180هزار هكتار از عرصه‌هاي بياباني كه گستره‌اي از جنوب دشت قزوين و بويين‌زهرا تا ملارد را در برمي‌گيرد، در حال تبديلشدن به كانون ريزگرد است. به اين عرصه بايد درياچه نمك قم را اضافه كرد؛ درياچه‌اي به وسعت 200هزار هكتار كه تا خشك‌شدن و تبديلشدن به كانون ريزگردهاي نمكي چند گام بيشتر فاصله ندارد.
معاون فني اداره كل حفاظت محيط‌زيست استان قم در رابطه با خطراتي كه خشك‌شدن درياچه نمك براي تهران دارد، به ايرنا، گفت: درياچه نمك 3برابر پايتخت مساحت دارد و بزرگ‌ترين كانون توليد گردوغبار با منشأ داخلي براي تهران به‌حساب مي‌آيد.سيداحمد شفيعي بيان كرد: اين درياچه 200هزار هكتاري كه در شعاع 100كيلومتري شهر تهران قرار دارد، اگر به‌طور كامل خشك شود به منبعي عظيم براي توليد گرد و خاك تبديل خواهد شد و زندگي بيش از 14ميليون نفر در تهران و شهرهاي اطراف آن را با خطر جدي مواجه مي‌سازد
وي با اشاره به اينكه خشك‌شدن درياچه نمك قم شرايط را براي پايتخت بسيار پيچيده و دشوار و حتي بدتر از وضعيت استان خوزستان مي‌كند، ادامه داد: اگر گرد و خاك ناشي از خشك‌شدن درياچه نمك به آسمان تهران برسد و با آلودگي‌هاي شيميايي آن تركيب شود، سلامت شهروندان در معرض خطر جدي قرارگرفته و مشكل بزرگي براي پايتخت به‌وجود مي‌آيد كه مقابله با آن بسيار دشوار است.
بنا به گفته شفيعي، اجراي طرح‌هاي اكتشاف معادن از دل اين درياچه، سرعت بحراني‌شدن وضعيت درياچه را بيشتر مي‌كند، چرا كه براي استخراج معادن لازم است آب موجود در سطح زمين خشك شود و اين به‌معناي نابودي كامل درياچه نمك و تبديلشدن آن به كانون اصلي گرد و خاك در داخل ايران است.
- درياچه نمك قم در انتظار حقابه خشك مي‌شود
مديركل حفاظت محيط‌زيست استان قم در اين‌باره گفت: طبق برنامه ششم توسعه كشور 10درصد حجم منابع آبي كشور حقابه محيط‌زيست براي نجات تالاب‌ها و عرصه‌هاي طبيعي است اما با آنكه وضعيت درياچه نمك قم بحراني است حقابه‌اي كه وارد اين درياچه مي‌شود كمتر از 1.5درصد است.
سيدرحمان دانيالي افزود: 154ميليون مترمكعب از حقابه‌هاي كشور به درياچه نمك قم اختصاص پيدا كرده ولي محقق‌نشده و اگر اين روند ادامه پيدا كند، شهرهاي اطراف درياچه ازجمله تهران و قم در معرض خطر جدي قرار مي‌گيرند.اين مسئول محلي تأكيد كرد: با اصلاح فرايندهاي آبياري در مزارع كشاورزي، حجم زيادي از منابع آبي حفظ مي‌شود كه مي‌توان آن را به‌عنوان حقابه‌هاي زيست‌محيطي براي حفاظت از درياچه نمك مورد استفاده قرار داد.
دانيالي افزود: موضوع مقابله با كانون‌هاي توليد گردوغبار، مسئله‌اي است كه احتياج به استمرار دارد و در اين مسير آموزش و اطلاع‌رساني به شهروندان از اهميت ويژه‌اي برخوردارند.مديركل حفاظت محيط‌زيست استان قم با اشاره به اهميت حضور تشكل‌هاي مردم نهاد براي حمايت از طبيعت، گفت: كمپين قلب ايران تشنه است، اقدام مؤثري براي نشان‌دادن وضعيت وخيم درياچه نمك بود و توجه بسياري از مسئولان كشور را به مسئله درياچه نمك جلب كرد.
وي افزود: اگر براي نجات و احياي درياچه نمك تلاش لازم صورت نگيرد، در آينده وضعيت اين درياچه از درياچه اروميه هم بدتر مي‌شود و به‌دنبال بلندشدن گردوغبار از آن، زندگي مردم استان‌هاي مركزي كشور ازجمله تهران بسيار دشوار مي‌شود و اين مسئله نارضايتي‌هاي اجتماعي را به‌دنبال خواهد داشت.
- درياچه نمك قم در يك نگاه
درياچه نمك در ناحيه شرقي استان قم و درحد فاصل 3استان قم، سمنان و اصفهان قرارگرفته و بزرگ‌ترين درياچه فصلي و فراشور كشور است كه حدود 200هزار هكتار وسعت داشته و يك سوم آن در محدوده جغرافيايي استان قم قرار گرفته و داراي ساختار زمين‌شناختي كم‌نظير شامل پوسته نمكي و حاشيه باتلاقي است.
اين درياچه كه در دهه‌هاي گذشته از طريق رودخانه‌هاي كرج، جاجرود، شور، قمرود و قره‌چاي كاملا پرآب بوده است، اكنون با قطع حقابه‌ها، خشكسالي مستمر و برداشت بي‌رويه از منابع آب زيرزميني كه باعث پيشروي آب‌هاي فراشور در سفره‌هاي زيرزميني به سمت دشت‌ها و نابودي پوشش گياهي و اكوسيستم منطقه شده، به يكي از كانون‌هاي فعال ريزگردها در منطقه تبديل شده است.