در همين راستا بسياري از دوستداران اهل‌بيت(ع) از ايران راهي اين كشور شده و شبانه‌روز خود را در اين حرم‌ها و مكان‌هاي مقدس سپري كرده و در راه بازسازي اين اماكن خدمت مي‌كنند. ناگفته پيداست كه كار كردن در چنين فضاهايي چقدر مي‌تواند براي اهل دل و عاشقان اهل‌بيت(ع) جذاب و دوست‌داشتني باشد. بسياري از كساني كه طي اين سال‌ها افتخار خدمت در چنين مكان‌هايي را پيدا كرده‌اند مي‌گويند كه زندگي‌شان براي هميشه دگرگون شده و ديگر به دنيا به ديد ديگري نگاه مي‌كنند. به مناسبت سالروز شهادت حضرت‌علي(ع) با يكي از مهندسان و مديران پروژه بازسازي حرم نجف همكلام شده‌ايم تا از تجربه‌ها و خاطرات و احساساتش برايمان بگويد. حامد اميني، مدير پروژه و نماينده كارفرماي ستاد بازسازي در حرم حضرت علي(ع) و صحن حضرت زهرا(س) است كه در اين گفت‌وگو از عشق‌اش به‌كار در صحن حضرت زهرا(س) مي‌گويد. گفتني است صحن حضرت زهرا(س) بزرگ‌ترين صحن سرپوشيده جهان است.
- چند سال است كه در بازسازي حرم حضرت علي(ع) و بازسازي عتبات عاليات حضور داريد؟
من حدود 6 سال است كه در پروژه صحن حضرت زهرا(س) مشغول به خدمت هستم. در ابتداي كار به‌عنوان جانشين كارگاه مجموعه و مسئول اجرا حضور داشتم و تقريبا نزديك به 4 سال است كه افتخار خدمت در ستاد بازسازي عتبات را دارم و به‌عنوان نماينده كارفرما و مدير پروژه صحن حضرت زهرا (سلام‌الله عليها) مشغول فعاليت هستم.
- جرقه احداث صحن حضرت‌زهرا(س) در مجاورت حرم حضرت علي(ع) از كجا زده شد؟
با توجه به نياز روزافزون مجموعه عتبات مقدسه در عراق به توسعه و بازسازي، به‌خصوص بعد از سقوط صدام، مجموعه احيا و بازسازي حرم‌هاي شريف در كشور عراق تشكيل شد. بعد از تشكيل ستادها به شهرهاي مختلف مثل نجف، كربلا، كاظمين و سامرا ماموريت‌ها و وظايفي محول شد. ستاد نجف عهده‌دار بازسازي مجموعه‌اي شد كه در ضلع غربي حرم واقع است. اين مجموعه شامل 16هتل بود كه در زمان صدام ساخته شده بودند. قرار بود يك صحن روباز به جاي آن احداث شود كه با هماهنگي و توافق صورت گرفته با طرف‌هاي فني، طراحي ويژه‌اي براي آن توسط مهندسان و كارشناسان دانشگاه شهيد بهشتي تهران صورت گرفت و توسط دوستاني كه در نجف فعال بودند شاكله اين طرح به‌عنوان صحن حضرت‌زهرا(س) ريخته شد و از همانجا استارت اين مجموعه خورد. بعد از آغاز كار در لابراتوار نجف توسط دوستان عزيزمان در دانشگاه شهيد‌بهشتي، كار به يك مجموعه‌اي واگذار شد و جهت طراحي فاز اول اين پروژه، مشاوري تحت‌عنوان مشاور طرح جامع مشغول به‌كار شد تا فاز يك آن را به مرحله اجرا درآورد.
- به اعتقاد شما چرا از ميان نام‌هاي بسيار زياد، نام حضرت‌زهرا(س) براي اين صحن و سرا انتخاب شده است؟
در اينجا بايد به يك مسئله اشاره كنم. در ابتداي شروع به‌كار پروژه، چون بعد از بمب‌گذاري و حمله به حرم عسكريين در سامرا كار آغاز شده بود، نام امام هادي(ع) توسط مسئولين حرم براي اين صحن پيشنهاد شد و مراحل ابتدايي آن انجام گرفت اما بعدا با هماهنگي مسئولين ستاد و نيز نظر حضرت آيت‌الله سيستاني نام اين مجموعه به صحن حضرت زهرا(س) تغيير پيدا كرد. با توجه به مظلوميت بي‌بي دو عالم حضرت فاطمه زهرا(س) و اينكه در نجف صحني به نام ايشان نيست، اين مجموعه در كنار حرم شريف حضرت امير‌المؤمنين‌علي(ع) با نام زيباي ايشان بنا شد. اين مجموعه، هم فضايي را براي راحتي و رفاه زائران به حرم حضرت امام علي(ع) فراهم مي‌كند و هم اينكه نامي از اين بانوي مظلوم در جهان اسلام و جهان امروزي زنده مي‌كند و ان‌شاء‌الله مقدمه‌اي باشد بر اينكه صحن و سرايي را بسيار زيباتر و بزرگ‌تر در مدينه منوره برايشان بنا كنيم.
