سال83 و با مصوبه مجلس، دولت موظف شد تا براي تهيه مسكن ويژه معلولان اقدامات لازم را انجام دهد. اما اين قانون هيچ ضمانت اجرايي نداشت. تأمين نشدن اعتبارات اين قانون يكي از مهمترين سنگهايي بود كه پيش پاي ساخته شدن مسكن معلولان بود. با وجود اين در سالهاي اخير اقداماتي براي ساخت مسكن معلولان انجام شده و چندين تعاوني مسكن ويژه معلولان نيز راهاندازي شده تا با كمك بهزيستي بتوانند بخشي از اعتبارات تهيه مسكن را فراهم كنند اما برخي بدقوليها درخصوص ساخت مسكن معلولان باعث شده تا ساخت اين مسكنها لاكپشتوار به حركت خود ادامه دهد. آمارهاي متفاوتي نيز تاكنون از خانه دار شدن خانوارهاي داراي معلول ارائه شده و هرساله از صاحبخانه شدن تعداد زيادي از اين خانوارها سخن گفته ميشود. سال گذشته بود كه وزير كار از وجود 11هزار خانوار شهري داراي 2معلول در كشور خبر داد. علي ربيعي، ابراز اميدواري كرده بود امسال 2هزارو300واحد مسكوني به اين خانوارها تحويل داده شود.
- وعده ديگر
اسحاق جهانگيري معاون اول رئيسجمهور نيز در گفتوگوي ويژه خبري خود در ايام انتخابات با بيان اينكه «افرادي كه 2معلول در خانهدارند از سال گذشته يك خانه گرفتهاند» ابراز اميدواري كرد: از سال آينده افرادي كه يك معلول دارند هم خانهدار شوند. وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي امسال نيز همزمان با روز پدر اعلام كرد كه تا پايان سال96 تمام اين خانوادهها بايد صاحبخانه شوند.
رئيس سازمان بهزيستي نيز چندي قبل وعده داده بود كه تا پايان سال١٣٩٧ همه خانوارهاي داراي معلول ميتوانند مسكن بگيرند. بهگفته انوشيروان محسني بندپي، امسال براي نخستينبار رديف بودجه مشخصي براي مسكن معلولان داده شد و هماكنون 43هزار مسكن براي معلولان در دست احداث است كه بين ٢٠ تا ٨٠ درصد پيشرفت فيزيكي دارد. از ١١هزار خانوار داراي 2معلول تاكنون به حدود ٢٩٠٠خانوار، مسكن واگذار شده است. وي پيشبيني كرد تا پايان سالجاري به 4هزار خانوار داراي 2معلول مسكن واگذار شود و مابقي تا پايان سال1397 صورت گيرد.
- كدام خانه
ارائه اين آمار و گزارشها در حالي است كه گزارشهاي رئيس انجمن حمايت از حقوق معلولان از فعاليتهاي انجام شده چندان اميدواركننده نيست. علي همت محمودنژاد تأييد ميكند وضعيت زندگي بيش از 2هزار خانوار داراي 2 تا 3معلول چندان مناسب نيست، اين در حالي است كه از سالها قبل ساخت مسكن مناسبسازي شده براي معلولان مطرح شده و چندينبار هم پروژههاي مسكن معلولان به بهرهبرداري رسيد. او ميگويد: «اين موضوع بيشتر بهرهبرداري تبليغاتي است تا عملي براي آسايش خانوادههاي داراي معلول. چرا كه اين خانهها بهعلت دوري از مراكز توانبخشي بيشتر براي خانوادههاي داراي معلول هزينهبر هستند. نداشتن بالابر و تجهيز نشدن به امكانات مورد نياز معلولان و مناسبسازي نشدن محيط اطراف اين مسكنها براي معلولان باعث شده تا استقبال و رضايت چنداني از اين طرح نشود.» اما منازل مسكوني كه در استان تهران به خانوارهاي داراي معلول تعلق ميگيرد در شهرهاي اقماري اين استان در دست احداث هستند. بعد فاصله اين منازل از شهر تهران كه تمامي امكانات و خدمات توانبخشي در آن مستقر شده، به همراه كمبود و يا فقدان اين خدمات در شهرهاي اقماري باعث شده تا اين خانوادهها تمايل چنداني به استقرار در اين منازل نداشته و درصورت تحويل گرفتن منزل مسكوني خود، آن را اجاره داده و خود براي دريافت خدمات بهتر توانبخشي در تهران به اجارهنشيني روي بياورند.
محمودنژاد توضيح ميدهد: «از سالها قبل در بهزيستي و سازمانهاي حمايتي مژده خانهدار شدن معلولان را ميدهند. همين الان يك هزار و 20واحد مسكوني مخصوص تعاوني معلولان در هشتگرد منتظر افتتاح است و هنوز افتتاح نشده است.» به گفته وي اكنون بيش از 110هزار زوج معلول نيازمند به مسكن در نهادهاي حمايتي ثبتنام كردهاند و وعدهاي كه داده شده مبنيبر اينكه تا پايان سال97 مشكل مسكن معلولان حل ميشود، اما اين وعده هم چندان اعتباري ندارد چرا كه مشخص نيست در تركيب هيأت دولت آينده ربيعي همچنان وزير راه باشد و محسني بندپي نيز رئيس سازمان بهزيستي باقي بماند. تلاش 10روزه خبرنگار همشهري براي گفتوگو با آقايان اسدي، معاون توانبخشي بهزيستي تهران و عبداللهزاده، قائممقام توانمندسازي بهزيستي كشور درخصوص مسكن معلولان به نتيجهاي نرسيده و آيا پيگيري معلولان به جايي خواهد رسيد؟
- وعدههاي عملي نشده مسئولان
بهمن90: واگذاري ۳۰هزار واحد مسكوني به مددجويان و معلولان تا پايان سال۹۰. قرار شد در سال۸۹، ۶۰ هزار واحد، در سال۹۰، ۷۰هزار واحد و در سال۹۱ نيز ۷۱ هزار واحد ساخته و در اختيار متقاضيان مسكن قرار گيرد.
سال91: تا پايان سال91، 180هزار واحد مسكوني به معلولان تعلق ميگيرد.
سال92: تا پايان سال92، 30هزار واحد مسكوني در اختيار مددجويان تحت پوشش قرار ميگيرد و با ساخت تمامي 150هزار واحد مسكوني، ديگر مددجويي بدون مسكن در بهزيستي نخواهد بود.
سال93: بالغ بر 3هزار خانواده داراي 2معلول در ايام ماه مبارك رمضان صاحب مسكن ميشوند.
فروردين سال95: با وامهاي كم، خانوادههاي داراي 2معلول به بالا تا سال95 صاحبخانه ميشوند.
بهمن سال95: ۹۰هزار واحد مسكوني براي مددجويان تحت پوشش ساخته ميشود، تعهد ما اين است كه در 4سال، هر سال 2هزار و 500 تا 3هزار واحد را به معلولان تحويل دهيم.