آن روی سکه؛ اینجا ایران است، مهد کودکان معصوم خفته در خاک و خون... کافیست فقط سری به گوگل بزنیم تا اطلاعات زیادی از فراوانی این نمونهها به ما بدهد که چگونه معصومانه مورد تجاوز و آزار و اذیت جنسی و سپس قتل آن هم قتلی فجیع، قرار گرفتهاند.
قاتلین اینها همه یا همسایه هستند یا بستگان و یا... پس جای دوری نروید، خطر در کمین کودکان هریک از ما والدین است.
جامعه هنوز داغ از دست دادن ستایش قریشی دختر مظلوم افغان، ستایش نیریزی، کیانا ساداتحسینی دختر بیگناه نیشابوری و تمام دخترکان و پسرکان بیگناه و معصوم دیگری چون اینان را داشت که حالا بعد از حدود بیست روز چشم انتظاری و لحظه به لحظه خون دل خوردن پدر و مادری و نگرانی خانواده ها، جنازه دخترکی خردسال از پارسآباد مغان بنام آتنا اصلانی آن هم در نهایت سنگدلی و قساوت قاتلش، سلاخی شده از خمره رنگرزی پیدا میشود و یک علامت سوال بزرگ دیگری در اذهان نقش میبندد، چرا؟ به کدامین گناه؟
این وظیفه همه دستگاههای دولتی و خصوصی است تا هرکس هر نقشی که در پیدایش اینگونه آسیبهای اجتماعی دارد برعهده گرفته و برای جلوگیری از تکرار آن بکوشد. فقط قاتل یک بیمار رها شده در جامعه نیست که تک تک ما به عنوان انسان مسئولیت داریم، البته که نقش ما روانشناسان و مشاوران در این مهم، بسیار حائز اهمیت است.
شناسایی حریمها و حفظ و صیانت از حریم خصوصی، آموزش مهارتهای ارتباطی، آموزش جنسی، توجه به نیازهای عاطفی و همدلی دلسوزانه با خانوادههای قربانی و بازماندگان آنها همینطور آموزش مهارتها و افزایش تابآوری در میان آنها و نیز آحاد مردم، توجه به قوانین و مسایل دینی و شرعی و رعایت شئونات، افزایش آگاهیهای جنسی و نیز فراگیری تکنیکهای مقابلهای و از جمله آموزش و کسب مهارتهای خود مراقبتی و نیز فراگیری آگاهیهای حقوقی و قضایی و...و...از وظایف اصلی تعاملات میان روانشناس و یا مشاور با خانوادهاست.
البته که اولین نهاد و بزرگترین و مهمترین مجری در کاهش آسیبهای اجتماعی، خانواده است. آموزش جنسی بهموقع و درست به کودکان از طریق والدین و یا با کمک مشاور میتواند در کاهش اینگونه خطرات برای کودکان مؤثر باشد. هرچند که قدرت بدنی کودکان کم است اما به یاد داشته باشیم بیشتر متجاوزین به کودکان از اقوام درجه یک و دو کودک مثل پدر، برادر، عمو، دایی، شوهرعمه، شوهرخاله، پسرعمه و از این دست و حتی پدربزرگ کودک و سپس آشنایان دیگر چون راننده شخصی، همسایه و ... میباشند.
این نکته حائز اهمیت است که در این خصوص، کودکانی که مورد تجاوز قرار میگیرند صرفا دختر نیستند که آمار تجاوز به پسران حتی بیشتر از دختران است. نکته دیگر در امر آموزش، اینست که واقعا نیازی نیست حجم زیادی از زیور آلات به سر و گردن کودکان آویزان شود، کودک نیازی به اینها ندارد. به همراه داشتن وسایل گران قیمت مانند تبلت، گوشی همراه، نوت بوک و... با کودک در خارج از منزل می تواند ریسک دزدیده شدن را افزایش دهد. به جای اینها کودکان را مجهز به سلاح خود مراقبتی و ایمنسازی و افزایش آگاهی و مهارت نه گفتن و نیز جرأتورزی کنیم و البته که والدین باید قبل از کودک تمام اینها را آموخته باشند.
جای کودکان زیر خاک نیست، هرکدام از این کودکان کشته شده می توانست یک آیندهساز موفق جامعه باشد نه قربانی تجاوز بیرحمانه بیماران جنسی رها شده در جامعه.
لطفا مراقب کودکانمان باشیم و برای حفظ سلامت روانی خود و خانواده و جامعه بطور جدی بکوشیم. سهم هر کدام از ما، یادگیری آگاهی، افزایش و نشر آن است.
* کارشناس ارشد روانشناسی بالینی