تغييراتي كه در مملكت پيش مي‌آيد به كنار، مي‌خواهيم درباره تغييراتي كه بر زندگي خصوصي مردم و تعاملاتشان با همديگر اثر مي‌گذارد، صحبت كنيم. مردمي كه پيش از انتخابات، حامي كانديدا يا جريان سياسي خاصي بوده‌اند و حتي برايش تبليغ كرده‌اند، بعد از تمام‌شدن هياهوهاي سياسي و هيجانات اجتماعي ناشي از آن، چگونه بايد با هم مواجه شوند؛ صرف‌نظر از اينكه كانديداي محبوبشان به رياست‌جمهوري رسيده باشد يا خير!؟
- چرا رأي داده‌ايد؟
ابتدا با خودتان مشخص كنيد هدف اصلي و اولويت شما از شركت در انتخابات چه بوده است؟ شركت در يك مسابقه قدرت و زورآزمايي سياسي با اطرافيان، يا حمايت از نظام و استفاده از حق تعيين سرنوشت كشور يا...؟ مي‌خواستيد در يك جدال سياسي، خودتان و جريان محبوبتان را ثابت كنيد و بيني مخالفان را به خاك بماليد يا مايل بوديد در ايجاد يك تغيير ملموس به نفع سرنوشت مملكت‌تان نقش داشته باشيد؟
واقعيت اين است كه بيشتر مردم جامعه، اعتقادي به جنگ جناحي و مسابقه سياسي ندارند و تلاش مي‌كنند در حد وسع و توان فكري خود، كاري براي صلاح مملكت‌شان انجام دهند. مردم، با همديگر دشمن نيستند و همگي دغدغه كشور و بهبود اوضاع را دارند. بنابراين وقتي نظر اكثريت را در انتخابي مي‌بينند، راحت‌تر با آن كنار مي‌آيند و مي‌پذيرند. اما اقليتي هم وجود دارند كه درگير جناح‌بازي هستند و ممكن است جو خاصي ايجاد كنند و يا به بعضي مسائل دامن بزنند كه در ادامه در موردشان صحبت مي‌كنيم.
- شكست‌خورده‌ها را دريابيد
اجازه بدهيد عنوان را اصلاح كنيم؛ بهتر است بگوييم «غيرپيروزها را دريابيد»؛ چون در واقع تمام كساني كه در انتخابات شركت مي‌كنند، به‌خاطر قدرتي كه به كشورشان مي‌دهند پيروز انتخابات هستند. پس هيچ‌كدام از رأي‌دهندگان و كانديداها، بازنده يا شكست‌خورده نيستند.
حالاتصور كنيد كانديداي محبوب شما پيروز انتخابات نباشد و دوستان يا خويشان‌تان كه كانديداي‌شان پيروز شده است، مدام به شما متلك بگويند و كانديداي‌تان را مسخره كنند. چه حالي به شما دست مي‌دهد؟!
آيا از اين سبك برخورد لذت مي‌بريد؟ بنابراين روز بعد از اعلام نتايج انتخابات، صرف‌نظر از اينكه چه‌كسي انتخاب شده است، وقتي وارد محل كار يا جمع دوستانتان مي‌شويد، بعد از سلام و احوالپرسي، سراغ تكه‌پراكني‌هاي سياسي و رجزخواني‌هاي جناحي نرويد. حاميان كانديداهاي غيرپيروز حتما خودشان غمگين هستند و حال و حوصله بحث را ندارند. پس روي اعصاب همديگر قدم نزنيد كه ممكن است عواقب خوبي در پي نداشته باشد!
- آرامش را جايگزين هيجان كنيد
هنوز جامعه از تب و تاب انتخابات و هيجانات تبليغات نيفتاده است. بالاخره اين هيجان هم بساطش را جمع مي‌كند و مي‌رود. اما تا وقتي كه اين اتفاق بيفتد، سعي كنيد آرام باشيد. طبيعي است كه حاميان كانديداي پيروز شاد باشند و بخواهند شادي‌شان را به همه نشان بدهند. طبيعي‌تر است كه حاميان كانديداهاي غيرپيروز ناراحت باشند و بخواهند اين ناراحتي را ابراز كنند. اما ابراز شادي يا ناراحتي حاميان، نبايد منجر به تنش و بر هم زدن نظم عمومي شود. ممكن است هميشه مثل سال۸۸ به خير نگذرد!
مردم سوريه هم قطعا احتمال نمي‌دادند با يك اعتراض خياباني، با دست خودشان، عرصه را براي فتنه‌گران داخلي و خارجي باز كنند تا كشورشان با خاك يكسان شود و آن بلاها سرشان بيايد. اين البته تهديدي است كه از تريبون‌هاي داخلي و خارجي دشمن، چندين بار شنيده‌ايم و ابراز اميدواري كرده‌اند كه در اين انتخابات بتوانند فتنه ديگري را رقم بزنند و ايران را به آشوب بكشند. رهبر معظم انقلاب و بعضي سياسيون هم هشدارش را داده‌اند تا حواسمان جمع باشد و آماده دفع فتنه باشيم. هيجانات اگر كنترل نشود، با ساده‌ترين بهانه‌اي به آشوب تبديل مي‌شود.
