اين آمار رسمي بانك مركزي است كه تصويري از وضعيت شاخص چكهاي برگشتي بهعنوان نشانه اعتماد در بازار ارائه ميدهد. براساس اين آمارها از مبلغ 63هزار و 500ميليارد تومان چك رد و بدل شده در اسفندماه سال گذشته 51هزار ميليارد تومان آن وصول شده و 12هزار و 500ميليارد تومان برگشت خورده است.
تازهترين گزارش بانك مركزي از آمار مربوط به دادوستد چك در سال ۱۳۹۵ نشان ميدهد كه طي اسفندماه در كل كشور بالغ بر ۱۰ ميليون فقره چك به مبلغي بيش از ۶۳ هزار و 8۰۰ ميليارد تومان مبادله شده است كه نسبت به دوره قبل از نظر تعداد ۴.۲ درصد و از لحاظ مبلغ تا ۱۶.۳ درصد افزايش دارد. از اين ميزان حدود ۸.۶ ميليون فقره چك به مبلغي بالغ بر۵۱ هزار ميليارد تومان وصول شده است. آمار وصوليها از اين حكايت دارد كه بالغ بر ۵۱ هزار ميليارد وصول شده كه نسبت بهماه قبل، از نظر تعداد ۵.۲ درصد و از نظر مبلغ ۱۷.۲ درصد رشد دارد.
- چك برگشتي؛ حسگر ركود اقتصاد
سيد بهاءالدين حسيني هاشمي، از مديران باسابقه شبكه بانكي افزايش تعداد چكهاي برگشتي در ماه پاياني هر سال را نشان از عدمتوان پرداخت صادركنندگان چك و پرداختهاي مازاد آنها در اسفندماه بابت هزينههايي همچون حقوق و مزاياي آخر سال ميداند و ميگويد: به هر حال اينكه يكپنجم از ارزش ريالي چكهاي مبادلهشده وصول نميشود و دچار پديده نكول ميشود، علامت خوبي نيست و يك هشدار جدي است كه عمدتا ناشي از عدمتوان پرداخت مؤسسات اقتصادي و واحدهاي فعال است كه با پديده عدمتحقق درآمدهاي خود مواجه هستند.
وي با بيان اينكه براي ارائه تصوير روشن از وضعيت شاخص چكهاي برگشتي بايد آمار هرماه منتشر شود، ميافزايد: بهطور كلي از چك برگشتي ميتوان بهعنوان حسگر ركود و وضعيت ناخوش اقتصادي ياد كرد و ميزان چكهاي وصولنشده در ايران نسبت به ديگر كشورها بالاست بهويژه اينكه فرايند وصول چكهاي برگشتي بهدليل اطاله دادرسي بهويژه درخصوص چكهاي برگشتي داراي ماهيت حقوقي بهگونهاي است كه دارندگان و صادركنندگان چكهاي برگشتي ترسي از عواقب احتمالي آن نداشته باشند درحاليكه در بسياري از كشورهاي جهان صدور چك برگشتي يك جرم محرز به شمار ميآيد.
اين كارشناس بانكي تاكيد ميكند: با راهاندازي سامانه چكاوك انتظار ميرود آمار دقيق چكهاي مبادله شده و برگشت خورده در هر ماه منتشر شود، به هر حال آنچه روشن است اينكه ميزان چكهاي برگشتي به عنوان اسناد تجاري مورد معامله در مراودات تجاري، شاخصي است كه فضاي كسب و كار را به تصوير ميكشد.