- حال‌وهواي كار در كنار حرم حضرت علي (ع) چگونه است و چه حس و حالي دارد؟
مطمئنا بهترين فضا و بهترين جايي كه هر انساني مي‌تواند در طول عمر خود كار كند چنين فضاهايي است. به هر شكل ما جزو كساني هستيم كه از اين راه، رزق و روزي هم كسب مي‌كنيم. پس به تعبيري هم مسائل دنيوي‌مان تأمين مي‌شود و هم مسائل اخروي. به هر شكل، كار و خدمت در دولت اسلامي همگي مقدس و پرثواب است و به‌طور حتم مسائل خاص به‌خود را دارد اما در اينجا هم خدمت به حكومت اسلامي است و هم خدمت به نظام جمهوري اسلامي ايران و هم خدمت به زائران و هم كاري است كه در جهان تشيع به‌عنوان يك كار بسيار بزرگ و زيبا و قابل تمجيد و تعريف در حال انجام است. ان‌شاء‌الله اين صحن، مركزي خواهد بود براي تجمع شيعيان در كشور عراق. برخي از روزها كه ممكن است كمي دلتنگ ايران و خانواده باشم ناگهان ياد حضرت زهرا(س) مي‌افتم و باور كردني نيست كه چطور انرژي فراواني در من شكل مي‌گيرد و همه دلتنگي و غم‌هايم را فراموش كرده و با نيرويي دوچندان كار را ادامه مي‌دهم. اينجا كسي از كار كم نمي‌گذارد چون همه مي‌دانند كه براي اسلام و ائمه‌اطهار(ع) كار مي‌كنند و در اين راه هيچ‌كس دوست ندارد كوچك‌ترين كم‌كاري‌اي داشته باشد. بايد تجربه كنيد تا درك كنيد كه اينجا حتي صداي آواز پرندگان و گنجشك‌ها نيز انگار متفاوت است. اينجا نور خورشيد انگار متفاوت است و حتي كيفيت نمازش انگار فرق مي‌كند با جاهاي ديگر.
- آيا مديريت صحن حضرت زهرا(س) همچنان در اختيار ايران خواهد بود و جوانان ايراني و مردم ايران مي‌توانند از اين طريق به خدمتگزاري حرم حضرت امام علي(ع) بپردازند و در آن حضور داشته باشند؟
با توجه به رهنمودهاي مقام معظم رهبري، در مجموعه صحن و ستاد بازسازي بحث اين است كه ما در اينجا به‌عنوان خدمتگزار در خدمت مردم عراق و زائريني كه به زيارت اين عتبات و اين مجموعه مي‌آيند حضور داريم. ما اينجا حضور پيدا كرده‌ايم تا علاقه و ارادت خود را به اهل‌بيت(ع) نشان دهيم و هرگز به‌دنبال ايجاد جايگاهي براي حضور خود نيستيم. اصلا به اين فكر نمي‌كنيم كه بخواهيم در آينده مسئوليتي در آن داشته باشيم. اينجا فضا به‌گونه‌اي است كه هرچه بيشتر بتواني خدمت كني احساس بهتري مي‌كني و برايت سمت، مقام و... اهميت چنداني ندارد. كاري كه ما انجام مي‌دهيم هديه‌اي است از سوي علاقه‌مندان به ائمه‌اطهار(ع) در جمهوري اسلامي ايران؛ كساني كه همكاري مي‌كنند، كساني كه فعاليت مي‌كنند و كساني كه كمك‌هاي خود را براي بازسازي عتبات به ستاد تسليم مي‌كنند. پول‌هايي كه در اينجا خرج مي‌شود از طريق همين كمك‌هاي مردمي جمع‌آوري مي‌شوند و از پول وقفي است كه محل مصرف آن حرم‌هاي مطهر در كشور عراق است.
