قرار است به‌زودي با عرضه خودروي دنا، ايران‌خودرو هم به بازار معاملات خودرو در بورس كالا وارد شود. به گزارش همشهري، دوشنبه هشتم خردادماه براي نخستين بار ۵۰ دستگاه خودروي سراتو محصول شركت سايپا با قيمت پايه ۸۷۲ميليون و ۶۰۴ هزار و ۴۴۶ ريال در بورس كالاي ايران عرضه شد كه كل اين محصول توسط متقاضيان خريداري شد. اين خودرو 2هزار سي‌سي آپشنال با رنگ‌هاي سفيد ۲۰دستگاه، نقره‌اي ۱۰دستگاه، قرمز ۱۰دستگاه و آبي ۱۰دستگاه در بورس كالا معامله شد.
- نحوه فروش خودرو در بورس
عرضه خودرو از طريق مكانيسم‌هاي بورس به روش‌هاي مختلفي انجام مي‌شود اما به‌طور كلي دو نوع فروش خودرو در بورس وجود دارد؛ روش اول فيزيكي و روش دوم كاغذي است. در روش نخست خودرو با همان سبك و سياقي كه در بازار‌هاي سنتي دادوستد مي‌شود مورد معامله قرار مي‌گيرد و در روش دوم كه شبيه خريدوفروش حواله خودروست، اوراق بهاداري كه مبتني بر تحويل يك خودرو در آينده است، خريدوفروش مي‌شود يا اينكه سرمايه‌گذار در سود اجراي پروژه شريك مي‌شود. فرض كنيد پروژه ايجاد يك خط جديد توليد خودرو كه به ۲۰۰ميليارد تومان سرمايه نياز دارد، در حال اجراست؛
سرمايه‌گذاران مي‌توانند اوراق مربوط به اين طرح را با قيمتي كه تعيين مي‌شود، بخرند، در پايان عمر اوراق (يك يا دوساله) يعني زماني كه پروژه به بهره‌برداري مي‌رسد، دارندگان اوراق مي‌توانند آنها را تحويل دهند و سود سرمايه‌گذاري را دريافت كنند يا در صورت كفايت اوراق نسبت به قيمت خودرويي كه در آن پروژه توليد شده است، خودرو دريافت كنند.البته آنچه اكنون معاملاتش در بورس كالا آغاز شده، عرضه فيزيكي خودروست؛ به‌طوري‌كه مشتري بعد از پرداخت مبلغ خودرو مي‌تواند آن را تحويل بگيرد.
- چه كساني مي‌تواننداز بورس، خودرو بخرند
همه افرادي كه در بورس كد معاملاتي دارند، مي‌توانند به‌طور مستقيم كالاي مورد نظر خود را در اين بازار خريداري كرده و متقاضيان مي‌توانند تعيين كنند كه از كدام نمايندگي خودروي خود را تحويل بگيرند.متقاضيان از طريق معامله حواله، مي‌توانند خودرويي را كه هنوز تحويل نگرفته‌اند در سامانه عرضه و تقاضاي مطمئن بورس كالا بفروشند و خريداران هم مي‌توانند مطمئن باشند كه خودرو را در زمان و مكان مشخص تحويل بگيرند.
با توجه به اينكه بازار ثانويه اين اوراق در بورس كالا فعال خواهد شد، سرمايه‌گذاران مي‌توانند به خريدوفروش و واگذاري آن به ديگران اقدام كنند. تأسيس اين بازار فرصتي است كه سرمايه‌گذاران خرد خارج از دايره خودروسازان مي‌توانند خودرو يا اوراق مبتني بر خودرو را در بازار سرمايه عرضه كنند.
- تفاوت معاملات سنتي و بورس
با استفاده از گواهي سرمايه‌گذاري خودرو پيش‌فروش كنوني خودرو به بورس منتقل مي‌شود، با اين تفاوت كه در بازار سنتي خودرو، بازار سالم و رسمي دادوستدهاي ثانويه وجود ندارد اما اگر كسي اين اوراق را از طريق بورس كالا پيش‌خريد كند، ديگر نگران اين نيست كه اگر انصراف دهد چگونه و چه زماني به پولش خواهد رسيد.
در اين بازار خريدار به انصراف نيازي ندارد بلكه با فروش اوراق در بورس كالا مي‌تواند در اسرع وقت به پولش برسد؛ يعني عملا خريدار در يك بازار نقد‌شونده سرمايه‌گذاري كرده است. از سوي ديگر با توجه به اينكه اين اوراق بازارگردان دارد، لزومي ندارد خودروساز مبالغ خريد را پس از انصراف به خريدار پس دهد، چون خريدار اوراق را در بازار ثانويه به شخص ديگري مي‌فروشد و وجوه مورد نيازش را تأمين مي‌كند يا اگر كس ديگري هم نبود، به بازارگردان اوراق مي‌فروشد.
- مشكلات روش سنتي
فروش خودرو به‌صورت سنتي داراي 2مشكل است؛ نخستين مشكل اين است كه اگر خريداران اين خودرو بخواهند انصراف دهند، خودروسازان با مشكل نقدينگي مواجه مي‌شوند. در اين شرايط اگر تعداد انصراف‌دهنده‌ها زياد باشد، شركت خودروساز با مشكل نقدينگي مواجه مي‌شود. مشكل ديگر اين است كه فقط كساني مي‌توانند وارد اين نوع تأمين مالي شوند كه حتما بتوانند مبلغ پيش‌پرداخت تعيين‌شده توسط خودروساز را تأمين كنند؛
يعني اكنون هيچ خريداري نمي‌تواند با پول اندك وارد اين دادوستدها شود. مشكل دوم اين است كه اگر خريداري قصد انصراف داشته باشد، بسيار دير به پولش خواهد رسيد. به‌طور معمول هر كس از خريد خودرو انصراف دهد، ۳۰روزكاري پس از انصراف به پولش خواهد رسيد؛ اين به‌معناي آن است كه اين سرمايه‌گذاري عملا نقد‌شونده نيست و به اين صورت نخواهد بود كه هر زمان خريدار مايل باشد، به پولش برسد.
- نفع خودروساز‌ها چيست؟
معاملات خودرو در بورس كالا اين امكان را به شركت‌هاي خودروساز مي‌دهد كه پيش‌فروشي را كه اكنون به‌صورت سنتي در بازار انجام مي‌دهند، به‌صورت ساختاريافته و منسجم از طريق بورس كالا انجام دهند. در روش كنوني پيش‌فروش خودرو به‌عنوان يك روش سنتي خودروسازان با پيش‌فروش خودرو براي آينده، بخشي از مبلغ خودرو را به‌عنوان سرمايه در گردش در فرآيند توليدشان استفاده مي‌كنند؛
مثلا يك ماشين را براي ۹ماه آينده مي‌فروشند و بخشي از آن را به‌عنوان مبلغ اوليه دريافت مي‌كنند اما اكنون خودروسازان به‌راحتي مي‌توانند با انتشار اوراق سلف موازي استاندارد، سرمايه در گردش خود را تأمين كنند. همچنين اگر توليدكنندگان بخواهند براي راه‌اندازي يك خط توليد و اجراي پروژه‌اي از بورس كالا تأمين مالي انجام دهند، مي‌توانند به انتشار گواهي مشاركت خودرو اقدام كنند.