اما هيچ‌يك از اين مشغله‌ها باعث نشد ياد محرومان از خاطر پير فرزانه انقلاب رخت بربندد. اينطور بود كه در اسفند 57 و درحالي‌كه كمتر از يك‌ماه از پيروزي انقلاب گذشته بود، دستور ايجاد دومين نهاد انقلاب با عنوان«كميته امداد امام خميني» صادر شد و به نقطه اميد براي محروماني تبديل شد كه در برنامه‌هاي رژيم سابق، جايي نداشتند.
38سال از آن روزهاي پرتب و تاب مي‌گذرد اما هدف همچنان يكي است: حمايت مادي و معنوي از محرومان و تلاش براي خودكفاكردن آنها. از 2 سال پيش هم كه پاي نگاه‌هاي تازه مديريتي به كميته امداد امام (ره) باز شده، تغيير رويكردها و هرس برخي رويه‌هاي گذشته، اتفاق‌هاي مباركي از جنس افزايش اعتماد عمومي را به همراه داشته است. براي آشنايي بيشتر با فعاليت‌هاي كميته امداد امام‌خميني(ره) با «حسين واعظيان» جانشين روابط عمومي اين نهاد همكلام مي‌شويم.
واعظيان صحبت‌هايش را از تعريف اولويت‌هاي تازه، حذف بعضي فعاليت‌هاي قديم و اضافه شدن روش‌هاي نو آغاز مي‌كند؛ برنامه‌هايي كه موفق از كار درآمده‌اند و تأثير مثبت خود را براي مجموعه سياستگذاران اين نهاد اثبات كرده‌اند. او با رضايت بيان مي‌كند: «شاهد افزايش مشاركت‌هاي مردمي در حمايت از نيازمندان هستيم. درآمدهاي كميته امداد از 904ميليارد تومان در سال‌هاي قبل به هزار و 500 ميليارد تومان در سال 95 رسيد. اين رشد 56درصدي يعني اعتماد بيشتر به كميته امداد. اغراق نيست اگر بگوييم امروز هر خانواده توانمند حداقل يك يتيم تحت پوشش اين نهاد را زير چتر حمايت خود گرفته و اين، بازخورد همان اعتماد است».
شايد براي شما هم اين سؤال پيش بيايد كه اين اعتمادي كه واعظيان از آن صحبت مي‌كند، چطور تقويت شد؟ او به فهرست كارهايي اشاره مي‌كند كه در سال‌هاي اخير با جديت دنبال شده است. يكي از آنها شفاف‌سازي فعاليت‌ها بوده؛ اينكه افراد خيرانديش حق دارند از برنامه‌ها و درآمدها خبر داشته باشند؛
«تلاش كرديم تا اطلاعات همه برنامه‌ها و درآمدها در اختيار مردم قرار بگيرد؛ مثلا در انتهاي سال پيش، براي نخستين‌بار درآمدهاي صدقه و همچنين نام استاني كه بيشترين مشاركت را در اين كار خير داشت به مردم اعلام كرديم. همينطور گزارشي تهيه كرديم كه در آن به هزينه‌كرد 20درصد از صدقه‌هاي شهروندان در بخش مسكن مددجويان اشاره شده بود. از اين موارد مي‌شود مثال‌هاي فراوني زد كه در گذشته وجود نداشت و الان در راستاي هدف شفاف‌سازي، با صراحت به مردم اعلام مي‌شود.»
- پلي بين توانمند و نيازمند
حلقه واسط بين نيازمند و توانمند؛ اين تعبيري است كه جانشين روابط عمومي كميته امداد براي نهاد متبوعش به‌كار مي‌برد و از فناوري‌هاي نويني مي‌گويد كه استفاده مي‌شوند تا هدف يادشده به بهترين شكل ممكن محقق شود؛ «بناي ما اين است كه تمام فعاليت‌هاي كميته امداد تحت وب انجام شود. برنامه‌هايي مثل صدقه الكترونيكي كه گهگاه در رسانه‌ها مطرح مي‌شود يكي از تأكيدهاي ويژه ماست. اين نحوه پرداخت صدقه، در آينده جايگزين صندوق‌هاي فعلي خواهد شد.»
صحبت از فناوري كه به ميان مي‌آيد، واعظيان نيم‌نگاهي به وب‌سايت كنوني كميته امداد مي‌اندازد و عنوان مي‌كند: «وب‌سايت فعلي قابل مقايسه با گذشته نيست. تا پايان ماه رمضان هم سامانه خدمات الكترونيك يكپارچه براي حاميان راه‌اندازي مي‌شود. همين‌قدر بگويم كه در اين سامانه تمام اطلاعات مربوط به حامي و مددجو وجود دارد».
- طعم شيرين خودكفايي
«دغدغه اشتغال و خودكفايي مددجوها چيز تازه‌اي نيست و از گذشته جزو اهداف اصلي اين نهاد بوده است. اتفاق جديدي كه در 2سال گذشته رخ داده، ستاره‌داركردن اين هدف و قراردادن آن جزو اولويت‌هاي نخست كميته امداد بوده است.»؛ به گفته واعظيان اين اولويت در كنار برنامه مهمي با عنوان «غربالگري مددجويان» باعث شد كه پارسال 160هزار خانواده روي پاي خود بايستند و از زير چتر حمايتي كميته امداد خارج شوند. از اين تعداد 100هزار مورد با كسب و كار تازه‌شان بي‌نياز از كمك‌هاي اين نهاد شده‌اند و بقيه هم در راستاي برنامه پايشگري از چتر حمايت‌ها خارج شدند.
