اين پرونده از سال1376 باز شده بود و گام مهم برداشته شده در پايتخت، پاياني بر پرونده ۲۰ ساله ميني‌بوس‌هاي فرسوده است. روزنامه همشهري از تابستان93 از رده خارج كردن ميني‌بوس‌هاي تهران را به‌طور جدي پيگيري مي‌كرد.
مازيار حسيني، معاون حمل‌ونقل و ترافيك شهردار تهران ديروز در اين‌باره خبر داد كه پرونده قديمي نوسازي ميني‌بوس‌هاي فرسوده يك پرونده ۲۰ساله دارد كه با تلاش شهرداري تهران بسته شد. بنا بر اطلاعات اعلامي مديريت شهري تهران، پس از ۵۰۰ دستگاه ميني‌بوس كه در سال95 اسقاط شده بود، از ابتداي امسال موضوع نوسازي ۲۰۰دستگاه ميني‌بوس فرسوده باقي مانده بود كه به‌تازگي مراحل اسقاط اين تعداد نيز آغاز شده تا جشن جايگزيني ميني‌بوس‌هاي فرسوده با تاكسي‌هاي نو برگزار شود.
اين مهم‌ترين گام براي نوسازي يكي از سامانه‌هاي حمل‌ونقل عمومي تهران از يك طرف و كاهش آلودگي هواي ناشي از فرسودگي وسايل نقليه از سوي ديگر است. خبر پايان كار ميني‌بوس‌هاي فرسوده تهران در شرايطي رسانه‌اي شده كه پيش از اين همشهري 18ارديبهشت طي گزارشي اعلام كرده بود كه «ميني‌بوس‌هاي فرسوده تابستان تهران را نمي‌بينند.»
- حكايت نوسازي
آنگونه كه آمار و ارقام اعلامي معاونت ترافيك شهرداري تهران در ابتداي سال95 نشان مي‌داد، 1100ميني‌بوس فرسوده در پايتخت تردد مي‌كردند كه سن متوسط آنها 28سال بود. تنها گام مهم براي نوسازي فرسوده‌ها پيش از اين به تابستان1392 بازمي‌گشت كه 240دستگاه ميني‌بوس از رده خارج شده و به‌جاي آنها ون در اختيار رانندگان قرار گرفته بود. پس از اين گام مهم، همه 1100ميني‌بوس باقيمانده در صف انتظار قرار گرفتند.
مطابق قانون دولت بايد 82.5درصد اعتبار نوسازي ناوگان بزرگ حمل‌ونقل عمومي مسافري تهران را پرداخت كند كه علاوه بر اتوبوس‌ها، اين قانون شامل حال ميني‌بوس‌ها هم مي‌شد اما هيچ نهادي براي كمك به نوسازي آنها آستين بالا نزد تا اينكه شهرداري تهران در سال94 طرح سه‌گزينه‌اي را پيش‌روي آنها قرار داد.
در اين طرح سرانجام طبق نظر رانندگان تصميم بر اين شد كه تاكسي نو به آنها تحويل شود. طبق اين طرح شهرداري 20ميليون تومان تسهيلات بلاعوض به متقاضياني كه فرايند ثبت‌نام را انجام داده‌اند و واجد شرايط لازم هستند، ارائه مي‌كند كه با احتساب ۱۰ميليون تومان گواهي اسقاط، مالكان ميني‌بوس‌هاي فرسوده قادر خواهند بود با پرداخت مبالغ اندكي نسبت به جايگزيني ميني‌بوس فرسوده خود با تاكسي نو اقدام كنند. همچنين ناگفته نماند كه خودروسازان و مراكز اسقاط نيز همكاري لازم را در زمينه جايگزيني تاكسي با ميني‌بوس فرسوده داشتند.
خوشبختانه روند جايگزيني تاكسي با ميني‌بوس فرسوده به خوبي پيش‌رفته و بدون هيچ‌گونه خللي در اجراي طرح مديريت شهري توانست پروسه جايگزيني را با موفقيت طي كند. بدين‌ترتيب مديريت شهري روند جايگزيني 300دستگاه ميني‌بوس باقيمانده را نيز تا پيش از تابستان سال‌جاري با موفقيت طي كرد و اين وسايل نقليه فرسوده از رده خارج شدند.
- چرا نوسازي؟
ميني‌بوس‌هاي فرسوده تهران پس از ربع قرن جابه‌جايي شهروندان از سال92 به‌عنوان وسايل بسيار فرسوده با عمر بالاي 25سال شناخته شدند. اين وسايل نقليه، علاوه بر كاهش چشمگير كيفيت تردد، موجب ترافيك ناشي از استهلاك بيش از حد، آلودگي‌هاي بصري و آلودگي هوايي مي‌شدند كه در كمترين حدشان هم سرطان‌زا بودند. براساس آزمايش‌هاي انجام شده در شركت كنترل كيفيت هواي تهران و دانشگاه صنعتي شريف، هر ميني‌بوس تهراني روزانه 23كيلوگرم آلودگي هوا توليد مي‌كرد و اين عدد در سال به 8400تن آلودگي مي‌رسيد.
حال با درنظر گرفتن وزن متوسط هر ميني‌بوس به ميزان 5تن مشخص مي‌شود كه با فعاليت اين وسايل فرسوده در شهر سالانه به اندازه وزن 1700ميني‌بوس آلودگي به تهران وارد مي‌شد. اين رقم طي 25سال اخير 210هزار تن بوده است. بدين‌ترتيب ميني‌بوس‌ها در سال‌هايي كه در تهران فعاليت كردند، حدود 200برابر وزن خودشان گازهاي آلاينده وارد شهر كردند.
تحقيقات و آزمايش‌هاي انجام شده بر تعدادي از ميني‌بوس‌هاي فعال پايتخت نشان داد كه 80درصد آلودگي هواي آنان ناشي از فرسودگي و سيكل سوخت ناقص اين وسايل حمل‌ونقل عمومي است. انباشت گازهاي منواكسيدكربن، تركيبات آلي فرار، اكسيدهاي نيتروژن، دي‌اكسيد گوگرد و ذرات معلق، چيزي بود كه ميني‌بوس‌هاي فرسوده به آسمان تهران هديه مي‌دادند و جز اسقاط چاره ديگري براي مديريت شهري باقي نمانده بود.