ديروز ستاد نظارت بر همهپرسي مخالفان دولت كه متشكل از چندتن مديران دانشگاهي در ونزوئلاست اعلام كرد حدود 7ميليون و 200هزار نفر ازمردم اين كشور با حضور در پاي صندوقهاي رأي، به 3سؤال مطرح شده پاسخ بله يا خير دادهاند. نتايج همهپرسي نشان ميدهد 98درصد از شركتكنندگان با طرح رئيسجمهور براي بازنويسي قانوناساسي مخالف هستند.
همهپرسي روز يكشنبه مخالفان مثل هيچيك از انتخابات برگزارشده قبلي در ونزوئلا نبود. از طرفي رأيگيري نه بهصورت رسمي بلكه از سوي گروههاي مخالف دولت برگزار ميشد و مديريت آن برعهده مخالفان بود. از طرف ديگر، رأيدهندگاني كه برخي از آنها تا 2ساعت در صف رأيگيري منتظر مانده بودند، آراي خود را با استفاده از تعرفههايي به صندوقها انداختند كه روي كاغذ معمولي چاپ شده بود؛ صندوقهايي كه از كارتن چيپس و بيسكوئيت ساخته شده بودند و نام و نشاني از دولت روي آنها ديده نميشد.
- صف رأي مخالفان؛ صف رأي دولت
مردم ونزوئلا 2هفته ديگر قرار است در يك همهپرسي سراسري رسمي به پاي صندوقهاي رأي بروند تا نظرشان را درباره طرح نيكلاس مادورو براي بازنويسي قانون اساسي از سوي يك مجمع منتخب رئيسجمهور اعلام كنند. مخالفان مادورو معتقدند اين طرح با هدف تحكيم قدرت رئيسجمهور ارائه شده است. اما مادورو معتقد است كه اين تنها راه مقابله با بحرانهاي سياسي و اقتصادي كشور است. چندين نفر از رهبران سابق آمريكاي لاتين براي نظارت بر اين انتخابات در كاراكاس، پايتخت ونزوئلا بهسر ميبرند. اما مخالفان پيشدستي كردند و هوادارانشان را به پاي صندوقها كشاندند.
در همهپرسي مخالفان 3سؤال مشخص پرسيده شده بود: آيا با برگزاري مجمع بازنويسي قانون اساسي توسط افرادي كه منتخب مردم نيستند موافق هستيد؟ آيا از ارتش ونزوئلا ميخواهيد قانون اساسي فعلي را اجرا كند و از تصميمات مجلس ملي تحت كنترل اپوزيسيون حمايت كند؟ آيا خواستار برگزاري انتخابات سراسري براي تعيين يك دولت وحدت ملي هستيد؟
طبق قانون اساسي كنوني ونزوئلا كه در سال 1999و در دولت هوگو چاوز، رئيسجمهور درگذشته اين كشور به تصويب رسيده مردم اجازه دارند در همهپرسيهاي غيررسمي نظر خود را در مورد مسائل مربوط به دولت اعلام كنند؛ بااين حال دولت اعلام كرده هم همهپرسي و هم نتيجه آن را قبول ندارد. مادورو مخالفان را عامل آمريكا خوانده كه تنها بهدنبال ساقط كردن دولت هستند.
- مردم، فراموششده كشمكشهاي سياسي
مردم ونزوئلا آخرين بار 2سال پيش به پاي صندوقهاي رأي رفتند كه نتيجه آن پايان كنترل حزب حاكم يعني حزب سوسياليست متحد بر مجلس ملي اين كشور بود. احزاب مخالف دولت به پارلمان راه پيدا كردند تا انتخابات سال2015به نقطه آغاز رويارويي تمامعيار دولت و مخالفان تبديل شود. دولت كه نگران از دست دادن جايگاه خود بود، طي اين مدت مانع برگزاري انتخابات در سطوح مختلف شده است. كشمكش ميان گروههاي سياسي با دولت، رفتهرفته به ميان مردم و خيابانهاي ونزوئلا كشيده شد.
حاصل اين درگيريها بيش از 70كشته بوده است. همهپرسي ديروز هم بدون تلفات نبود. در يكي از شعب اخذ رأي در حومه كاراكاس، پايتخت، حمله مردان مسلح به صف رأيدهندگان يك كشته و 3زخمي به جا گذاشت. فرد كشتهشده يك زن پرستار 61ساله بود.
همهپرسي مخالفان دولت در حالي برگزار شد كه در برخي نقاط پايتخت، نهادهاي دولتي مشغول آمادهسازي شعب اخذ رأي براي همهپرسي 2هفته آينده بودند. در ميانه ادامه تنش ميان احزاب سياسي در ونزوئلا، كمبود غذا و دارو، تورم بالا، بيكاري و فقر با زندگي اين روزهاي مردم اين كشور گره خورده است.
مخالفان بعد از برگزاري «همهپرسي نمادين» مشغول بررسي ديگر اقدامات اعتراضي بهمنظور جلوگيري از تشكيل مجلس بازنويسي قانون اساسي هستند. انسداد خيابانها و اعتصابهاي گسترده و تحصن ازجمله تاكتيكهاي مخالفان در طرح معروف به «ساعت صفر» است.