به گزارش خبرنگار همشهری، روز گذشته 333 میلیون سهم شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) به ارزش 8/55میلیاردتومان در بورس عرضه شد اما تا پایان معاملات هیچ خریداری برای این سهم پیدا نشد.
این در حالی است که روز یکشنبه نیز بلوک 20 درصدی سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان به ارزش یکهزار و 232 میلیارد تومان به فروش نرفت. به این ترتیب سازمان خصوصی‌سازی ظرف 2 روز پی در پی در اجرای سیاست‌های اصل 44 ناکام ماند.
مسئولان سازمان خصوصی‌سازی بلافاصله پس از فروخته نشدن سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان شکست خود را به گردن بورس انداخته و اعلام کردند: بورس تهران از عمق کافی برای خرید سهامی با چنین ابعادی برخوردار نیست.
سید مهدی عقدایی، معاون سازمان خصوصی درباره دلایل فروخته نشدن سهام فولاد گفت: بورسی که یک خریدار برای یک بلوک 20 درصدی در آن پیدا نشده، عمق لازم را ندارد.
وی بالا بودن رقم واگذاری را دلیل به فروش نرفتن سهام فولاد اعلام و تاکید کرد: به نظر می‌رسد بخش خصوصی توان مالی سرمایه‌گذاری بالای هزارمیلیارد تومان را ندارد.
در حالی که رقم واگذاری شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) تفاوت فاحشی با شرکت فولاد مبارکه اصفهان داشت، ارزش کل بلوک سهام فولاد 5/1 میلیارد دلار برآورد می‌شد،ولی بلوک 20درصدی سهام آلومینیوم ایران فقط 55 میلیارد تومان ارزش گذاری شده بود.
نظر کارشناسان
اما یکی از کارشناسان بازار سرمایه دلایل ناکامی 2روزه سازمان خصوصی‌سازی در فروش سهام دولتی را بازاریابی نکردن سازمان خصوصی‌سازی قبل از عرضه سهام اعلام کرد و گفت: عمده‌ترین دلیل فروخته نشدن سهام شرکت‌های ایرالکو و فولاد مبارکه ظرف 2 روز گذشته ارزیابی نشدن شرایط بازار و مشتری‌یابی قبل از انتشار آگهی عرضه است.
هادی بیدختی افزود: سازمان خصوصی‌سازی باید قبل از انتشار آگهی عرضه مذاکراتی را با مشتریان متعدد انجام می‌داد و در صورت اطمینان از حضور حداقل یک یا 2مشتری آگهی عرضه را منتشر و مزایده را برگزار می‌کرد.
وی با اشاره به شرایط کنونی بازار تصریح کرد: از طرف دیگر باید شرایط کلی بازار نیز در نظر گرفته می‌شد. به طور کلی در همه عرضه‌ها باید شرایط بازار سهام در نظر گرفته شود، اینکه عرضه عمده‌ای انجام شود و سپس گفته شود، بازار نخرید، منطقی نیست.
بیدختی خاطر نشان کرد: در هر حال خریداران چنین سهامی مشتریان خاصی هستند که باید ابتدا با استفاده از روش‌های بازاریابی شناسایی شوند سپس مزایده برگزار شود.
به گفته وی سازمان خصوصی‌سازی در این عرضه‌ها نه تنها ارزیابی دقیقی از وضعیت بازار نداشته بلکه پیش از عرضه بازاریابی هم نکرده است.
بیدختی در مورد حضور سرمایه‌گذاران خارجی برای خرید سهام دولتی گفت: برای اینکه بتوانیم سرمایه‌گذاران خارجی را جذب کنیم باید صورت‌های مالی بین‌المللی و شفافی داشته باشیم، پس از آن، باید قبل از عرضه با استفاده از واسطه‌های خارجی اقدام به مشتری‌یابی بین‌المللی کنیم و قبل از هرچیز مذاکراتی در این‌باره انجام شود اما به نظر می‌رسد هیچ یک از این کارها انجام نشده است.
دلایل
اما فروش نرفتن سهام فولاد بازتاب گسترده‌ای درمحافل بازارسرمایه داشت.
ایسنا در این باره نوشت: اگرچه انجام نشدن این معامله تاریخی به‌دلیل اعلام شرایط 4بلوک 5 درصدی و نیز رکود پیش آمده در هفته‌های اخیر، از سوی فعالان بازار و حتی مسئولان پیش‌بینی می‌شد ولی سازمان خصوصی‌سازی تا ساعات پایانی معاملات همچنان منتظر بود تا شاید خریداران داخلی و خارجی نقدینگی خود را جمع‌آوری کرده و به خرید سهم اقدام کنند، ولی تا پایان معامله شاهد بودیم هیچ‌یک از خریداران داخلی و احتمالا خارجی نتوانسته یا نخواستند وارد مزایده تاریخی و بین‌المللی شوند.
