به گزارش ایرنا، منابع خبری ایرنا از موصل اعلام کردند که روز جمعه مصادف با هفتم جولای 2017 عملیات آزادسازی موصل از چنگ گروه تکفیری، تروریستی داعش، پایان یافته است؛ درست در روزی که ابوبکر البغدادی در هفتم جولای 2014 در مسجد النوری واقع در بخش قدیمی موصل اعلام خلافت کرده و دولت خودخوانده 'دولت اسلامی' را اعلام کرده بود.
نخست وزیر عراق و فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور هفته گذشته در پیامی به مناسبت آزادی مسجد النوری و مناره الحدباء به عنوان دو نماد معنوی داعش در موصل، گفته بود که با آزادی این دو نماد ، دولت باطل داعش در عراق پایان یافته است.
با این حال هنوز تعداد کمی از کوچه ها و خیابان ها در کنترل داعش بودند که براساس تازه ترین گزارش رسیده به ایرنا، این محلات طی شب گذشته و روزجاری ، بطور کامل آزاد شده و از ساعاتی پیش درگیری ها در این شهر بطور کامل متوقف شده است.
آخرین گزارش ها حاکی است که صدای تیراندازی ها از ساعاتی پیش در این شهر شنیده نمی شود و یگان هایی از پلیس فدرال و ارتش عراق آماده رژه پیروزی شده اند.
منابع به ایرنا گفتند که هم اکنون فرماندهان در موصل در انتظار اعلام رسمی پایان عملیات موصل از سوی حیدرالعبادی نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق هستند که احتمال داده می شود تا ساعاتی دیگر این بیانیه صادر شود.
برخی منابع نیز احتمال داده اند که حیدرالعبادی این بیانیه را در موصل قرائت کند.
عملیات آزادسازی نینوا از بامداد 17 اکتبر 2016 با فرمان حیدر العبادی به عنوان فرمانده کل قوای مسلح عراق آغاز شد.
این عملیات از حیث مشارکت نیروها در آن، تنها عملیاتی در عراق است که تمامی نیروهای مسلح این کشور اعم از ارتش، پلیس، واکنش سریع، مبارزه با تروریسم، الحشد الشعبی، پیشمرگ های کرد، نیروی هوایی، بالگردهای ارتش و لشکر زرهی ارتش عراق در آن شرکت کردند.
عملیات آزادسازی موصل براساس تقسیم محورها بین نیروهای مختلف نظامی عراق به اجرا در آمد.
محور شمالی به نیروهای مشترک پیشمرگ و ارتش عراق واگذار شد، محور شرقی را نیروهای ارتش و مبارزه با تروریسم بر عهده گرفتند و محور جنوبی در غرب رودخانه دجله را نیروهای پلیس و واکنش سریع برعهده داشتند.
بزرگترین محور از حیث مساحت به نیروهای الحشد الشعبی در محور غرب استان نینوا در غرب شهر موصل واگذار شد که مسوولیت آزادی بیابان غربی نینوا و شهرهای مهم الحضر، القیروان، البعاج و تلعفر و کنترل کامل امنیت مرزهای عراق با سوریه در غرب نینوا به این تشکیلات واگذار شد.
در بدو عملیات، نیروهای ارتش عراق برای اولین بار از محور شمالی به همراه نیروهای پیشمرگ کرد، پیشروی خود را به سمت شهر موصل آغاز کردند و طی آن با آزادی مناطق هموار شمالی موصل، در تلکیف در شمال شرق موصل مستقر شدند.
همزمان نیروهای ارتش و مبارزه با تروریسم از سمت شرقی موصل از منطقه 'مخمور'حرکت کرده ودراواخراکتبربه اولین محلات موصل در منطقه ' کوکجلی' در ساحل شرقی رسیدند و از اول نوامبر 2016 ورود نیروهای عراق به شهر موصل از سمت شرقی ساحل دجله آغاز شد.
در محور جنوبی موصل، نیروهای پلیس و واکنش سریع همزمان با لشکر نهم زرهی عراق پیشروی را از سمت 'القیاره' در 60 کیلومتری جنوب موصل در بخش غربی رودخانه دجله آغاز کردند و شهر مهم 'حمام العلیل' در 15 کیلومتری جنوب موصل را در پنجم نوامبر 2016 آزاد کرده و سپس خود را به بخش شرقی موصل در جنوب این شهر رساندند.
