بدينترتيب شهر يزد در فهرست ميراث بشري و بهعنوان نخستين شهر خشتي جهان در فهرست يونسكو قرار گرفت.
بررسي پرونده ثبت جهاني يزد كه 2 روز پيش آغاز شد و ناتمام ماند، صبح ديروز با دفاع مجدد كشورهاي آذربايجان، تركيه، لبنان، قزاقستان و فنلاند به پايان رسيد و اين شهر با برخورداري از 750هكتار بافت تاريخي و 9200هكتار مساحت در فهرست ميراث جهاني يونسكو قرار گرفت.
قرار گرفتن نام شهر يزد در فهرست جهاني يونسكو موجب مي شود اين شهر در آينده از خطر تخريب و ساخت و سازهاي غيراصولي در امان بماند. هيات ايراني نيز در يونسكو به كارشناسان ايكوموس اعلام كرده است كه در هماهنگي با وزارت راه و شهرسازي اجازه ساخت و سازبا خشت پس از ثبت جهاني به مردم يزد داده ميشود. شهر يزد پيش از ثبت جهاني با تهديداتي مواجه بود كه نمونه آن ساخت بناهاي بتني در محله زرتشتيان يزد بود؛ اقدامي كه به يكي از ايرادات جدي شوراي جهاني بناها و محوطه هاي تاريخي در پرونده ثبت جهاني يزد تبديل شد.
شهر يزد به عنوان يكي از مقاصد گردشگري شناختهشده در جهان در بسته هاي سفر گردشگران خارجي از سالها پيش قرار دارد و اكنون با ثبت جهاني يزد تعداد گردشگران ورودي به ايران براي بازديد از بزرگترين شهر خشتي جهان در فهرست يونسكو با افزايش بسيار مواجه مي شود.
محمدحسن طالبيان، معاون ميراث فرهنگي كشور پيش از ترك تهران اميد چنداني به ثبت جهاني يزد نداشت و در گزارشي كه در همشهري نيز منتشر شد، اعلام كرد كه شوراي جهاني بناها و محوطههاي تاريخي (ايكوموس) 3ايراد به پرونده ثبت جهاني يزد وارد كرده كه يكي از آنها بسيار جدي است و ممكن است بهدليل همين ايراد يزد از ثبت جهاني باز بماند. ايراد اصلي يونسكو به ساخت يك سازه بتني بزرگ در محله زرتشتيان يزد بود كه با تلاشهاي ايران و رايزنيهاي هيأت ايراني در يونسكو و البته دفاع كشورهاي حامي از آفريقا تا آسياي جنوب شرقي ايرادات ايكوموس در پرونده حذف شد و يزد به ثبت جهاني رسيد.
- 9سال تلاش براي ثبت جهاني
ثبت جهاني شهر يزد از 9سال پيش در اولويت بود كه پرونده آن از 2سال پيش بهطور جدي پيگيري شد و نهادها و سازمانهاي دولتي و غيردولتي و مهمتر از آنها ساكنان يزد در عزم ملي براي ثبت جهاني اين شهر گام برداشتند تا ايران داراي نخستين شهر خشتي جهان در فهرست يونسكو شود.
پيش از ورود ارزياب يونسكو به يزد در سال 1395اجماع كامل در بخشهاي دولتي و تعامل جدي با جامعه محلي و سازمانهاي مردمنهاد آغاز شد تا ايرادات كارشناسان يونسكو مرتفع شود.ارزياب يونسكو نيز كه همان سال به يزد سفر كرده بود، سؤالات خود را با مسئولان شهر يزد و جامعه محلي در ميان گذاشت و با دست پر به مقر يونسكو در پاريس بازگشت. مسئولان ميراث فرهنگي همانزمان اعلام كردند ارزياب يونسكو پاسخ سؤالات خود را به خوبي گرفته و همراهي ملي در پرونده ثبتجهاني يزد به نتيجه ميرسد.
شهر تاريخي يزد داراي 19محله تاريخي و يك هسته مركزي در بافت تاريخي است كه آثاري از دوره آلمظفر تا قاجار به همراه محلات فهادان، مجموعه بازار و باغ جهاني شده دولتآباد را در پرونده ثبت جهاني شامل ميشود.محمدحسن طالبيان، معاون ميراث فرهنگي كشور پس از اعلام ثبتجهاني يزد در يونسكو در سخناني اين موفقيت بزرگ را به ملت ايران تبريك گفت و به اعضاي يونسكو اعلام كرد كه مردم يزد در دورههاي تاريخي توانستهاند در شهر كويري ايران جريان زندگي را ادامه دادند و ازآب و خاك معماري و هنر خلق كردند كه نتيجه آن قناتها، ساباطها، گذرها، حمامها، بادگيرها و باغهاي تاريخي است.
او همچنين به زيست مسالمتآميز پيروان اديان مختلف در شهر يزد اشاره كرد و گفت: مسلمانان، يهوديان و زرتشتيها در طول تاريخ در اين شهر در كنار يكديگر زيستهاند.عصر روز شنبه پرونده ثبت جهاني يزد با حمايت تونس، ويتنام، تركيه و آذربايجان مواجه شد اما جلسه آنروز به پايان رسيد و ادامه جلسه به صبح ديروز موكول شد.
در جلسه ديروز نيز اعضاي يونسكو و حاميان ايران در پرونده ثبت جهاني يزد شامل كشورهاي آذربايجان، تركيه، فنلاند و لبنان بارديگر با دفاع از ثبت جهاني يزد ايرادات ايكوموس را بررسي كردند و با اصلاحات انجام شده در برخي پاراگرافهاي پرونده، اعضاي كميته ميراث جهاني يونسكو رأي قاطع خود براي ثبت جهاني يزد را اعلام كردند و بدينترتيب تلاش هيأت ايراني در مذاكره با اعضا نتيجه داد و يزد به ثبت جهاني رسيد.
- رأي آري 15 كشور از 21كشور به ثبت جهاني يزد
محمدحسن طالبيان پس از پايان رايگيري در يونسكو اعلام كرد: اين نخستينبار است كه ايران توانست يك شهر تاريخي را به ثبت جهاني برساند.او گفت: تعداد كشورهايي كه در حمايت از پرونده شهر تاريخي يزد اعلام آمادگي كردند به رقم بيسابقه 15كشور رسيد و نهايتا پرونده ايران بدون مخالفت با اجماع اعضاي كميته ميراث جهاني به ثبت جهاني رسيد. (21كشور عضو كميته ميراث جهاني يونسكو هستند.)
گفتني است، هيأت ايران در اجلاس لهستان شامل احمدجلالي سفير و نماينده دائم ايران در يونسكو، محمدحسن طالبيان معاون ميراث فرهنگي، رسول وطندوست و سيدهادي احمدي روئيني مشاورين سازمان ميراث فرهنگي، علي حاجيلاري نماينده وزارت امور خارجه و محمدرضا سيدحسيني معاون عمراني استاندار يزد به نمايندگي از مردم يزد بود.