تاریخ انتشار: ۲۶ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۰۴:۴۵

مدیرکل دفتر حیات وحش و آبزیان آب‌های داخلی سازمان محیط‌زیست در نخستین جلسه کمیته ملی راهبردی حفاظت و مدیریت مارهای سمی ایران گفت: جمعیت مارهای سمی به‌دلیل برداشت بی‌رویه برای اهداف دارویی با تهدید جدی روبه‌روست.

مجيد خرازيان مقدم در اين جلسه كه در سازمان حفاظت محيط‌زيست برگزار شد، ضمن تأكيد بر حفاظت از مارهاي سمي بر ضرورت نيازسنجي واقعي سم از دستگاه‌هاي سفارش‌دهنده آن ازجمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي تأكيد كرد.

آنطور كه درگزارش پايگاه اطلاع‌رساني سازمان حفاظت محيط‌زيست آمده است وي با بيان اينكه در سال‌هاي اخير، تغييرات اقليمي و همچنين روند بهره‌برداري غيرمعقول از منابع طبيعي و حيات‌وحش كشور موجب تخريب و دگرگوني تنوع زيستي و برهم خوردن تعادل اكولوژيك شده است، اظهار كرد: مارهاي سمي گونه‌هايي هستند كه به دلايل مختلف از جمله با هدف استحصال سم و توليد پادزهر يا ساير مقاصد دارويي ديگر با برداشت بي‌رويه، جمعيت آنها در آستانه تهديد جدي قرار گرفته و ادامه اين روند قطعا پيامدهاي ناگواري در اين زمينه به همراه خواهد داشت.

خرازيان‌مقدم افزود: سازمان حفاظت محيط‌زيست در راستاي وظايف قانوني سازماني خود به‌دنبال آن است كه با اقدام عاجل و منسجم، هماهنگي كاملي را در بين بخش‌هاي مرتبط دولتي و غيردولتي به عمل آورد و از حضور افراد صاحب انديشه و تجارب آنها در اين خصوص استفاده كند. وي با اشاره به اينكه سازمان حفاظت محيط‌‌زيست در 2سال گذشته فعاليت‌هاي مستمري را در زمينه حفاظت و مديريت مارهاي سمي ايران دنبال كرده است، گفت: ساماندهي و نظارت جدي بر روند زنده‌گيري، سم‌گيري و تهيه آنتي ونوم در كشور از مهم‌ترين اقدامات در اين حوزه است.

  • شكار بي‌رويه جانوران سمي به بهانه توليد سم و پادزهر

خرازيان مقدم با بيان اينكه استحصال سم در بسياري از موارد نياز جامعه است، تصريح كرد: آنچه هم‌اكنون به‌عنوان منبع زيستي در طبيعت وجود دارد، بسيار محدود است؛ بنابراين نمي‌توان جانوران سمي را به‌صورت بي‌رويه شكار و از سم آنها پادزهر توليد و صادر كرد.

مسعود ابراهيم‌تهراني، رئيس گروه خزندگان و دوزيستان دفتر حيات‌وحش و آبزيان آب‌هاي داخلي نيز با تأكيد بر اينكه برداشت از طبيعت تهديداتي را متوجه مارهاي سمي كشور كرده است، راه‌حل را در اجراي طرح‌هايي همچون تكثير و پرورش مارهاي سمي و تهيه زهر از اين جانوران براي توليد آنتي‌ونوم دانست.

وي افزود: طرحي در اين زمينه با همكاري دانشگاه تهران در حال اجراست كه به‌زودي با تهيه آنتي‌ونوم و آزمايش كيفيت پادزهر تهيه شده با همكاري سازمان غذا و دارو، تأييد يا عدم‌تأييد آن بررسي خواهد شد.

همچنين حسن‌نيا، كارشناس اداره بيولوژيك سازمان غذا و دارو نيز در اين زمينه اعلام آمادگي كرد و گفت: نيازسنجي آنتي ونوم و ارائه درخواست تهيه آنتي‌ونوم مارگزيدگي از سوي مؤسسه رازي با همكاري دفتر مديريت بيماري‌هاي واگير وزارت بهداشت صورت مي‌گيرد.وي تأكيد كرد: تهيه بانك ژن از مارهاي سمي كشور بايد در دستور كار قرار گيرد.

  • ضرورت تشكيل كميته حفاظت از مارهاي سمي

محسن زهرايي، رئيس اداره بيماري‌هاي قابل پيشگيري با واكسن مركز مديريت بيماري‌هاي واگير وزارت بهداشت نيز تشكيل كميته ملي حفاظت از مارهاي سمي را گامي بزرگ براي مديريت يكپارچه در زمينه‌هاي مختلف از جمله زنده‌گيري و استحصال سم براي مارگزيدگي و داروسازي و همچنين برنامه‌ها و طرح‌هاي تحقيقاتي و درماني مرتبط با جانوران سمي با همكاري سازمان‌ها و مؤسسات ذيربط دانست.

وي از اجراي برنامه‌هاي آموزشي و تدوين راهنماي جامع درخصوص درمان مارگزيدگي خبر داد و گفت: در برخي مراكز بيش از ميزان موردنياز به فرد مارگزيده آنتي ونوم تزريق مي‌شود و همچنين آمار دقيقي از ميزان گزش وجود ندارد با اين حال وزارت بهداشت هيچ‌گاه بيش از نياز واقعي درخواست آنتي‌ونوم نكرده است.

حسين وطن‌پور، سم شناس و عضو هيأت علمي دانشگاه شهيد بهشتي، تهيه بانك اطلاعاتي از مارهاي سمي كشور و تدوين طرح‌ها، پروژه‌ها و مقالات تهيه شده در اين خصوص و تنظيم استراتژي‌هاي مطابق با اهداف اين كميته را كه صيانت و حفاظت از مارهاي سمي كشور است، مهم دانسته و به ديدگاهي كلان‌نگر در حفاظت از جانوران سمي اشاره كرد.

همچنين كابلي، عضو هيأت علمي دانشگاه تهران، ضمن تشريح وضعيت مارهاي سمي كشور به ارائه راهكارهاي موجود و بهره‌مندي از تجارب بين‌المللي در اين زمينه با تكثير و پرورش مار و استحصال سم آن در تهيه آنتي‌ونوم پرداخت.

وي با انتقاد از نحوه نگهداري مارها، سم‌گيري و رهاسازي آن در طبيعت از سوي نهادهاي مسئول، ادامه اين عمل را فاجعه‌بار خواند.