نیروهای مسلح عراق در 24 ژانویه 2017 توانستند ساحل شرقی موصل را به طور کامل آزاد کنند، سپس نخست وزیر عراق در 19 فوریه 2017 دستور عملیات آزادسازی بخش غربی را صادر کرد.
نیروهای پلیس و واکنش سریع در عملیاتی غافلگیرانه توانستند در 23 فوریه 2017، فرودگاه مهم موصل و پایگاه نظامی 'الغزلانی' را آزاد کرده و وارد اولین محلات، شامل الجوسق و وادی الحجر در قسمت جنوبی بخش غربی موصل شوند.
بعد از آن، نیروهای عراق در 16 ژوئن 2017 عملیات آزادی مهمترین محله بخش غربی یعنی محله قدیمی شهر موصل که مسجد تاریخی 'النوری' و مناره تاریخی 'الحدباء' در آن واقع شده است را آغاز کردند.
با توجه به بافت قدیمی این بخش از شهر و تنگ بودن کوچه ها و وجود تعداد زیادی از غیرنظامیان که گروه تروریستی داعش از آنها به عنوان سپر انسانی بهره برده بود، فرماندهی مشترک عملیات ناچار شد که تغییراتی را در عملیات برای حفظ جان شهروندان انجام دهد.
در همین برهه در هفتم مارس 2017 نیروهای الحشد الشعبی برای جدا کردن بخش 'بادوش' از قسمت شمالی شهر موصل در ساحل غربی وارد عمل شدند و این بخش را به طور کامل جدا کرده و حلقه محاصره را در بخش غربی موصل بر عناصر تروریستی داعش تنگ کردند.
نیروهای مسلح عراق سپس (17 ژوئن 2017) عملیات آزادسازی منطقه موصل قدیم را با دور زدن بخش قدیمی شهر، و حرکت به سمت محلات شمالی شامل 'حی 17التموز'، 'الاقتصادیین' و 'زنجیلی' و نیز محور جنوبی شامل باب الطوب، باب جدید و باب البیض آغاز کردند و عناصر باقی مانده داعش در بخش قدیمی شهر را در یک فضای سه کیلومتر مربعی محاصره کردند.
نیروهای عراق بعد از چند ماه محاصره و عملیات روانی توانستند بالاخره بخش قدیمی و در نتیجه کل شهر موصل را آزاد کنند و به این ترتیب مهمترین پایگاه داعش از آن این گروه تروریستی بازپس گرفته شد.
عملیات موصل یکی از عملیات هایی است که برای اولین همکاری بین نیروهای مسلح عراق را به نمایش گذاشت و نشان داد که با اتحاد این نیروها، عراق قادر به مقابله با چالش ها و تهدیدهای امنیتی است.
پیش بینی می شد که عملیات موصل منجر به آوارگی بیش از یک میلیون و نیم تا دو میلیون انسان شود اما آمار وزارت مهاجرین و رانده شدگان عراق نشان می دهد که تعداد کل آوارگان از ابتدای عملیات تا به امروز به مرز یک میلیون نفر رسیده است.
از این رقم تعداد اعظم آنها به شهر و دیار خود پس از آزادی مناطق آنها از دست داعش، بازگشته اند.
براساس آمار یاد شده، بیشترین آوارگان متعلق به بخش غربی موصل است که تعداد آن بیش از 822 هزار خانواده معادل بیش از 681 هزار نفر برآورد شده است در حالی که 95 درصد آوارگان بخش شرقی که معادل 200 هزار نفر هستند به خانه و کاشانه خود بازگشته اند.
با پایان عملیات موصل، نیروهای مسلح عراق ماموریت پاکسازی برخی مناطق آلوده به داعش را در تلعفر در غرب موصل، 'الحویجه' در جنوب غربی کرکوک و 'القائم' در شمال غربی الانبار بر عهده خواهند گرفت.
همزمان نیروهای الحشد الشعبی با پاکسازی و آزادی کامل مناطق غربی استان نینوا و گرفتن امنیت مرزهای عراق با سوریه، ماموریت ادامه پاکسازی و امنیت مرزها را از نینوا تا الانبار بر عهده گرفته است.