براساس آمارها حدود 80درصد از معتادان پس از ترك اعتياد دوباره به اعتياد گرايش پيدا ميكنند كه دلايلي مثل عدمپذيرش خانوادهها و پيدا نكردن شغل بهدليل سابقه اعتياد دارد. براساس ميانگين جهاني حدود 30 تا 40درصد معتادان و در كشور ما 80درصد ترك اعتياد كردهها دوباره به چرخه اعتياد باز ميگردند.
آنطور كه رئيس سازمان بهزيستي ميگويد حدود 12هزار معتاد در مراكز ترك اعتياد پذيرش ميشوند كه بهدليل فاصلهاي كه اين مراكز با استانداردهاي جهاني دارند 80درصد معتادان دوباره به چرخه مصرف بر ميگردند. براساس آمار حدود 2هزار كمپ ترك اعتياد در كشور وجود دارد كه تعدادي از آنها فاقد مجوز هستند و تاكنون از فعاليت 400كمپ غيرمجاز جلوگيري شده است.
به گفته انوشيروان محسني بندپي، 70درصد افرادي كه معتاد ميشوند پدر و مادر معتاد دارند، 9.7درصد كودكاني كه مادرشان گرفتار اعتيادند، معتاد ميشوند و 3درصد كودكان داراي پدر معتاد دچار اعتياد ميشوند كه اين موضوع نشان از تأثير اعتياد مادران بر فرزندان دارد.
پرويز افشار، معاون كاهش تقاضاي ستاد مبارزه با موادمخدر نيز با اشاره به اينكه اعتياد يك بيماري جسمي و رواني است، ميگويد: «اگر در طول درمان اعتياد تمام شرايط مهيا باشد، مداخلات مددكاري وجود داشته باشد و فرد هم از حمايتهاي اجتماعي برخوردار باشد و در چرخه زندگي سالم قرار بگيرد، در عين حال بهكار نيز مشغول شود باز هم موفقيت درمان معتادان بيشتر از 35درصد نخواهد بود.»
به گفته وي آنچه اكنون در مراكز درماني انجام ميشود، سم زدايي است كه با حداقل مداخلات درمانگرانه و مددكاري انجام ميشود.بند «ب» ماده15 قانون مبارزه با موادمخدر، موضوع ديگري است كه افشار به آن اشاره كرده و توضيح ميدهد: «در اين بند به موضوع حمايت اجتماعي از معتادان كمبضاعت و بيبضاعت اشاره شده اما با وجود اينكه سالها از تصويب آن ميگذرد اين بخش هنوز عملياتي نشده است. به گفته افشار، اگر چه ميزان اعتياد دوباره افراد در كشورمان بالاست اما در عين حال تعداد مددكاران اجتماعي كه بايد به كمك اين افراد بيايند نيز كم است و بايد در اينباره تمهيداتي انديشيده شود.»
سعيد صفاتيان، رئيس كارگروه كاهش تقاضاي اعتياد كميته مستقل مبارزه با موادمخدر مجمع تشخيص مصلحت نظام هم با اشاره به اينكه در حوزه درمان اعتياد نيازمند ايجاد اورژانس اجتماعي هستيم، ميگويد: «برخي از خانوادهها نوع رفتار با فرزندان معتاد خود را نميدانند و بعد از ترك نيز از آنها حمايت نميكنند، به همين دليل وجود اورژانس اجتماعي درخصوص اعتياد ضروري است.»
بهگفته وي بعد از دوره 21روزه درمان اعتياد و سم زدايي كه تنها قسمتي از فرايند درمان است بازتواني معتاد بايد در دستوركار قرار بگيرد كه منجر به ايجاد شغل براي اين افراد شود اما براي همين موضوع بازپروري هم سازمانها بايد وارد كارزار شوند كه متأسفانه شاهد آن نيستيم.