه و بيشتر شدن شكاف اين درخت منتشر كرده بود اعلام شد كه از 6سال پيش تاكنون يك تا 2سانت بر شكاف سرو 4500ساله ابركوه افزوده شده است. به‌رغم آنكه اين گزارش موجب پاسخ مسئولين حفاظت محيط‌زيست در شهر ابركوه شد و آنها اعلام كردند كه اين سرو به‌دليل طوفان و بارندگي سنگين و از هم باز مي‌شود و بعد از بارندگي‌ها اين درخت ثبت ملي شده به جاي خود بازمي‌گردد، اما ديروز بار ديگر تصاويري از ابركوه يزد به روزنامه همشهري ارسال شد كه براساس آن مسئولين شهري در شهرستان هدف گردشگري ابركوه يزد كه داراي يك بافت تاريخي ثبت ملي شده نيز هست، اقدام به جاده كشي و ساخت‌وساز در كنار قلعه تاريخي رباط اين شهر كرده‌اند و خيابان كشي و بلوار كشي در كنار كوشك تاريخي ثبت ملي شده عزت آباد ابركوه نيز ادامه دارد. كوشك تاريخي عزت آباد بناي مربوط به دوره پهلوي اول است و در داخل شهر واقع شده است. اين اثر در ۲۸ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۷۵۹ ثبت ملي شد.
قلعه رباط داراي9برج مدور با داشتن تزيينات هندسي است. دورتادور اين قلعه تاريخي نقش‌هاي صليبي شكل، مربع و لوزي ايجاد شده و برج‌هاي آن نيز به 3قسمت زير برج، ميان برج و سر برج تقسيم مي‌شوند. مصالح به‌كار رفته در بناي قلعه رباط ابركوه، خشت، گل و سنگ است و ماسه آهك در زيرسازي بناي قلعه به‌كار رفته است. قلعه رباط ابركوه ۷ مهرماه ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۳۰۴ در فهرست آثار ملي كشور ثبت شد كه اكنون و به گفته دوستداران ميراث فرهنگي ابركوه اين قلعه با خطر تخريب مواجه شده است.
- همه‌‌چيز مربوط به قبل است
عباس قديريان، رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري شهرستان ابركوه اما موضوع ساخت‌وساز‌هاي جديد در ابركوه و كنار قلعه رباط را تكذيب مي‌كند و مي‌گويد ساخت‌وسازها مربوط به دو دهه قبل است. او اقدام به خيابان كشي و بلواربندي در كنار كوشك عزت آباد ابركوه را نيز مربوط به طرح 12سال پيش شهرداري ابركوه اعلام كرد و به همشهري گفت: كوشك عزت آباد هم طرح 12سال پيش شهرداري بود و مصوبه داشت كه اكنون كه موضوعات مربوط به گردشگري و ميراث فرهنگي مطرح شده سازمان ميراث فرهنگي حساسيت نشان داد و اكنون مانع تداوم خيابان كشي در كنار كوشك تاريخي عزت آباد مي‌شويم. به شهرداري نيز اعلام كرده‌ايم كه مقررات مربوط به ميراث فرهنگي بايد در طرح‌ها رعايت شوند.
وي افزود: در نامه‌اي كه به شهرداري ابركوه ارسال كرده‌ايم اعلام كرديم كه بايد در طرح خيابان كشي و بلوار كشي در كنار كوشك تاريخي ثبت ملي شده تجديدنظر شود. او گفت: ديواره كوشك عزت آباد ابركوه 20سال پيش تخريب شده بود و بعد از آن طرحي در 12سال پيش تصويب شد كه طرح خيابان كشي در كنار اين كوشك براي گسترش شهر بود.
قديريان درخصوص وضعيت قلعه صفوي رباط ابركوه نيز گفت: هم‌اكنون هيچ ساخت‌وسازي در كنار اين قلعه تاريخي انجام نمي‌شود و فقط در ضلع غربي اين قلعه است كه از 30سال پيش ساخت‌وساز انجام شده بود.