- كار كردن در يك كشور ديگر، آن هم با شرايط آب‌و‌هوايي سخت و وضعيت امنيتي نه چندان مطمئن و... سخت است و قطعا به انگيزه نياز دارد. انگيزه شما از اين حضور و خدمت در حرم حضرت اميرالمومنين‌علي(ع) چيست؟
خدمت كردن در مجموعه‌اي كه اقدام به بازسازي عتبات عاليات مي‌كند به‌خودي خود يك افتخار محسوب مي‌شود. نخستين افتخار ما آن است كه به زائران ائمه‌اطهار(ع) خدمت مي‌كنيم. زائران از مناطق دور به نجف مي‌رسند و اكثرا هم از طبقه محروم و پايين جامعه هستند. پس بايد فضايي ايجاد شود تا بتوان در حد‌شان و جايگاه زائر عتبات از آنها استقبال و ميزباني شود. صرف خدمت‌كردن، به‌خودي خود انگيزه زيادي را براي دوستاني كه اينجا فعاليت مي‌كنند ايجاد مي‌كند. بسياري از روحانيون و دوستان عزيز معمولا براي آنكه فضاي اسلامي را نشان داده يا توصيف كنند، مي‌گويند برويد ببينيد در مكه و مدينه چه فضاهايي ايجاد شده است. حالا ما در اينجا كاري كرده‌ايم كه مي‌تواند زبانزد باشد.
- يك روز فعاليت‌تان را در نجف برايمان توضيح دهيد؟
در توصيف فعاليت دوستان و عزيزاني كه اينجا كار مي‌كنند، همين بس كه بگويم هم‌اكنون در ماه مبارك رمضان در گرماي فوق‌العاده در حال فعاليت هستند. اكثر روزهاي سال در عراق شاهد طوفان و گردوغبار هستيم و زمستان هم بسيار سرد و خشك و استخوان‌سوز است و باعث مي‌شود كاركردن در چنين شرايطي بسيار سخت و دشوار شود. علاقه و انگيزه‌اي كه موجود است، باعث مي‌شود تا برادران شرايط بد را تحمل كنند. علاوه بر مسائل اقليمي و بحث آب و هوا، مسائل امنيتي هم دشوار است و همه مي‌دانيم كه عراق مسائل امنيتي ويژه‌اي دارد اما برادران همچنان در اين شرايط امنيتي هم كار مي‌كنند. ما در حالي فعاليت خود را به‌طور مستمر انجام مي‌دهيم كه شاهد انجام عمليات تروريستي در مناطق مختلف عراق هستيم؛ اقداماتي كه شرايط كشور عراق را هم بر هم مي‌زند اما به لطف خدا، دوستان همچنان به فعاليت و كار خود در پروژه ادامه مي‌دهند. هيچ‌يك از اقدامات تروريستي تاكنون نتوانسته است برادران مخلص مجموعه را تحت‌تأثير خود قرار بدهد و بچه‌هاي ما همچنان در مقابل تمامي اين مسائل ايستادگي كرده‌اند. حتي بچه‌هاي مجموعه با پر كردن طوماري، بر آمادگي خود براي شركت در دفاع از حرم‌هاي مطهر هم تأكيد كرده و بعضا به‌طور بالفعل هم در اين عرصه فعاليت كرده‌اند.
- هم‌اكنون حرم حضرت علي(ع) به چه بازسازي‌هاي ديگري نياز دارد؟
ابتدا من بايد يك توضيح كلي در مورد مجموعه صحن خدمت خوانندگان عزيز روزنامه همشهري بدهم. مجموعه صحن حضرت زهرا(س) يك مجموعه 220هزار مترمربعي است كه در 2 قسمت زيارتي و غيرزيارتي بنا شده است. زمين آن در حدود 60هزار مترمربع است. ما يك مجموعه موتورخانه در اين مجموعه داريم كه سيستم سرمايش و گرمايش و نيز تأمين آب و برق مجموعه را به‌عهده دارد. با يك تونل 500متري مجموعه موتورخانه را به مجموعه صحن متصل كرده‌ايم. در بخش غيرزيارتي هم چند مجموعه داريم كه شامل موزه با 17هزار مترمربع و كتابخانه با 17هزار مترمربع است. مجموعه سرويس‌هاي بهداشتي‌اي را داريم كه در حدود 1000چشمه سرويس بهداشتي را شامل مي‌شود. در قسمت غيرزيارتي ما يك ساختمان دارالضيافه و هتل داريم ويك مجموعه هم داريم كه دارالتوليه و اداري است كه تقريبا تمامي قسمت‌‌هاي اداري حرم را به آنجا انتقال خواهيم داد.
