حدود 3 هفته درگيري در شهر ماراوي، در نيمه شمالي جزيره، ميان نيروهاي دولتي و هواداران داعش به يك بنبست بيسابقه تبديل شده و حدود 2هزار غيرنظامي را در ميانه ميدان جنگ بيپناه و سرگردان كرده است. ديروز در يكي از آخرين درگيريها در اين شهر 13نفر از سربازان ارتش كشته شدند. با اين حساب، شمار تلفات ارتش طي درگيريهاي اخير به 58نفر رسيده است.
ناتواني نيروهاي دولتي فيليپين در خارج كردن كنترل شهر از دست يك گروه شبهنظامي كوچك موسوم به «موته» كه تا 2 سال پيش كمتر كسي نام آن را شنيده بود، باعث شده تا پرچم سياه داعش همچنان در اين شهر بالا بماند. از سوي ديگر، شكستهاي پيدر پي ارتش، بار ديگر پاي نيروهاي نظامي آمريكا را به اين منطقه باز كرده است. فرمانده ارتش فيليپين اعلام كرده اين نيروها به درخواست دولت فيليپين و بهعنوان مشاور نظامي وارد منطقه شدهاند.
جنگ در ماراوي پس از آن شروع شد كه ارتش درصدد دستگيري ايسنيلن هپيلن رهبر گروه «ابوسياف» برآمد كه با داعش اعلام بيعت كرده است. نيروهاي ارتش زماني كه براي دستگيري او وارد شهر شدند با مقاومت تعداد زيادي از نيروهاي موته مواجه شدند كه شهر را به كنترل خود در آورده بودند. مقامهاي دولتي فيليپين اعلام كردهاند تاكنون بيش از 150نفر از اين نيروها را كشتهاند.
بااين حال و با وجود استفاده ارتش از حملات هوايي براي هدف قرار دادن مواضع موته، بخش مهمي از شهر همچنان در دست نيروهاي اين گروه است. طبق اعلام دولت فيليپين، اين نيروها كه اتباعي از كشورهاي عربستان، اندونزي، مالزي، يمن، هند و چچن هستند و در ميان نيروهاي گروه موته حضور دارند، از مردم بهعنوان سپر انساني استفاده ميكنند.
- رهبر ابوسياف، امير داعش
سابقه درگيريها ميان گروههاي مسلح در جزيره ميندانائو و دولتهايي كه كنترل فيليپين را در دست داشتهاند به قرنها قبل بازميگردد. دولت اسپانيا در دوران استعمار ترجيح داد حضور حداقلي در اين جزيره داشته باشد اما از زماني كه نيروهاي آمريكايي جايگزين اسپانياييها شدند، درگيري و خونريزي در اين جزيره آغاز شد. پس از جنگ جهاني دوم و در دهه1960درگيريها به ميان گروههاي قومي و مذهبي مسلمانان و مسيحيان آمد.
دهها هزار نفر طي اين سالها در اين درگيريها كشته شدهاند.در ميان گروههاي شبهنظامي متعددي كه در جزيره ميندانائو حضور دارند و عملا بر مناطق مختلف آن حكومت ميكنند، گروه ابوسياف كه در سال 1991اعلام موجوديت كرد از همه قويتر و فعالتر بوده است. حملات اين گروه سالها محور فعاليتهاي تروريستي در جنوب شرق آسيا بود. گروه ابوسياف از سوي يكي از اعضاي خانواده بن لادن حمايت مالي ميشد و از گروههاي وابسته به القاعده به شمار ميرفت.
با وجود كشته شدن بسياري از فرماندهان و نيروهاي ابوسياف، اين گروه همچنان به حيات خود ادامه داده است. گروه ابوسياف اما در سال 2014يعني زماني كه ايسنيلن هپيلن تصميم به بيعت با داعش گرفت دچار انشعاب شد. داعش در خلافت خودخواندهاش، هپيلن را بهعنوان «امير» ولايت جنوب شرق آسيا معرفي كرده است. درگيريهاي داخلي ميان گروههاي منشعب، حدود 6ماه پيش به زخمي شدن هپيلن منجر شد؛ ماجرايي كه به ائتلاف طرفداران او و 3گروه ديگر كه همه پيروان سلفيگري هستند، منجر شد. اين ائتلاف شاكله اصلي حضور داعش در فيليپين را شكل ميدهد.
- گروه موته، ترويجدهنده سلفيگري
گروه موته يكي از 3گروهي است كه با رهبر گروه ابوسياف ائتلاف كردهاند. اين گروه حدود 6سال پيش از سوي 2 برادر به نامهاي عمر و عبدالله موته پايهگذاري شد و در سال 2015با داعش اعلام بيعت كرد. هر دوي آنها در مدارس ديني سلفي در خاورميانه درس خواندهاند و عربي را به خوبي صحبت ميكنند؛ عمر در الازهر مصر و عبدالله در اردن. آنها پس از بازگشت به فيليپين، در جوامع مسلمانان اين كشور اقدام به تبليغ آموزههاي سلفيگري كردند.
ارتباط ميان گروه موته كه از اعضاي يك قبيله بزرگ در ماراوي تشكيل شده، با گروه داعش در خاورميانه و ديگر گروههاي وابسته به داعش در جنوب شرق آسيا از طريق اين دو برادر انجام ميشود. حملات تروريستي متعددي از سوي اين گروه طي سالهاي اخير در نقاط مختلف فيليپين ترتيب داده شده است. تأمين سلاح و مهمات براي نيروهاي داعش مستقر در اندونزي و مالزي نيز از سوي اين گروه انجام ميشود.
- آينده داعش در فيليپين
شهرهاي مختلف در جزيره ميندانائو به محل رفتوآمد آزادانه هواداران داعش در جنوب شرق آسيا تبديل شده است و با توجه به شكستهاي متعدد اين گروه تروريستي در خاورميانه، احتمال انتقال نيروهاي آن به مناطق مختلف جهان ازجمله اين جزيره وجود دارد. ژنرال روستيتو پاديلا، سخنگوي ارتش فيليپين اعلام كرد نيروهاي دولتي تا روز دوشنبه كه مصادف با روز ملي فيليپين است، پرچم داعش را در شهر ماراوي به زير ميكشند و پرچم فيليپين را بار ديگر به اهتزاز در خواهند آورد؛ وعدهاي كه طي 3هفته گذشته بارها تكرار شده اما عملي نشده است.