اورس مه‌یر، داور سوئیسی دیدار ایران و آمریکا در جام جهانی 98 فرانسه، بعد از 19 سال، برای اولین بار در گفتگو با یک رسانه ایرانی، از اتفاقات و خاطرات آن دیدار گفت.
به گزارش "ورزش سه"، مه‌یر که در اواخر دهه 90 و اوایل هزار سوم یکی از بهترین داوران دنیا بود، با قضاوت دیدار ایران و آمریکا در جام جهانی 98 در بین فوتبالدوستان ایرانی شهرت زیادی پیدا کرد. او که در دو یورو و یک جام جهانی دیگر هم قضاوت کرد، در سال 2002، فینال به یاد ماندنی رئال مادرید و بایرلورکوزن را در همپدن پارک گلاسکو سوت زد.
- آقای مه‌یر، 19 سال از بازی ایران و آمریکا در جام جهانی فرانسه سپری شده است. وقتی به آن بازی فکر می‌کنید، چه چیزی اول از همه به یادتان می‌آید؟
خب، آن بازی برای من خیلی ویژه بود. در واقع برآورده شدن یک آرزوی 21 سال بود. من از سال 1977 که داوری را شروع کردم، دوست داشتم در جام جهانی داوری کنم و بازی ایران و آمریکا اولین تجربه من در جام جهانی بود. اینقدر هیجان زده بودم که حتی گریه کردم.
- واقعا؟
بله! شاید باور نکنی اما از وقتی قرعه کشی جام جهانی را دیدم، با خودم گفتم که بازی ایران و آمریکا را من سوت می‌زنم. در تمام طول مدتی که برای جام جهانی آماده می‌شدم، توی ذهنم فقط یک چیز بود "ایران-آمریکا". می‌دانستم که این یک بازی تاریخی است و دوست داشتم این بازی را من قضاوت کنم.
قبل از اینکه اولین بازی‌هایی که هر داور سوت می‌زند، مشخص شود، با داورهای دیگر دور یک میز نشسته بودیم و در مورد اینکه دوست داریم چه بازی‌ای را قضاوت کنیم، صحبت می‌کردیم. یکی می‌گفت دوست دارد بازی آرژانتین را سوت بزند، یکی برزیل، دیگری فرانسه و ... وقتی من گفتم دوست دارم بازی ایران و آمریکا را سوت بزنم، همه یک جوری نگاهم کردند.
وقتی پاکت‌های مخصوص که نام بازی مورد نظر هر داور را آوردند-که پاکت‌های خیلی بزرگی هم بود- همه سریع پاکت‌های شان را باز کردند اما من به پاکتم که جلویم قرار داشت دست نزدم. بالاخره یکی از داورها پاکت را برداشت و باز کرد و ناگهان چشم‌هایش از تعجب باز شد:" ایران و آمریکا". رو کرد به من و گفت:" تو از قبل می دونستی؟" من هم خیلی خونسرد گفتم:" بهتون گفته بودم که!"
- قبول داری انتخابت برای این دیدار، کمی هم جنبه سمبلیک داشت؛ یک طرف ایران و طرف دیگر آمریکا با یک داور سوئیسی!
درسته، این هم احتمالا بی‌تاثیر نبود. همان موقع گزارشگر آلمانی بازی گفته بود فیفا با این انتخاب "داور سوئیسی" خواست یک "بی‌طرفی دو برابر" نشان بدهد. به هر حال همه می‌دانستند که این دیدار حساسیت زیادی دارد و فیفا می‌خواست کمترین حساسیت اضافه‌ای ایجاد کند.
قبل از بازی، وقتی نمایندگان دو تیم برای جلسه پیش از بازی حضور پیدا کردند، نماینده فیفا با حالتی عجیب و در حالی که به شکل عجیبی آرام صحبت می کرد، گفت:" فردا ...فردا ..." همه منتظر بودند که بفهمند فردا قرار است چه اتفاقی بیفتد "فردا فقط فوتبال بازی می کنیم" او این را جمله را به همین شکل عجیب دو بار تکرار کرد و همه در حالی که به هم دیگر نگاه می‌کردند، تایید کردند.
من می‌دانستم که بازی خوبی خواهد شد و با توجه به اینکه بازی روز 21 ژوئن، روز بازی جوانمردانه فیفا برگزار می‌شد، من پیشنهاد دادم که بازیکنان دو تیم با هم عکس یادگاری بگیرند.
- پس این پیشنهاد شما بود؟
بله، من پیشنهاد دادم.
- یکی از مسئولان برگزاری جام جهانی از فرانسه، در خاطراتش نوشته که نمایندگان دو تیم مایل بودند که بازیکنان دست در دست هم وارد زمین بشوند اما فیفا با این موضوع مخالفت کرد. درست است؟
راستش من چنین چیزی را به یاد ندارم. اما فکر می‌کنم عکس دسته جمعی بهترین ایده بود. البته فیفا اعلام کرد که داوران نباید در این عکس باشند. فکر کنید که این ایده من بود اما آنها می‌خواستند ما در عکس نباشیم. اما من به کمک‌هایم گفتم ما در این عکس خواهیم بود. ولی اگر به عکس‌هایی که فیفا منتشر کرده نگاه کنید، می‌بینید که عکس‌ها طوری کراپ شده که داوران در عکس نباشند.
