درست شبيه اتفاقي كه سال گذشته پس از تنش در روابط روسيه و تركيه رخ داد و برخي اظهار كردند كه ايران بايد از اين فرصت براي صادرات كالاهاي خود به بازار بزرگ روسيه استفاده كند. فرصتي كه به گمان برخي‌ها به راحتي از دست رفت و با فروكش‌كردن تنش بين مسكو و آنكارا، احتمال تكرار آن در كوتاه‌مدت ضعيف خواهد بود.
به گزارش همشهري، درحالي‌كه برخي تحليلگران تنش ايجاد شده بين كشورهاي عربي حاشيه خليج‌فارس را بلند‌مدت ارزيابي نمي‌كنند، اما فعالان اقتصادي و تحليلگران بر اين باورند كه ايران مي‌تواند از اين فرصت براي نزديك شدن به بازار قطر استفاده حداكثري ببرد و دست‌كم بخشي از سبد بزرگ مصرفي اين كشور را به‌خود اختصاص دهد.
بررسي آمارهاي تجارت خارجي ايران در سال 95حاكي از اين است كه حجم كل تجارت ايران با قطر در اين سال كمي بيش از 114ميليون دلار بوده كه از اين ميزان 11ميليون و 196هزار دلار (معادل 0.026درصد كل واردات ايران) به واردات ايران از قطر اختصاص داشته و 103ميليون و 49هزار دلار (معادل 0.23درصد از كل صادرات ايران) نيز به واردات قطر از ايران مربوط بوده است. گرچه اين حجم از مبادله اقتصادي بين دو كشور در مقايسه با حجم كل تجارت خارجي ايران بسيار ناچيز است اما با توجه به قطع رابطه اقتصادي 2شريك اول تجاري قطر با اين كشور، پتانسيل افزايش اين مبادلات تا حدود 5ميليارد دلار هم وجود دارد.
اين گزارش مي‌افزايد: قطع ارتباط اقتصادي عربستان و امارات با قطر، عبور روزانه حدود 600تا 800كاميون از مرز زميني اين دو كشور را مختل كرده و حمل‌ونقل دريايي كالا از امارات به قطر نيز متوقف شده است.
قطر گرفتار در يك محاصره اقتصادي ناگهاني حالا ناگزير است جايگزيني براي واردات مايحتاج خود از عربستان و امارات انتخاب كند و ايران با درنظر گرفتن شرايط جغرافيايي، مذهبي و فرهنگي، بهترين جايگزين خواهد بود اما جداي از اينكه مدت‌زمان تداوم تنش در روابط كشورهاي عربي با قطر مشخص نيست، ايران نيز براي دستيابي به بازار قطر رقباي نسبتاً سرسختي مانند عمان، هند و چين خواهد داشت و ازاين‌رو درصورت اهمال ايران براي حضور پرقدرت، تكرار ماجراي بازار روسيه پس از تنش اين كشور با تركيه، دور از تصور نخواهد بود.
- هزينه بالاي حمل كالا با كشتي
مسعود پل‌مه رئيس هيأت مديره انجمن كشتيراني مي‌گويد: هرچند در ابتداي امر كالاهاي ايراني بتوانند باقيمت تمام‌شده بالا در بازار قطر دوام بياورند اما به‌هيچ‌وجه قدرت رقابت نخواهند داشت و بازار ماندگاري در انتظار آنها نخواهد بود مگر اينكه نرخ سوخت تعديل‌شده و كالاي ايراني باقيمت مناسب به بازار قطر عرضه شود. به گزارش اتاق ايران، وي با اشاره به محدوديت‌هاي ايجادشده از سوي برخي كشورهاي عربي براي قطر، گفت: اعمال اين محدوديت‌ها باعث شده كه تأمين نيازهاي روزانه مردم قطر با مشكل مواجه شود و ايران مي‌تواند سريعاً اين مشكل را مرتفع كند اما يكي از پيش‌نيازهاي اين مسئله، توجيه‌پذير شدن هزينه عمليات حمل‌ونقل دريايي كشور است.
- قطر؛فرصتي طلايي براي ايران
حاجي‌آقا ميري، رئيس كميسيون توسعه صادرات اتاق ايران هم مي‌گويد: سرعت حوادث در قطر خيلي بالاست؛ بايد ايران بتواند در اين فرصت پيش‌آمده، به نفع اقتصاد ايران وارد عمل شود؛ اگرچه ما در شرايط مشابه (روابط تركيه و روسيه) خيلي موفق نبوديم. وي مي‌افزايد: «اگرچه اين وضعيت فرصتي طلايي براي اقتصاد ايران است كه بايد براي استفاده از آن تلاش كرد؛ اما من مطمئن نيستم كه چقدر ايران مي‌تواند از اين فرصت به نفع خود بهره بگيرد.» او تصريح مي‌كند: «بايد به زمان توجه داشت؛ بايد دانست كه اين شرايط مادام‌العمر نيست و ممكن است در آينده نزديك و دوره كوتاه‌مدت، اختلاف‌ها، برطرف شود، بنابراين بايد به‌سرعت، از اين فرصت براي اقتصاد ايران بهره گرفت.»
به گفته اين فعال اقتصادي، قطر، يكي از ثروتمندترين و تأثيرگذارترين كشورهاي منطقه در حوزه كشورهاي عربي است. اين كشور سالانه، حدود ۴ تا ۵ ميليارد دلار از عربستان و امارات متحده عربي، مواد غذايي وارد مي‌كند و كشور ثروتمندي در منطقه به شمار مي‌رود.» وي با اشاره به نياز قطر به مواد غذايي و دارو اظهار كرد: از 3بندر مهم ايران، يعني بندرعباس، بندرلنگه و بوشهر با زماني كمتر از ۱۲ساعت از طريق آبي، مي‌توان كالاها را براي اين كشور ارسال كرد.
- سهم ما از بازار ۵ ميليارد دلاري قطر
رئيس كنفدراسيون صادرات ايران با اشاره به اينكه در شرايط فعلي ايران تنها مرز قابل عبور براي قطر است، گفت:اين كشور سالانه ۴ تا ۵ ميليارد دلار واردات كالا از ساير كشورها به‌ويژه در بخش مواد غذايي دارد كه مي‌توانيم آن را از كشورمان تأمين كنيم.
به گزارش تسنيم، محمد لاهوتي با بيان اينكه از شرايط اقتصادي فراهم شده در تجارت با قطر بايد استفاده مناسبي داشت و از فرصت‌سوزي‌هايي كه در ارتباط با بازار روسيه ايجاد شده بود فاصله گرفت؛ گفت: با توجه به نزديكي اين كشور به ايران و آشنايي صادركنندگان ما با بازارهاي حاشيه خليج‌فارس مي‌توان بهره‌برداري مناسبي داشت.
- تغيير مسير پروازها به سمت ايران
حدود 20درصد از پروازهاي شركت‌هاي هواپيمايي قطر به 4كشور عربستان، امارات، مصر و بحرين صورت مي‌گيرد و طبق اعلام يك مقام مسئول در شركت فرودگاه‌هاي كشور، از ديروز تمام پروازهاي ايرلاين‌هاي قطري براي تردد به اروپا از آسمان ايران عبور مي‌كنند. با وجود اين اگر ظرفيت‌هاي پروازي ايرلاين‌هاي ايران توان پاسخگويي به نياز قطر در نقل و انتقال كالا را داشته باشد مي‌تواند در اين راه سهم خود را از حمل‌ونقل هوايي اين كشور افزايش دهد.