اکبر زرگانی‌نژاد، سخنگوی کانون کارگزاران، حجم قابل توجه معامله، شرایط یکجا و نقد را از دلایل انجام نشدن معامله فولاد مبارکه دانست.
این کارگزار بورس افزود: به‌دلیل این که از سوی سازمان خصوصی‌سازی اعلام شده است درصورت موفقیت‌آمیز نبودن این عرضه در روز بعد در 4بلوک 5درصدی عرضه می‌شود طبیعتا نگاه خریداران به فرصت‌های بعدی و بهتری است که ممکن است در روز چهارشنبه ایجاد شود.
وی خاطرنشان کرد: عرضه 5درصدی فرصت مناسبی است که حضور سرمایه‌گذاران را تقویت می‌کند.
عجله‌ای وجود نداشت
همچنین زینت مرادی‌نیا دیگر کارگزار بورس به دلایل فروش نرفتن سهام فولاد مبارکه اشاره کرد و گفت: تغییر شرایط به بلوک 5درصدی باعث شد که این معامله انجام نشود زیرا خریداران عجله‌ای برای خرید سهم نداشته و درصورتی که گذر زمان باعث شود تا در شرایط بهتری خرید کنند این کار را انجام می‌دهند.
وی همچنین وضعیت عمومی بازار و ابهاماتی که در باره تبدیل سهام دولتی و خارج شدن شرکت از وضعیت غیردولتی ممکن است پیش‌آید را از دلایل دیگر ذکر و اعلام کرد: در فضایی که بازار با استقلال روبه‌رو است احتمال انجام معامله در مقایسه با زمانی که سهم در صف فروش قرار دارد بسیار بیشتر است.
مدیرعامل کارگزاری رشد پایدار ادامه داد: زمانی که دولت سهام خود را در این شرکت‌ها به فروش می‌رساند باید کاملا مشخص شود که این شرکت‌ها چه امتیازاتی از دست داده و چه محدودیتی از آن‌ها برداشته می‌شود و قطعا باید این ابهامات برطرف شود زیرا این موارد در عرضه شرکتی با این حجم و اندازه اثرگذار است.
این کارگزار بورس تصریح کرد: درصورتی که سهامداران موجود در بازار اگر قرار بود سهام فولاد مبارکه را خریداری کنند، نشانه‌های آن از قبل نمایان شده و برای خرید آن نقدینگی فراهم می‌کردند اما برای انجام این معامله نشانه مشهودی وجود نداشت.
ضمن این که در دو هفته گذشته بازار فروش برای این سهم ایجاد شد و درصورتی که سهامداران قصد داشتند در این بازار پول نقد جمع آوری کنند در این حجم نمی‌توانستند این کار را انجام دهند.
قیمت بالا بود
از طرف دیگر بهزاد روحی ـ دیگر کارگزار بورس ـ بالا بودن قیمت عرضه بلوکی را از عوامل عرضه ناموفق دیروز اعلام کرد و گفت: سهام فولاد مبارکه در بازار 339 تومان معامله می‌شود در حالی که این سهم قرار است در قیمت پایه 390 تومان عرضه شود به همین دلیل خریداری وجود نداشته یا نخواسته وارد معامله شود.
وی خاطرنشان کرد: عرضه 4 بلوک 5درصدی نیز به قیمت و وضعیت بازار بستگی داشته و اگر قیمت سهم گران باشد فرد آن را از بازار خریداری می‌کند.
مدیرعامل کارگزاری آریا بورس اعلام کرد: به جای این که بیشتر به فکر خصوصی‌سازی باشند تنها به فکر تأمین بودجه دولتی هستند، بنابراین خصوصی‌سازی به این طریق صحیح نیست.
روحی تأکید کرد: وضعیت بازار برای عرضه مناسب نبوده و طبیعی است که در این وضعیت استقبال صورت نمی‌گیرد.
عرضه دوباره ایرالکو
در پی شکست عرضه سهام ایرالکو، بورس تهران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: پیرو آگهی عرضه سهام شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو) عرضه 20 درصد سهام این شرکت به صورت 2 بلوک 10 درصدی جداگانه، در روز شنبه 10 آذر به صورت نقد انجام خواهد پذیرفت.
خریدار می‌بایست ظرف مدت 9 روز کاری نسبت به پرداخت نقدی معامله اقدام کند، در غیراین صورت معامله ابطال و خسارت واردشده برابر ضوابط و مقررات بورس قابل دریافت خواهد بود.
رئیس سازمان بورس هم، نبود نقدینگی کافی در بازار را عامل اصلی انجام نشدن بزرگترین معامله تاریخ بورس اعلام کرد.