البته تعدادي از اين 22بوستان هماكنون به بهرهبرداري رسيدهاند اما افتتاح رسمي همه آنها همزمان با عيد سعيد فطر خواهد بود.
اواخر سال گذشته بود كه به مناسبت دهه فجر، 22بوستان براي استفاده معلولان، جانبازان، نابينايان و كمتوانان مناسبسازي شد و به اين ترتيب هريك از مناطق 22گانه شهر تهران صاحب يكبوستان دوستدار معلول شد. اين اقدام در راستاي يكي از اهداف دسترسپذيرشدن شهر تهران صورت گرفت و با آغاز سال جديد نيز باز هم از سوي شوراي مشورتي امور توانيابان و شهر دسترسپذير پيگيري شد. حالا خبر ميرسد كه كار مناسبسازي يكبوستان ديگر در هرمنطقه پايتخت به اتمام رسيده است.
- سختگيري بهخاطر پارك در جاي معلولان
در مناسبسازي بوستانهاي شهر تهران چندين نكته مورد توجه قرار گرفته است؛ اول آنكه در ورودي پاركها، جاي پارك مناسب براي خودروي معلولان درنظر گرفته شده و چنانچه اين جاي پارك از سوي ديگران اشغال شود، ميتواند با جريمه پليس همراه باشد و حتي مأموران راهنمايي و رانندگي نيز ميتوانند اجازه دستور حمل خودروي متخلف را صادر كنند. البته از اواخر سال گذشته در پي توافقنامهاي كه با بنياد جانبازان و همچنين سازمان بهزيستي به امضا رسيد، برخي از معلولان و جانبازاني كه مدرك تحصيلي كارشناسي به بالا داشتهاند كد جريمه مختص به تخلف پارك در جاي مخصوص معلولان را دريافت كرده و خود شخصا هم ميتوانند نسبت به اعمال قانون اقدام كنند.
- بوستاني با رايحهاي متفاوت
اقدامات ديگري كه در بوستانهاي دوستدار معلول صورت گرفته، عبارتند از همسطحسازي معابر، اجراي طرحي دوجزئي و شياري و نصب موزائيكهاي برجسته، پولكي و سكهاي، ايجاد رمپ به سمت آلاچيقها، محوطهسازي، نصب ستهاي ورزشي مختص معلولان،مناسبسازي آبخوريها، نصب سرويسهاي بهداشتي مخصوص معلولان و نصب نيمكتهاي ويژه. در اين ميان در اغلب بوستانهاي ايستگاه امانت دادن وليچر هم درنظر گرفته شده است. اگرچه برخي بوستانها بسيار ويژهتر از سايرين نيز هستند، مثلا در منطقه 5همزمان با عيد فطر بوستاني با نام «جانبازان» رسما افتتاح ميشود كه مخصوص استفاده روشندلان است. در اين بوستان افراد نابينا ميتوانند گوشيهايي را دريافت كنند كه براي آنها فضاي پارك را كاملا با جملات صوتي تداعي ميكنند. اينگونه كه علاوه بر مسيرها، هر الماني كه در پارك وجود دارد با نزديك شدن به آن براي وي توضيح داده ميشود؛ مثل نمازخانه، سرويس بهداشتي، آلاچيقها، جهات چهارگانه اصلي و آبخوريهاي موجود در پارك. همچنين سعي شده در بوستان جانبازان از گلهايي در فضاي سبز استفاده شود كه رايحهاي بسيار زياد و برانگيزاننده دارند و شامه روشندلان را تحتتأثير قرار ميدهند. آبنماي احداث شده در اين بوستان هم موزيكال است.