در بخش زيارتي ما يك فضاي مسقف ايجاد كرده‌ايم. درواقع، با توجه به اقليم خاص شهر نجف اكثر فضاها به‌صورت فضاهاي مسقف احداث شده است. دوستاني كه در زمان زيارت اربعين به شهر نجف مشرف شده‌اند، مي‌دانند كه ما اربعين 3سال قبل اين مجموعه را به‌صورت موقت بازگشايي كرده بوديم كه دوستان آمدند و ديدند. اين بخش با صحن‌هاي موجود تفاوت قابل توجهي دارد. اين فضاي مسقف، شبستان هست، مسجد هست و فضاهاي زيارتي كه ما ان‌شاء‌الله در آينده‌اي بسيار نزديك در اختيار زائران عزيز و گرامي قرار خواهيم داد.
همانطور كه گفتم شرايط اقليمي شهر نجف ما را بر آن داشت تا شرايطي را در صحن مطهر ايجاد كنيم كه هم در فصل سرما و هم در فصل گرما زائران بتوانند به‌راحتي از آن استفاده كنند. من اگر بخواهم اينجا مقايسه‌اي بين حرم مطهر و صحن حضرت زهرا(س) انجام دهم، بايد عرض كنم كه حرم مطهر فضايي در حدود 110در 110مترمربع بوده است كه نزديك به 11هزار مترمربع مي‌شود اما اين فضاي جديد حدود 220هزار مترمربع است كه 20برابر فضاي موجود است. 70درصد اين فضا مسقف است. در فضاي قديم حرم حدود 3هزار و800مترمربع فضاي مسقف وجود داشت كه ما در نخستين فاز حدود 16هزار مترمربع به آن اضافه كرديم و در ادامه نيز بين 180تا 200هزار مترمربع فضاي مسقف به فضاي مسقف حرم اضافه خواهيم كرد. در بخش زيارتي حدود 70هزار مترمربع فضاي مسقف در اختيار حرم قرار خواهيم داد كه تا چندين و چند سال آينده مي‌تواند نياز حرم را در ايام پيك جمعيت برطرف كند.
- لطفا چند خاطره از دوره حضور و فعاليت خود در نجف اشرف و در كنار حرم حضرت علي عليه‌السلام ذكر كنيد.
اينجا هر روزش يك خاطره است. فعاليت و پيشرفت در اين مجموعه با توجهات خاص حضرت امير المؤمنين علي‌عليه السلام در حال انجام است. شايد همين كه اين مجموعه در اين زمان و فرصت محدود به اين پيشرفت قابل توجه رسيده است، خود از عنايات حضرت امير المؤمنين بوده باشد. ما خيلي از مسائل را در داخل عراق داشتيم كه با همين عنايات و توجهات برطرف شده كه من چند نمونه از آن را خدمت‌تان عرض مي‌كنم.
با توجه به شرايط خاص عراق، ورود سيمان به اين كشور ممنوع شد. با هماهنگي‌هايي كه با دولت عراق انجام شد، ما براي بررسي اين مسئله به وزارتخانه مربوطه در بغداد مراجعه كرديم. وقتي وارد مجموعه آنها شديم آنها از همان ابتدا تأكيد مي‌كردند كه اين مسئله غيرقابل حل بوده و دستور ممنوعيت ورود سيمان با امضاي شخص نخست‌وزير عراق است و قابليت حل شدن ندارد، مگر آنكه شخص نخست‌وزير، خودشان اين دستورالعمل را تغيير دهند. 2روز اول حضورمان در بغداد، مجدانه پيگيري مي‌كرديم اما اين پيگيري‌هاي ما نتيجه‌بخش نبودند. آخر وقت روز دوم به محل اسكان خود در كاظمين بازگشتيم و به زيارت امامين كاظمين مشرف شديم. من در حرم كاظمين رو به حرم حضرت جواد(ع) كردم و خطاب به ايشان گفتم اين صحن مربوط به مادرتان است و اگر كاري انجام شود بايد به‌دست شما انجام شده و اين مشكل حل شود. به هر شكل ما كه ايراني هستيم و وابسته به امام رضا(ع)، شما را به‌عنوان آشناي خود مي‌دانيم و از شما اين درخواست را مي‌كنيم. هنوز يادم هست كه آخر وقت روز پنجشنبه بود. از حرم كه بيرون آمديم ديگر تصميم گرفته بوديم به نجف بازگرديم و حتي از شهر كاظمين هم خارج شده بوديم.