رئيس اداره ميراث فرهنگي ابركوه يزد افزود: ضلع شمالي، جنوبي و شرقي قلعه رباط ابركوه دست نخورده است و آسفالت ريخته شده به دور اين قلعه نيز مربوط به زمان دور است.
وي در پاسخ به اين سؤال كه تصاوير جديد دوستداران ميراث فرهنگي ابركوه نشان از وضعيت بد قلعه رباط و كوشك عزت آباد دارد گفت: پشت كوشك تاريخي عزت آباد در بخش غربي يك شهرك تازه ساز است و خيابان كشي نيز براي دسترسي به اين شهرك انجام مي‌شود. اما ميراث فرهنگي مانع از هرگونه ساخت‌وساز و خيابان كشي در ضلع شمالي و جنوبي و شرقي قلعه كرده و به مسئولين شهري نيز اعلام كرده است كه بايد حريم اثر تاريخي رعايت شود.
- ابركوه تهديد مي‌شود
دوستداران ميراث فرهنگي ابركوه يزد اما به همشهري اعلام كرده‌اند كه 2روز پيش معاون ميراث فرهنگي كشور در نامه‌اي به ميراث فرهنگي و مسئولين شهر ابركوه اعلام كرده است كه بايد از اين دو اثر ابركوه صيانت جدي شود. آنها به همشهري گفته‌اند كه برخي افراد در حال خريد زمين‌هاي واقع در بافت ثبت ملي شده شهر ابركوه با هدف تجاري‌سازي در بافت تاريخي شده‌اند.
به گفته يكي از دوستداران ميراث فرهنگي ابركوه، درست در پشت خانه تاريخي ثبت ملي شده آقازاده كه تصوير بادگيرهاي آن بر اسكناس‌هاي 2هزار توماني نيز ثبت شده است افرادي در حال خريد زمين‌هاي اطراف اين اثر ثبت ملي شده با هدف سوداگري و تجاري‌سازي هستند.
آنها همچنين به همشهري اطلاع داده‌اند كه 3سال پيش نيز در داخل كوشك عزت آباد ابركوه يك رزمايش برگزار شد و خساراتي به اين اثر ثبت ملي شده وارد كرد و پس از آن نيز به‌دليل ايجاد خيابان در كوشك عزت آباد و حركت‌هايي كه براي احداث بلوار شد ميراث استان يزد با ارسال 4نامه در مقاطع مختلف زماني براي مسئولين شهر ابركوه خواستار جلوگيري از اين اقدام شد.
همچنين برخي اهالي شهر ابركوه به همشهري گفته‌اند كه در نوروز سال گذشته آب به زير ديوار خشتي كوشك عزت آباد رها كردند تا اين ديوار فرو بريزد و عمليات اجراي طرح‌هاي بعدي آغاز شود. 14فروردين‌ماه نيز اداره آب و فاضلاب ابركوه اقدام به فعاليت در كنار آثار تاريخي ثبت ملي شده شهر ابركوه كرد كه رئيس اداره ميراث فرهنگي اين شهر در واكنش به اعتراض اهالي و دوستداران ميراث فرهنگي گفته بود مشكل حل شده و كار اداره فاضلاب نيز به پايان رسيده و از اين پس قرار است با ميراث فرهنگي درخصوص طرح‌هاي عمراني مشورت شود.
شهر تاريخي ابركوه يزد حدود 400اثر تاريخي دارد كه بيش از يكصد اثر تاريخي اين شهر نيز به ثبت آثار ملي رسيده است. ابركوه همچنين مرز مشترك استان يزد و استان فارس است و آثاري از دوره‌هاي مختلف تاريخي را در خود جاي داده است. اين شهر نامزد ثبت در فهرست آثار ملي است و زمزمه‌هاي ثبت جهاني آن نيز به گوش رسيده است. با وجود اين، دوستداران ميراث فرهنگي ابركوه به همشهري اعلام كرده‌اند، درصورتي كه وضعيت ميراث فرهنگي اين شهر با همين روال به پيش برود تهديد آثار تاريخي اين شهر جدي است.