- شوراي پنجم توجه كند
طي ساليان گذشته در شهرهاي ايران آنقدر نسبت به نيازهاي معلولان و كمتوانان بيتوجهي شده كه سالهاي سال تا رسيدن به يكشهر ايدهآل و دسترسپذير براي آنها فاصله است. علي صابري، عضو حقوقدان و روشندل دوره چهارم شوراي شهر تهران نيز با اشاره به اين مسئله گفت: دسترسپذيري، واژهاي بسيار گسترده است كه هنوز آنطور كه بايد و شايد بين مسئولان نهادينه نشده است. بنابراين هنوز با آنچه بايد اتفاق بيفتد فاصله معناداري داريم. علياصغر عينالقضات، مشاور شهردار تهران در امور توانيابان و شهر دسترسپذير هم بر اين اعتقاد است و گفت: «به اعضاي شوراي شهر پنجم توصيه ميكنم، فارغ از مسائل سياسي و بدون موضعگيري در مقابل عملكرد شوراي چهارم، بهدنبال دريافت مطالبات شهرداري و شهر تهران از دولت باشند. عدماختصاص اعتبارات قانوني از سوي دولت به شهرداري، نهتنها ميتواند كار توسعه حملونقل عمومي بهويژه مترو و ساير موضوعات را سخت كند بلكه ميتواند به معلولان و كمتوانان نيز آسيب بزند؛ مثلا وقتي اعتبار مورد نياز نباشد نصب آسانسور در ايستگاهها، تعيين جايگاه ويژه معلولان و خيلي از مسائل ديگر هم تحقق نمييابد.» به گفته عينالقضات، هماكنون سالمندان، جانبازان و كمتوانان هم در بسياري از نقاط شهر امنيت تردد ندارند و بايد به اين مسئله توجه ويژه شود. وي نصب دكمه فشاري (push button) در تقاطعها را نمونهاي در اين ارتباط دانست و گفت: «اكنون 78تقاطع تهران از اين سامانه بهره ميبرند اما تكميل شدن در 400تقاطع ديگر نيازمند تأمين اعتبار 15ميليارد توماني است و شوراي بعدي بايد به اين مسئله توجه كند تا هرچه زودتر محقق شود.» گفتني است با اين سامانه، نابينايان و كمبينايان با نزديك شدن به چهارراهها (فاصله يكمتري)، توسط تغيير موزائيكها به نوع سكهاي متوجه ميشوند كه چراغ راهنمايي مجهز به دكمه فشاري است. همچنين پالسهاي صوتي دستگاه، نابينايان را از وجود آن آگاه ميكند. در اين صورت آنها با فشردن اين دكمه ميتوانند رسيدن خود را به چراغ راهنمايي اطلاع دهند و دستگاه بوق كوتاهي ميزند و فرد نابينا را براي عبور ايمن از چهارراه مطلع ميسازد. البته نحوه استفاده از اين دستگاه نياز به يك آموزش كوتاه دارد. در ضمن افراد كمتوان هم با بهرهگيري از اين سامانه ميتوانند به چراغ راهنمايي رانندگي اطلاع دهند كه زياد تحمل ايستادن پشت چراغ قرمز را ندارند.
- سامانه ثامن نيازمند بودجه است
همراه شدن معلولان و كمتوانان در مناسبسازي معابر شهري موضوعي بود كه با آغاز بهكار شوراي مشورتي شهر دسترسپذير در سال 94مورد توجه قرار گرفت. بر اين اساس قرار شد آنها نيز مطالبات خود را به گوش مسئولان برسانند. از جمله اينكه مشكلات ترددي در محلههاي سكونتي خود را به مديران شهري اطلاع دهند. به همين منظور سامانهاي تحت عنوان «ثامن» طراحي شد كه هنوز به عموميت نرسيده است. اين سامانه هماكنون در 40ناحيه شهر تهران فعال شده و برخي از افراد ويژه از آن بهره ميبرند. ثامن، نام نرمافزاري است كه روي گوشيهاي هوشمند اندرويدي نصب ميشود. پس از آن فرد چنانچه با آسيب، ناهمگوني شهري، موانع، چاله خطرناك يا عدمدسترسپذيري در شهر برخورد كرد، ميتواند با گوشي خود بلافاصله آن مورد را عكس گرفته و توسط نرمافزار ثامن به مدير شهري مسئول ارسال كند. يك نسخه از عكس مورد نظر بهطور خودكار همراه با اطلاعات مربوطه به شهردار ناحيه مربوطه و يكنسخه هم به سيستم نظارتي ارسال ميشود. پس از مدتي سيستم نظارتي از شهردار ناحيه پاسخ ميخواهد كه ظرف چند روز مشكل مورد نظر را حل كرده يا چرا مشكل حل نشده است؟ شهردار ناحيه موظف است به سؤال ناظر جواب دهد. حال سامانه ثامن آماده بهرهبرداري است اما اينطور كه علياصغر عينالقضات، مشاور شهردار تهران در امور توانيابان و شهر دسترسپذير گفت براي عموميت پيدا كردن، نيازمند بررسي بيشتر از سوي كارشناسان، توجه اعضاي شوراي شهر جديد و بودجه است.