علاوه بر سخنرانيهاي مفصل روي پل معروف استانبول و مقابل كاخ رياستجمهوري و پارلمان، رفتن به قبرستان كشتهشدگان و خواندن قرآن و تهديد كساني كه اردوغان آنها را خيانتكار ميخواند اما رئيسجمهور تركيه سراغ تلفن همراه مردم تركيه هم رفت. روز گذشته مردم تركيه كه قصد تماس گرفتن با تلفن همراه خود را داشتند به جاي شنيدن صداي بوق غافلگير شدند و پيام صوتي اردوغان را به اجبار گوش دادند. اردوغان در اين پيام گفت: بهعنوان رئيسجمهور، روز ملي دمكراسي و اتحاد را تبريك گفته و آرزوي سلامتي و آرامش براي قهرمانان اين حادثه كرده و از خداوند براي شهداي كودتا آمرزش ميطلبم.
اردوغان شنبهشب در جمع دهها هزار نفري كه روي پل مشهور بسفر در سالگرد كودتاي ۱۵جولاي جمع شده بودند حرفهاي مشابهي زد و گفت: ۲۵۰نفر جانشان را از دست دادند اما كشور آينده خود را تضمين كرد.يك سال قبل در شب ۱۵ جولاي گروهي از نظاميان تركيه با بستن پلهاي اصلي استانبول، تصرف شبكههاي تلويزيوني و محاصره بزرگترين فرودگاه كشور سعي كردند، كنترل اين كشور را در دست بگيرند.
با وجود گذشت يك سال از آن نيمهشب تابستاني اما هنوز بازداشت افراد به اتهام دست داشتن در اين كودتا ادامه دارد. اردوغان كه در آن شب از عمليات ترورش در يك هتل جان سالم به در برد، بار ديگر تأكيد كرده كه اگر پارلمان اين كشور مجازات اعدام را تصويب كند او آن را با امضاي خود اجرايي خواهد كرد.
- خائنان را گردن ميزنيم
اردوغان كه از آنكارا با هواپيماي شخصي خود و اسكورت جنگندههاي اف ۱۶ به استانبول آمده بود، در سخنراني خود روي پل بسفر كه از سوي دولت تركيه پل شهدا نامگذاري شده گفت: اول از همه سر خائنان را خواهيم بريد.او حتي اعلام كرد كه زندانيان مرتبط با اين كودتا نبايد بتوانند در جلسات دادگاه لباس مرتب بپوشند و بايد مانند زندانيان گوانتانامو با آنها رفتار شده و با لباس نارنجي مقابل قاضي بايستند.
بنعلي ييلدريم، نخستوزير تركيه هم در نخستين مراسم از مجموعه برنامهاي كه تا ديروز ادامه داشت در نشست ويژه پارلمان اين كشور گفت: آنچه ۱۵ جولاي سال گذشته رخ داده جنگ دوم استقلال تركيه بوده است. جنگ اول استقلال تركيه در دهه 20 ميلادي منجر به بناي تركيه مدرن شد.
اردوغان پس از مراسم استانبول بار ديگر به آنكارا بازگشت تا صبح در جمع مردم اين شهر باشد. او در زمان طلوع آفتاب و پس از پردهبرداري از بناي يادبود كشتهشدگان كودتا گفت: مطمئن باشيد كه هيچكدام از خائناني كه اسلحهشان را رو به كشور، ملت و آزادي گرفتند ديگر هيچ وقت نور آفتاب را نخواهند ديد.
او علاوه بر شركت در مراسمي مقابل كاخ رياستجمهوري خود در مقابل ساختمان پارلمان هم شجاعت نمايندگان مردم را در آن شب ستود. دولت تركيه طي يك سال گذشته بيش از ۱۵۰هزار نفر را به اتهام دست داشتن در كودتا و ارتباط با جنبش گولن از كار بركنار كرده است. همچنين ۵۰هزار نفر هم با اتهامي مشابه بازداشت شدهاند.
- انتقاد مخالفان
مخالفان تركيه اما در سالگرد اين كودتا بار ديگر اقدامهاي دولت را به اين بهانه محكوم كردند. كمال قليچدار اوغلو، رهبر حزب جمهوريت خلق در نشست ويژه پارلمان گفت: اين پارلمان كه در برابر بمبها پايداري كرده از اقتدار عاري و بيمعنا شده است. سال گذشته عدالت ويران شد. به جاي عاديسازي سريع، شاهد ايجاد يك وضعيت اضطراري ماندگار بوديم.
او همچنين بهشدت از دستگاه اطلاعاتي اين كشور و عدمشفافيت آن درباره ماجراي كودتا انتقاد كرد. قليچدار اوغلو كه لفظ «كودتاي كنترل شده» را استفاده ميكند خواستار مشخص شدن تمام ابعاد اين ماجرا شد و اين سؤال را مطرح كرد كه چرا دولت نميگذارد گزارشهاي سازمان اطلاعات منتشر شود. او گفت: اين گزارشها و ابعاد اين ماجرا بايد مشخص شود تا از تركيه در مقابل كودتاي ديگري محافظت شود.
قليچدار اوغلو به تازگي يك راهپيمايي گسترده را از آنكارا تا استانبول عليه اقدامهاي دولت و سلطه بر دستگاه قضايي رهبري كرد. ژان كلود يانكر، رئيس كميسيون اروپا هم روز گذشته بار ديگر هشدار داد اگر تركيه اميد پيوستن به اتحاديه اروپا را دارد بايد به اصول دمكراسي پايبند باشد.