وقتي همه هشدارها و فرهنگسازي‌ها كاري از پيش نمي‌برد و كارد به استخوان مي‌رسد، بايد در ايستگاه آخر برخورد كرد؛ در محكمه و با مجازات. مجتبي قهرماني، رئيس شعبه101 دادگاه2 كيفري بندرعباس، قاضي تمام پرونده‌هاي استاني است كه رد پاي چنين تخلف‌هاي در آن ديده مي‌شود. قهرماني علاج و ريشه‌كني اين درد را در مجازات‌هاي اجتماعي متخلفان مي‌داند.
- از جزئيات پرونده‌ها بگوييد.
عرضه دخانيات طبق قانون جامع كنترل و مبارزه با دخانيات مصوب سال85 جرم است. متأسفانه عدم‌اقدامات مناسب در زمينه فرهنگي و اجتماعي در اين زمينه باعث فراگير شدن استفاده از قليان در ميان اقشار مختلف خصوصا جوانان شده است. پرونده‌هايي كه در اين خصوص تشكيل شده، به بررسي جرم 50صاحب رستوران و سفره‌خانه مربوط مي‌شود كه در سطح استان و بدون مجوز قليان عرضه كرده‌اند.
- اين جرم چه مجازاتي در پي دارد؟
جريمه نقدي 10ميليون توماني براي بار اول، اما تكرار جرم، مجازات سنگين‌تري به‌دنبال دارد.
- خاطيان چگونه محكوم شدند؟
8ميليون تومان از جزاي نقدي آنها تعليق شد. در نتيجه آنها به جاي 10ميليون تومان، 2ميليون تومان به خزانه دولت واريز كردند، اما اين حكم شامل متخلفاني شد كه تن به مجازات جايگزين صادره دادند. در غيراين صورت بايد كل مبلغ جريمه را پرداخت مي‌كردند.
- چه مجازات جايگزيني؟
در گام نخست صاحبان رستوران‌ها مكلف شدند تابلو‌هاي تبليغاتي با مضمون تأثير دخانيات بر سلامت و آشنايي با بيماري‌هاي ناشي از مصرف دخانيات در محل كسب‌شان نصب كنند. متن اين تابلوها بايد از سوي اداره بهداشت تأييد شود. محل درج تابلوها را هم بايد كارشناس بهداشت تأييد كند تا مقابل ديد همگان باشد.
مجازات ديگر، شركت در دوره‌هاي آموزشي است كه با بازديد از مركز درمان سرطان آغاز مي‌شود. هدف از مراجعه باليني متخلفان به اين مركز، باز كردن چشم آنها از آثار و نتايج استعمال دخانيات است. اين مجازات بسيار تأثيرگذار واقع شد و اغلب خاطيان، واكنش عاطفي به اين موضوع نشان دادند. علاوه بر اين صاحبان رستوران‌ها و سفره‌خانه‌هاي متخلف موظف شدند با حضور در كلاس‌هاي آموزشي با مضرات دخانيات به‌صورت علمي و دقيق‌تر آشنا شوند. اين امر متخلفان را آگاه مي‌كند؛ طوري كه اين افراد مي‌توانند حامل يك پيام سلامت براي زيرمجموعه و مشتريانشان باشند.
- بهتر نبود جريمه مي‌شدند؟ واقعا فكر مي‌كنيد فايده‌اي داشت؟
البته بي‌فايده نبود اما نبايد فراموش كنيم هدف ما از برخورد با اين تخلفات چيست. ما دنبال پيشگيري هستيم. كسي كه جريمه مي‌شود، دوباره تخلفي ديگر را تكرار مي‌كند تا مبلغ جريمه را تأمين كند. اما وقتي كسي بپذيرد و اعلام كند كه كارش اشتباه بوده، امكان تكرارش كمتر است.
- تلاش براي حبس زدايي
بهمن طاهرخاني، عضو كميسيون حقوقي و قضايي مجلس: بدون شك بايد همه تلاش‌ها در جهت حبس‌زدايي باشد و بتوانيم جمعيت زندانيان كيفري را كاهش دهيم؛ از سويي ديگر زندانيان جرايم غيرعمد بخش زيادي از جمعيت زندان‌ها را تشكيل مي‌دهند كه بايد اين تعداد نيز كاهش يابد.
كاهش جمعيت كيفري زندانيان امري ضروري است اما بايد اين نكته را نيز مدنظر قرار داد كه گاهي شرايط اقتصادي مشكلاتي را براي افراد ايجاد مي‌كند كه آنها ناخواسته وارد زندان مي‌شوند، لذا بايد به‌دنبال ايده آل‌سازي شرايط باشيم. همچنين بايد سياست‌هاي مجازات حبس را براي كاهش زندانيان درنظر بگيريم و لازم است دولت و مجلس با همكاري يكديگر تلاش كنند تا اقتصاد روان و شفافي داشته باشيم تا در كنار اشتغال‌زايي بتوان جمعيت زندانيان را كاهش داد.