- درست ابراز كنيد
مراقب باشيد كه ابراز خوشحالي يا ناراحتيتان هزينه‌زا و خطرناك نباشد و باعث تحريك ديگران نشود. درست است كه شما خودتان و ساير همفكران‌تان را به آرامش دعوت مي‌كنيد كه خطايي نكنند و هزينه‌اي براي كشور نتراشند اما ممكن است بعضي‌ها نتوانند مثل شما خوددار باشند (شايد هم آموزش ديده باشند كه خوددار نباشند!)؛ پس بهانه ايجاد هرج و مرج را به‌دست كسي ندهيد.
خوشحالي حاميان يك كانديدا از نتيجه انتخابات، توجيه مناسبي براي به راه انداختن كارناوال‌هاي خياباني و انجام حركات موزون در كف خيابان‌ها نيست. بالاخره خانواده دارد زندگي مي‌كند! ناراحتي حاميان بقيه كانديداها هم نبايد دامن جامعه را بگيرد و آتشي به پا كند. در آرامش و بدون تنش، حتي ترجيحا در يك جمع صميمي (بدون حضور غريبه‌ها كه ممكن است براي خرابكاري آموزش ديده باشند!) و جايي غير از خيابان، شادي يا ناراحتيتان را ابراز كنيد و بابتش جشن بگيريد يا به عزا بنشينيد!
- با نتيجه كنار بياييد
اگر تشخيص داده‌ايد كه مشاركت شما در انتخابات مؤثر است و به همين دليل رأي داده‌ايد، بايد نتيجه‌اش را هم بپذيريد. نمي‌شود در مورد صحت يا عدم‌صحت انتخابات، براساس ميزان خوشايندتان از نتيجه، نظر بدهيد و اگر نتيجه مطابق ميل‌تان نبود، به برچسب تقلب و سالم نبودن انتخابات بياويزيد. سازوكارها مشخص است و براي دوره‌هاي مختلف هم تغيير نمي‌كند كه يك دوره تقلب بشود و دوره ديگر نه!
دق و دلي‌هاي سياسي‌تان از كانديداها را بر سر حاميان آنها خالي نكنيد. كاري است كه شده ديگر! روشنگري و پيگيري اخبار را ادامه بدهيد. اين را باور كنيد كه بعضي از حاميان فكرشان را دربست در اختيار شبكه‌ها و سايت‌هاي خبري خاصي قرار داده‌اند و ترجيح مي‌دهند زحمت تجزيه و تحليل و تفكر را به آنها واگذار كنند. بپذيريد كه بعضي‌ها اساسا كاري به‌دستاوردها و نقاط ضعف و قوت كانديداها ندارند و جناحي رأي مي‌دهند كه با توجه به از بين رفتن مرزهاي بين جناح‌ها و جريان‌هاي سياسي، مي‌توان گفت عاشق چشم و ابروي كانديدا مي‌شوند و رأي مي‌دهند! پس هرچقدر برايشان توضيح بدهيد و شفاف‌سازي كنيد، تقريبا بي‌فايده است. اما شما اميدوار باشيد و تارك دنيا نشويد. بالاخره يك روز همه‌‌چيز درست مي‌شود!
- همچنان احترام بگذاريد
اين بند، ربطي به اين موضوع ندارد كه كانديداي محبوبتان رأي آورده باشد يا نه؛ به كانديداي پيروز، اعتماد و حس خوبي داشته باشيد يا نه؛ حاميان كانديداي پيروز را موجه و باشخصيت بيابيد و رفتارشان را در شأن يك هوادار پيروز بدانيد يا نه...، در هر صورت بايد به اطرافيان احترام بگذاريد، حتي اگر تفكرات و ايده‌هاي سياسي متفاوت با شما دارند. محيطي را كه در آن هستيد، با بحث‌هاي بي‌فايده سياسي متشنج نكنيد؛ از اين‌رو «بي‌فايده» است كه ديگر انتخابات تمام‌شده و كار از كار گذشته است. بحث، روشنگري و تخريب هم اگر قرار بود جواب بدهد تا الان بايد جواب مي‌داد. بحث‌هاي بعد از انتخابات، واقعا نتيجه‌اي جز خسته كردن روانتان و ايجاد سوءتفاهم‌هاي ريز و درشت و خراب كردن روابطتان ندارد، پس به روال عادي زندگي برگرديد اما «مطالبه» را فراموش نكنيد!