حالا بعد مدت‌ها تأخير و البته تلاش تيم آمار و انفورماتيك قوه قضاييه براي ساخت محصولي وطني و جلب اطمينان قضات از اجراي بي‌نقص پابندهاي الكترونيك، بالاخره اين طرح سرنوشت‌ساز در شروع براي 300زنداني كليد خورده است.
مدير اجرايي ويژه پابند الكترونيك تأكيد دارد كه هيچ كدام از كشورهاي موفقي كه از اين طرح استفاده مي‌كنند، به اندازه ايران در استفاده از اين تكنولوژي حساسيت ندارند. مهندس وهاب‌اوليايي مي‌گويد: نمونه‌هاي خارجي را مي‌شد با 100هزار تومان بسازيم اما به قدري بي‌اعتمادي به اين كار زياد بود كه براي ساخت پابند وطني نزديك به 2ميليون تومان هزينه شد.او در اين گفت‌وگو جزئيات ساخت اين پابند الكترونيكي را توضيح داده كه حالا از هر جهت قابل‌قبول است.
- چرا پيشرفت اين طرح تا اين‌اندازه كُند بوده است؟!
اين تكنولوژي خيلي پيچيده نيست و نمونه فرانسوي آن بسيار كوچك، ساده و البته كم‌هزينه‌تر است. نمونه‌اي راكه در فرانسه ساخته شده اگر بخواهيم اينجا بسازيم 100هزار تومان هزينه دارد اما نمونه‌اي كه ما ساختيم، 2ميليون تومان هزينه داشت. فقط به اين خاطر كه تضمين بدهيم قضات نگران نباشند. حتي تلاش كرديم در اين پابند الكترونيك مسئله غوطه‌وري در آب هم رفع شود و زنداني بتواند حتي استخر هم برود. اما واقعيت امر اين است كه دنيا خيلي ساده با اين طرح برخورد كرده و تجهيزات‌شان هم بسيار ساده است. خيلي ساده‌تر از آنچه ما تصور مي‌كنيم. يك نمونه پابند چيني هست كه اگر از ارتفاع يك متري رهايش كني به محض برخورد با زمين مي‌شكند. در چين كسي آن پابند را با رها كردن آزمايش نمي‌كند اما آن پابندي را كه در ايران ساخته شده از اين طرف اتاق پرتاب كردند آن طرف تا ببينند مي‌شكند يا نه! كه پابند خوشبختانه نشكست، چون مقاوم است. اين موضوعات تنها به‌خاطر حساسيت‌هاي بيش از اندازه
است.
- اگر پابند الكترونيك خريداري مي‌شد، بهتر نبود!؟
4مدل خريديم اما هيچ‌كدام مورد تأييد مسئولان واقع نشد. چون همانطور كه گفتم ديگر كشورها به اندازه ما حساس نيستند. در آخر مجبور شديم اين مدل را بسازيم كه از هر لحاظ بي‌عيب و نقص است.
- دست قضات در صدور آرايي كه براساس آن متهم بتواند از اين پابند‌ها استفاده كند، چقدر باز است؟
براي صدور احكام 3 قابليت دارند. حكم مراقبت در منزل كه به لحاظ تكنولوژي اين رأي خرج بيشتري دارد. چون براي مراقبت زنداني بايد دو قطعه الكترونيكي، يكي در خانه قرار داده شود و ديگري هم به پاي متهم وصل شود. حكم مراقبت در خانه و كنترل 24ساعته و در آخر حكم مراقبت در خانه و بيرون از منزل. با توجه به اين قابليت قاضي مي‌تواند رأي صادر كند كه زنداني خارج از منزل در مسير مشخصي تردد كند و به سركارش هم برود.
- كنترل مسيرهاي تردد زنداني با نرم‌افزاري‌كه طراحي كرده‌ايد، چه اندازه دقيق است!؟
ما موقعيت فرد را با جي پي اس رديابي مي‌كنيم. جي‌پي‌اس‌ها امكان تعيين اختلاف از 30سانتي‌متر خطا را دارند كه مختص تجهيزات نظامي است. در بعضي از مدل‌ها هم تا 6متر خطا قابل‌قبول تعريف مي‌شود اما نرم‌افزاري كه ما از آن استفاده مي‌كنيم با اختلاف يك‌مترو و نيمي موقعيت را تعيين مي‌كند. بدين معنا كه ما در اتاق مراقبت امكان اين تشخيص را داريم كه بدانيم زنداني از پياده‌رو وارد خيابان شده يا نه؟
- اگر پابند دچار مشكل فني شود يا حتي زنداني آن را از پاي خود باز كند، چه مي‌شود؟
اگر به هر دليلي پابند الكترونيك از پاي زنداني جدا شود با فيبر نوري كه در اين دستگاه به‌كار رفته، همكاران در اتاق مراقبت متوجه خواهند شد. البته زنداني هم از قبل توجيه شده كه جدا كردن پابند، جرم تلقي مي‌شود. همچنين هرگونه اشكال و خرابي كه در دستگاه ايجاد شود، بلافاصله فيبر نوري به اتاق مراقبت هشدار مي‌دهد و زنداني بايد به دفتر مراقبت مراجعه كند تا براي رفع مشكل اقدام شود.
- آشنايي قضات با پابندهاي الكترونيك
چندي قبل در يك همايش قضات برتر كشور و رئيس شعبات دادگستري‌هاي سطح كشور دعوت شدند تا با اطمينان بيشتري درخصوص اين نوع مجازات جايگزين حبس، رأي صادر كنند. خوشبختانه همه آنها به اتفاق، ضرورت استفاده از اين طرح و اطمينان خود را نسبت به پابندهاي الكترونيك وطني اعلام كردند. سؤالات مكرر اغلب قضات از مسئولان قوه قضاييه اين بود كه چه زمان دست‌شان به اندازه‌اي باز است كه بتوانند رأي مراقبت الكترونيكي براي زندانيان- بدون محدوديت 300نفري- صادر كنند؟ حجت‌الاسلام‌والمسلمين حميد شهرياري، معاون رئيس قوه قضاييه در پاسخ به اين سؤال گفت: «طرح پابند الكترونيك تا 6ماه آينده در كل كشور اجرايي خواهد شد.»