به‌خود گرفته بود. همچنين راه‌اندازي خيابان غذايي در خيابان 30تير كه در شب‌هاي ماه مبارك رمضان با استقبال بسيار شهروندان رونق گرفته، در روزهاي تعطيلات گذشته نيز با وجود گرماي هوا، شهروندان بسياري را به‌خود جذب كرد. اين استقبال موجب شده است تا به گفته معاون اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران برخي خيابان‌هاي مشابه نيز شاهد اجراي چنين برنامه‌هايي باشند. درباره تأثير چنين اقداماتي در محله‌ها و خيابان‌هاي ساكت شهر، گفت‌وگويي داشتيم با دكتر امان‌الله قرائي‌مقدم، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه كه در ادامه مي‌خوانيد.
- آقاي دكتر، مدت‌هاست كه خيابان 30 تير كه شب‌ها غرق در سكوت بود و به‌عبارتي دچار شب‌مردگي مي‌شد، با راه‌اندازي خيابان غذايي تبديل به معبري بانشاط و غرق در نور شده است، نظر شما درباره چنين اقدامي چيست؟
چنين اماكني از نيازهاي اصلي شهرها هستند. فردگرايي، تنهازيستن، از خود بيگانه‌شدن و در تنهايي به سر بردن از نتايج صنعتي‌شدن جامعه و به‌وجود آمدن روابط صوري در شهرهاي بزرگ است. در نتيجه چنين كارهايي از واجباتي است كه بايد در شهرهاي بزرگ مورد توجه قرار گيرد. حتي بايد چنين برنامه‌هايي را در خيابان‌هاي ديگر شهر نيز گسترش داد.
خيابان 30تير هم كه براي اين كار انتخاب شده، مزيت‌هاي بسياري دارد؛ اول اينكه يك خيابان تاريخي و با قدمت است. موزه ملي هم در ابتداي همين خيابان قرار دارد. همچنين فضاي باز جلوي موزه جاي بسيار مناسبي است كه خدمات اينچنين ارائه شود. البته در كنار اين مسئله مي‌توان به فعاليت‌هاي آموزشي، علمي و فرهنگي هم پرداخت.
- نمونه چنين فضاهايي در شهرهاي بزرگ و توريستي جهان نيز وجود دارد...
بله، من در مسكو چنين خياباني را ديده‌ام كه به‌شدت هم از سوي شهروندان و گردشگران مورد استفاده قرار مي‌گيرد. ايجاد چنين فضاهايي حتي در غني‌ترشدن اوقات فراغت مردم نيز مؤثر بوده و مفيد است. يكي از نيازهاي اساسي جامعه صنعتي است كه به‌دليل افزايش بيش از حد تكنولوژي براي جامعه ايجاد نشاط مي‌كند. همچنين وجود چنين فضاهايي از بروز آسيب‌هاي اجتماعي و به‌خصوص خودكشي كه براساس تئوري كلاسيك، عامل اصلي آن تنهايي و بي‌كسي است، جلوگيري مي‌كند؛ يعني حتي ديدار شهروندان با يكديگر در چنين فضاهايي مفيد است. البته برگزاري مراسم‌هاي مختلف مانند نماز عيد فطر، اعتكاف، پياده‌روي و ورزش‌هاي گروهي نيز براي سلامت جامعه مفيدند و نمونه‌هاي اينچنيني به‌حساب مي‌آيند.
- نظر شما درباره توسعه چنين اقداماتي در تهران و حتي ديگر شهرها چيست؟
وجود چنين مراكزي نبايد فقط به خيابان 30تير بسنده شود. ما محله‌هاي بسياري در تهران داريم كه مي‌توان با اجراي چنين برنامه‌هايي حيات دوباره به آنها بدهيم يا نشاط بيشتر را در بين شهروندان اين محله‌ها به‌وجود آوريم. اطراف بازار، منيريه و اميريه و در شميران كه بافت معنوي و حس نوستالژيك دارند، مي‌توان چنين برنامه‌هايي را اجرا كرد. اين كار موجب همدلي شده، سرمايه اجتماعي را بالا برده و از آسيب‌هاي اجتماعي جلوگيري مي‌كند. حتي اين كار كه از سوي شهرداري تهران پايه‌گذاري شده مي‌تواند الگوي شهرهاي ديگر چون شيراز، اصفهان و مشهد شود. اين كار حتي از جنبه بين‌المللي نيز بازتاب خوبي دارد چراكه به خوبي مي‌تواند چهره شاداب و شفافي از زندگي ايرانيان را به جهان نشان دهد.
- و نكته آخر...
باز هم تأكيد مي‌كنم كه نبايد شهرداري به اين كار بسنده كند بلكه بايد آن را افزايش دهد. رهبر معظم انقلاب هم در خطبه‌هاي نماز عيد فطر درباره آتش به اختيار به اين مسئله اشاره داشتند كه كار فرهنگي خودجوش و تميز است. اين كار انجام شده در خيابان 30تير هم يك اقدام فرهنگي و تميز است كه از لحاظ روحي و رواني در سلامت جامعه مؤثر است. اين كار حتي از لحاظ اقتصادي نيز به‌دليل اينكه موجب ايجاد اشتغال براي بسياري از جوانان و ديگر شهروندان مي‌شود، مفيد است.