- چرا فیفا چنین کاری کرد؟
نمی‌دانم. واقعا نمی‌دانم چرا. اما به هر حال در عکس‌های اصلی ما هستیم و بخشی از این دیدار بوده‌ایم. اصلا یکی از نکته‌های ویژه بازی همین حضور عکاس‌های خیلی زیاد در ورزشگاه بود. نه فقط عکاس‌های ورزشی که حتی عکاس‌های نشریه‌های سیاسی هم به ورزشگاه آمده بودند و نور فلاش دوربین‌هایشان جو فوق‌العاده‌ای ایجاد کرده بود.
- آیا فیفا برای این دیدار توصیه ویژه‌ای به شما کرد؟ اینکه چطور بازی را مدیریت کنید؟
نه، هیچ توصیه خاصی نشد. همه ما می‌دانستیم که این دیدار چه شرایطی دارد اما آنچه قبل از بازی من دیدم، کار را راحت کرد. همه از اینکه آنجا بودند، در جام جهانی حضور داشتند و جزوی از آن دیدار خاطره انگیز بودند، خوشحال بودند. بنابراین واقعا نیازی به توصیه خاصی نبود. من هم مانند نماینده‌های فیفا می‌خواستم فقط یک بازی فوتبال انجام شود؛ یک بازی بین قرمزها در مقابل سفیدها. واقعا همه چیز معمولی بود.
البته خیلی‌ها از خودشان می‌پرسیدند که چه اتفاقی قرار است بیفتد و روی افراد دیگر، فشار زیادی بود اما وقتی بازیکنان در ابتدای بازی با هم عکس یادگاری گرفتند، نشان دادند که فقط به فوتبال فکر می‌کنند و به دنبال صلح هستند. واقعا آن دیدار، بهترین لحظه دوران حرفه‌ای من به عنوان داور بود.
یکی از چیزهای جالبی هم که یادم هست، وقتی بود که از کنار رختکن ایران رد می‌شدم و دیدم که بازیکنان مشغول دعا کردن هستند (با نشان دادن حرکت سجده مشخص می‌شود که منظورش نماز خواندن بوده). قبل از آن هیچ وقت چنین چیزی ندیده بودم اما خب، مشکلی نبود. گل دادن بازیکنان ایران به بازیکنان آمریکا هم خیلی جالب بود.
- برسیم به خود بازی. در نیمه اول شماره 11 ایران...اسمش یادتان هست؟
نه اما یادم هست قد کوتاه بود!
- بله، خداداد عزیزی؛ با تکل مدافع آمریکا در محوطه جریمه روی زمین افتاد اما شما اجازه دادید که بازی دنبال شود. بعدا در یک مصاحبه گفتید که از پیروزی ایران خوشحال شدید. به خاطر همین صحنه بود؟
دقیقا، بله! من خوشحال شدم که ایران برد چون اگر این اتفاق نمی‌افتاد، تقصیر من بود. من این بازی را مدت‌ها تماشا نکردم تا همین 4-3 ماه پیش و وقتی این صحنه را دیدم، می‌شد تشخیص داد که یک پنالتی واضح بود.
در بازی من فکر کردم که او قصد دارد از من پنالتی بگیرد اما نه، آن صحنه پنالتی واضح بود. به هر حال به عنوان داور، گاهی اوقات نیاز به شانس دارید.
- اما روی گل دوم ایران، کمک شما خیلی خوب تصمیم گرفت و متوجه شد که آفساید نبود. شما خودت هم صحنه را تشخیص دادی یا کاملا به تصمیم او اطمینان کردی؟
من با اطمینان بالاتر از 100 درصد تصمیم او را پذیرفتم. آن کمک من هم سوئیسی بود. واقعا صحنه سختی بود اما او کاملا درست تصمیم گرفت. من همان موقع هم از او تشکر کردم. او همه ما و فیفا را از یک شرایط بد نجات داد چون تصمیمش باعث شد ایران 2-1 پیروز شود.
- شما با قضاوت این دیدار در ایران خیلی معروف شدید و تقریبا هر بار که یک بازی را داوری می‌کردید، گزارشگرها یادآوری می‌کردند که شما داور بازی ایران و آمریکا هستید. این بازی روی دوران حرفه‌ای‌تان به عنوان داور چه تاثیری داشت؟
چیزی که می‌گویی را خودم هم تجربه کردم. چند بار در آلمان، اتریش و سوئیس، راننده تاکسی‌های ایرانی به من گفتند که تو را می‌شناسیم؛ تو داوری بازی ایران و آمریکا هستی.
به هر حال این بازی، مهمترین بازی دوران حرفه‌ای من بود. البته من نیمه نهایی جام جهانی و فینال چمپیونزلیگ را هم قضاوت کردم که برایم بازی‌های مهمی هستند اما دیدار ایران و آمریکا مهمترین است. می‌دانم که اگر اتفاق ناخوشایندی در این دیدار رخ می‌داد، دوران حرفه‌ای‌ام به پایان می‌رسید.
من بعد از آن در دو یورو و یک جام جهانی دیگر قضاوت کردم و بازی‌های زیادی را در چمپیونزلیگ سوت زدم اما همیشه این دیدار جایگاه ویژه‌ای برای من داشت. بازی خیلی خیلی مهمی برایم بود.
مصاحبه از: بهنام جعفرزاده