حبيبالله دهمرده در گفتوگو با خبرگزاري خانه ملت، درخصوص چارچوببندي بين كشور ايران و افغانستان در حوزه آب و محيطزيست و تأمين حقابه هيرمند و هامون، افزود: همانگونه كه مصر براساس رودخانه نيل شكل گرفته، سيستان هم براساس رودخانه هيرمند شكل گرفته است، سيستان در طول تاريخ از ظرفيت بالايي برخوردار شده، بهنوعي كه از آن بهعنوان انبار غله آسيا ياد ميكردند.
نماينده مردم زابل، زهك و هيرمند در مجلس شوراي اسلامي، با اشاره به اينكه منشأ رودخانه هيرمند در خاك افغانستان است، تصريح كرد: در گذشته بعد از تخصيص آب كشاورزان، حقابه هامون نيز تأمين ميشد بهصورتي كه حجم آب درياچه هامون حدود 10تا 15ميليارد مترمكعب بود اما بهدليل احداث سد و بند آبي روي رودخانه هيرمند در خاك افغانستان در 3-2دهه اخير و خشكسالي كامل در سال1350 اشكالاتي اساسي پيش آمد. بهگفته وي، بارشهاي اخير سبب ورود آب به داخل درياچه هامون شده اما اين فرايند تنها براي فصل بهار است و بعد از آن مجددا درياچه بهطور كامل خشك ميشود.
دهمرده با بيان اينكه هامون از درياچههاي آب شيرين جهان است، گفت: متأسفانه خشكي درياچه هامون سبب شده تا اين درياچه به كانون ريزگرد تبديل شود، لذا مسائل كشاورزي استان هم دچار مشكل شده است، بنابراين هر 2كشور نيازمند عقد قرارداد منطقي و عادلانه هستند كه طي آن حقابه هامون تأمين شود.
اين نماينده مردم در مجلس شوراي اسلامي با انتقاد از عدمتأمين حقابه درياچه هامون در دهههاي گذشته گفت: مهاجران افغان سالهاست كه در كشور ما مهمان هستند اما متأسفانه تاكنون براي اين وضعيت و عدمتأمين حقابه مردم سيستان از رودخانه هيرمند قرارداد جامعي بين 2كشور منعقد نشده است.
عضو مجمع نمايندگان سيستان و بلوچستان مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: خشكسالي و بروز مشكلاتي در بخش كشاورزي سبب مهاجرت سيستانيها شده، به نوعي كه برخي مناطق خالي از سكنه شده است.
همزمان با اين گفتهها، بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت امور خارجه، ضمن تشريح اهداف و دستاوردهاي سفر يكروزه ظريف به افغانستان گفت: از مدتها پيش مقامات 2كشور در تماسها و رايزنيهاي متعدد تلاشهايي را براي تدوين يك چارچوب مشخص جهت تحكيم روابط راهبردي مورد پيگيري قرار داده بودند. در اين چارچوب موضوعاتي مانند منابع طبيعي و محيطزيست در راستاي تأمين حقابه هامون مورد بحث و تبادل نظر كارشناسان 2كشور قرار گرفت.