او از فايده‌هاي برنامه غربالگري مي‌گويد و اينكه حمايت كردن از افراد، بدون كارشناسي و حتي بعضا واريز حمايت‌هاي نقدي به‌حساب افراد متوفي، از آسيب‌هايي بود كه به واسطه رويه‌هاي غيرحرفه‌اي ايجاد شده بود و اكنون با انجام برنامه پايشگري در كنار تغيير رويه‌هاي شناسايي، اين آسيب رفع شده است.
- به زبان آمار
صحبت از توانمندي‌سازي مددجويان، به صحبت‌هاي واعظيان رنگ و بوي آمار مي‌دهد؛ آماري كه تعمق در آنها از اولويت داشتن مقوله توانمندسازي در برنامه‌هاي اين نهاد حكايت دارد؛ «پارسال هزار و 350ميليارد تومان منابع قرض‌الحسنه بانكي به اين نهاد اختصاص پيدا كرد كه كميته امداد براساس تفاهمنامه‌هايي كه براي توانمندسازي با بانك‌ها منعقد كرد توانست هزار و 50ميليارد تومان آن را جذب كند.»
او ادامه مي‌دهد: «در همين راستا به افراد تحت‌پوشش، تسهيلات كارآفريني پرداخت كرديم. دقيق‌تر بگويم از 640ميليارد تومان تسهيلات پرداخت‌شده از صندوق قرض‌الحسنه امداد، 340ميليارد تومان صرفا براي اشتغال بوده است».
- راه‌هايي براي اشتغال
جالب است بدانيد كه توليد و اداره 16درصد صنايع‌دستي، 11درصد حمل‌ونقل شهري و بين شهري و 9درصد دام كشور برعهده مددجويان كميته امداد امام(ره) است. واعظيان مي‌گويد:«اين آمار بيانگر اين است كه در حوزه اشتغال هدفگذاري‌هاي درستي انجام شده است.» او معتقد است فرايند اشتغال كميته امداد، فرايندي كارشناسي است كه در آن استعداديابي، بازارسنجي و حمايت‌هاي مالي انجام گرفته و دوره‌هاي آموزشي برگزار مي‌شود. حتي براي تشويق كارفرماياني كه از مددجويان اين نهاد استفاده مي‌كنند، مشوق‌هاي بيمه‌اي درنظر گرفته شده است.
به گفته واعظيان تأكيدهاي مكرر مقام معظم‌رهبري و شعار امسال با عنوان «اقتصاد مقاومتي؛ توليد و اشتغال» براي مجموعه كميته امداد دليلي روشن است تا در سال‌جاري هم به فعاليت‌هاي كارآفرينانه دوچندان توجه كنند.
- سقفي براي محرومان
خبر خوش واعظيان براي مددجوها اين است كه برنامه‌ريزي شده تا 3سال آينده مشكل مسكن‌شان حل شود. اينكه اعتبار آن از كجا تأمين مي‌شود سؤالي است كه پاسخش را اينگونه مي‌شنويم؛ «علاوه بر منابع دولتي، از مشاركت خيرين هم استفاده مي‌كنيم؛ به‌عبارت ديگر 2بودجه اختصاصي از محل درآمدهاي مجتمع اقتصادي كميته امداد و منابع دولتي در اختيار داريم. بناي ما اين است كه منابع اختصاصي بيشتر به حوزه مسكن سوق پيدا كند.»
- پويش نيكوكاران
پويش «محسنين» كه در سال 94با مشاركت شبكه 3سيما انجام شد و طرح «همسفره» براي كودكان دچار سوءتغذيه، ازجمله پويش‌هاي مردمي انجام‌شده كميته امداد در سال‌هاي اخير بوده است كه حساب ويژه‌اي روي كمك‌هاي تك‌تك مردم باز كرده است. پويش محسنين امسال هم در شبكه 3 ادامه خواهد داشت. كارنامه اين پويش را كه از جانشين مدير روابط عمومي كميته امداد جويا مي‌شويم، مي‌گويد: «340هزار نفر حامي در سال 94ثبت‌نام كرده‌اند كه تنها 200هزار نفر از اين تعداد توسط كميته امداد جذب شده‌اند. مي‌شود جنبه مردمي شدن فعاليت‌هاي كميته امداد را از اين آمار متوجه شد».
جلب كمك‌هاي هموطنان خارج از كشور نيز موضوعي است كه در محورهاي متنوع صحبت‌هاي واعظيان از قلم نمي‌افتد. اشاره‌وار از كنار برنامه‌هاي بين‌المللي كميته امداد و تغيير رويكردها در اين حوزه مي‌گذرد و عنوان مي‌كند: «بخش بين‌الملل اين نهاد از معاونت به دفتر هماهنگي بين‌الملل تبديل شده كه دغدغه جذب مشاركت ايرانيان خارج از كشور را دارد».
وقتي از او مي‌خواهيم عملكرد 38ساله نهاد متبوعش را در بوته نقد و ارزيابي بگذارد صادقانه پاسخ مي‌دهد: «با وجود برخي ايرادهاي جزئي كه درصدد رفع آنها هستيم، در مجموع كارنامه كميته امداد به‌عنوان يادگار ارزشمند امام راحل(ره) مثبت است».