تقريبا 20دقيقه در جاده خروجي بغداد به طرف نجف هم حركت كرده بوديم كه يكي از اين دوستان كه از وكلاي دفتر آقاي حيدر العبادي، نخست‌وزير عراق هستند با ما تماس گرفتند كه همين الان برگرديد، من هماهنگ كردم كه كارتان انجام شود. اما دوستي كه نماينده حرم حضرت علي(ع) بود به ما گفت كه تصور نمي‌كنم امروز بتوانيم به اين كار برسيم چون شخصي كه مسئول اين كار است اهل بصره بوده و عازم فرودگاه شده است تا به آنجا پرواز كند و تصور نمي‌كنم كه به او برسيم. به هر حال، ما به سوي آن اداره‌اي كه بايد مي‌رفتيم، بازگشتيم. وقتي به آنجا رسيديم ديديم آن فرد مورد نظر هم در اداره است. ظاهرا او مدارك خود را جا گذاشته بود و به همين‌خاطر به اداره مراجعت كرده بود. خوشبختانه ما توانستيم امضا را بگيريم و خدا را شكر با موفقيت به نجف بازگشتيم.
ببينيد تمامي اين مسائل به‌دست مبارك اهل‌بيت در گردش است و اگر عنايت خاص اهل‌بيت نبود، شايد در اين مجموعه كه در حال فعاليت هستيم، با اين سرعت و آن كيفيت نمي‌توانستيم كار كنيم. خاطره جالب ديگري هم دارم. همانطور كه مي‌دانيد ما بازديد‌كننده‌هاي زيادي در مجموعه داريم، شايد يكي از محروم‌ترين استان‌هايي كه مردمش به زيارت اين مجموعه مي‌آيند مربوط به هموطنان ما در خراسان جنوبي است و جالب است كه بيشترين كمك‌هاي صورت‌گرفته نيز از اين استان و توسط اين مردم شريف به‌دست ما مي‌رسد. شماري از اين بازديد‌كنندگان كه از زائران اين استان بودند، جزو قالي‌بافان تحت پوشش كميته امداد امام خميني و بهزيستي بودند. آنها به‌طور داوطلبانه به بافت قالي و هديه آن به صحن مطهر پرداخته‌بودند. وقتي كه از صحن بازديد كرده و فعاليت‌هاي آن را ديدند، همان دوستان عزيز با وجود شرايط بد مالي، حدود 20ميليون تومان گوشواره و النگو و... جمع كرده و به ساخت صحن كمك كردند! شايد برخي خرده بگيرند كه اين پول‌ها بايد در جاهاي ديگري هزينه بشود اما شاهد آن هستيم كه مستضعف‌ترين و فقيرترين اقشار جامعه نيز در اين كار سهيم بوده و به ساخت و بازسازي عتبات كمك مي‌كنند و ان‌شاء‌الله خدا از آنها و از من حقير و دوستان و همكارانم اين عمل را مورد پذيرش قرار دهد.
- خب، در آخر اگر حرفي داريد بگوييد
مسئله ديگري را هم كه مي‌خواستم اينجا خدمت‌تان عرض كنم آن است كه ما در راستاي فرمايشات مقام معظم رهبري در بحث اقتصاد مقاومتي سعي كرديم مصالحي را كه در صحن مورد استفاده قرار مي‌دهيم به‌طور كامل از جمهوري اسلامي ايران تهيه كنيم. مي‌شود گفت به غير از مواردي كه مجبور بوديم آن را از خارج كشور تهيه كنيم، اكثر اين مبالغي كه به‌عنوان كمك‌هاي مردمي در ستاد به دستمان رسيده را با خريد مصالح به ايران بازگشت داده‌ايم و به نوعي به صادرات محصولات ايراني به كشورهاي خارجي و استفاده از اين محصولات به جاي برندهاي خارجي كمك كرده‌ايم. همچنين توانستيم هزار و200 نفر از پرسنل ايراني را به‌صورت ثابت در كشور عراق مشغول به‌كار كنيم كه اين عدد قابل توجهي است. اين رقم البته صرفا در رابطه با پروژه صحن حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله عليها بوده و بقيه پروژه‌ها آمار مخصوص به‌خود را دارند كه تقريبا مجموعا به 3هزار نيروي كار ايراني مي‌رسد.