وضعيت سياسي در افغانستاني كه در ماههاي گذشته در سايه حملات متعدد تروريستي دستخوش ناآراميهاي گسترده بوده، طي 2هفته اخير با تولد يك ائتلاف سياسي جديد پيچيدهتر از قبل شده است؛ ائتلافي با عنوان «شورايعالي ائتلاف براي نجات افغانستان» متشكل از چهرههاي شاخص سياسي حاضر در حكومت.
احزاب «جمعيت اسلامي افغانستان»، «جنبش ملي اسلامي افغانستان» و «وحدت اسلامي مردم افغانستان» با ايجاد اين ائتلاف اعلام كردند در «شرايط دشوار امنيتي، روند غيرقانوني اقدامات دولت و آسيب پذير شدن حكومت وحدت ملي» تصميم گرفتهاند با هدف «جلوگيري از فروپاشي نظام و هرج و مرج سياسي» ائتلاف كنند.
نوك پيكان انتقادهاي رهبران اين احزاب يعني عطا محمد نور، عبدالرشيد دوستم و محمد محقق به سمت محمد اشرف غني بوده و آنها طي بيانيهاي او را به «قانونشكني» و «اعمال سليقه شخصي» متهم كردند و از رئيسجمهور خواستهاند تا «اقدامات فراقانوني» خود را متوقف كرده و به قانون اساسي افغانستان و جايگاه وزرا احترام بگذارد.
محمد نور، دوستم و محقق از رهبران شناخته شده شمال افغانستان هستند و در گذشته بارها بر سر نفوذ و اعمال حاكميت در اين منطقه با هم درگير شدهاند. آنها در عين حال، چندين بار در ائتلافهايي مشابه در كنار هم قرار گرفتهاند. اين 3نفر كه 2هفته پيش در مراسم نامزدي پسر دوستم در آنكارا گرد هم آمده بودند و با هم دست دوستي دادند، دولت افغانستان را به «ناكارآمدي» و اشرف غني، رئيس دولت را به «استبداد» متهم كردند.
پاسخ به ناكارآمدي دولت را همان زمان، شاهحسين مرتضوي، سخنگوي رئيسجمهور افغانستان داد. مرتضوي گفت: «آنهايي كه اين ائتلاف را ايجاد كردهاند، خود جزئي از حكومت هستند و هر نوع نارساييهاي مطرح شده متوجه خود آنها هم هست.» ژنرال عبدالرشيد دوستم معاون اول رئيسجمهور، محمد محقق معاون دوم رئيس اجرايي دولت و عطا محمد نور والي بلخ است. اتهامهاي وارد شده در مورد رفتارهاي استبدادي رئيسجمهور را اما خود او پاسخ داد. اشرف غني با رد انتقاد رهبران ائتلاف نجات افغانستان در مورد تصميمگيريهاي فردي خود گفت: «تا پيش از اين، هرگز تصميمها بهصورت مشاركتي اتخاذ نميشد؛ تمام تصميمهاي دولت در شورايي گرفته شده كه همه در آن مشاركت دارند.»
- ائتلافي غيراپوزيسيوني اما انتخاباتي
به گفته محمد محقق ائتلاف جديد آنها براي نجات افغانستان از بحران و انجام اصلاحات در دولت است و يك ائتلاف «اپوزيسيوني» نيست. با اين حال، بيانيه ائتلاف نجات افغانستان بيشتر متمركز بر اختلافات سياسي ميان چهرههاي حاضر در قدرت است و «مردم افغانستان» گمشده عبارتهاي آن هستند. در اين بيانيه اشارهاي به معيشت مردم و وضعيت اقتصادي افغانستان نشده است. بيانيه ائتلاف بر عملي شدن توافقنامه حكومت وحدت ملي تأكيد دارد كه در سال2014 ميان سران احزاب مختلف به امضا رسيد. اين توافقنامه براي هركدام از احزاب سهمي از قدرت تعيين ميكند.
ائتلاف نجات افغانستان يك سال پيش از برگزاري انتخابات پارلماني و 2سال پيش از انتخابات رياستجمهوري افغانستان ايجاد شده و رنگوبوي انتخاباتي دارد. پيش از اين عطا محمد نور هم در تشريح زمينه شكلگيري ائتلاف نجات افغانستان گفته بود كه اين ائتلاف اهداف درازمدت دارد و در انتخابات آينده رياستجمهوري نامزد خود را خواهد داشت. به گفته او نامزد مورد حمايت آنها «احتمالا آقاي غني نخواهد بود.
- افغانستان، قرباني ناامني
كشمكش در ميان سياستمداران افغان در حالي ادامه پيدا ميكند كه نقاط مختلف افغانستان ازجمله پايتخت همچنان صحنه حملات تروريستي و درگيريهاي مسلحانه است و ناامنيها به مناطق سابقا امن افغانستان هم گسترش پيدا كرده است. طي 3ماه اخير افغانستان شاهد مرگبارترين حملات تروريستي طي 16سال گذشته يعني طي سالهاي پس از سقوط طالبان بوده است. حمله ارديبهشتماه نيروهاي اين گروه به پادگاني نزديك مزارشريف، بيش از 150كشته به جا گذاشت.
يكماه بعد نيز انفجاري مهيب در قلب كابل، بيش از 100كشته بهجا گذاشت كه بيشتر آنها غيرنظامي بودند. مراسم خاكسپاري قربانيان اين حمله هم باحملات انتحاري متعدد همراه بود. راهپيماييهاي اعتراضي پس از اين وقايع نيز با درگيري پليس و مردم همراه شد و تعدادي كشته برجا گذاشت.
مردم در افغانستان، تنها قرباني حملات طالبان نبوده و طي 2سال گذشته گروه تروريستي داعش نيز به صحنه درگيريهاي اين كشور پا گذاشته است. اين دو گروه تروريستي، هر روز سعي ميكنند در كشتار مردم بيدفاع از هم سبقت بگيرند. داعش در حملات متعدد مراسم مذهبي و مراكز تجمع مردم در شهرهاي مختلف ازجمله كابل را هدف قرار داده است. در تمام اين مدت، درگيريها ميان نيروهاي ارتش با نيروهاي داعش و طالبان در جنوب، شرق و شمال افغانستان نيز ادامه داشته است. طبق گزارشهاي متعدد نهادهاي امنيتي، اكنون دولت افغانستان بر 65درصد از خاك اين كشور تسلط دارد و باقي مناطق افغانستان يا در كنترل داعش است يا در كنترل طالبان.