به گزارش مهر، محمد روشن با اشاره به جزئیات لایحه «پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی» گفت: بر اساس پیشنهاد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، لایحه‌ای برای پیشگیری و مقابله با تقلب در تولید آثار علمی تدوین شد و بعد از اخذ نظرات کارشناسی اعضای هیات علمی و هم‌اندیشی در شهریور ماه سال گذشته در دانشگاه بوعلی سینا همدان مورد بحث قرار گرفت. این لایحه پس از تصویب هیات وزیران به مجلس شورای اسلامی ارایه شد.
- جزئیات افعال مجرمانه موسسات فروش مقاله و پایان‌نامه
وی ادامه داد: پس از بررسی این لایحه در دو کمیسیون اصلی قضایی و حقوقی و آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی، از جامعیت بیشتری برخوردار شد و در نهایت تهیه، عرضه و یا واگذاری آثاری از قبیل رساله، پایان‌نامه، مقاله، طرح پژوهشی، کتاب و هر گونه گزارشی که جنبه پژوهشی علمی و یا هنری داشته باشد و توسط هر یک از اشخاص حقیقی و حقوقی که به قصد بهره‌بردای و بهره‌مندی مادی و معنوی و یا به عنوان حرفه یا شغل بخشی از اثر یا تمام آن را غیر مجاز استفاده کنند، در این لایحه جرم‌انگاری شد.
- برخورد شدید با تبلیغات مجرمانه درباره فروش مقاله و پایان‌نامه
روشن افزود: مرتکب یا مرتکبان چنین فعل مجرمانه‌ای علاوه بر وجوهی که از این طریق از متقاضی دریافت کرده‌اند به همان میزان باید به صندوق دولت به عنوان جریمه پرداخت کنند. برای اینکه برخی از افراد در قالب یک موسسه اقدام به این کار می‌کردند و حتی در برخی میادین اصلی شهر و یا نزدیک دانشگاه‌ها و مراکز علمی آن را تبلیغ هم می‌کنند، مقرر شد ضمن آنکه این مرتکبان مجازات شوند، برخورد با شدت عمل بیشتری نیز صورت گیرد.
- امکان تعطیلی موسسات توسط بازرسان وزارتخانه‌های علوم و بهداشت
وی ادامه داد: در گذشته اگر مشاهده می‌شد که یک مرکزی چنین فعالیتی دارد و موسسه و یا شرکتی مبادرت به کپی‌برداری و یا فروش آثار دیگران به صورت غیرقانونی می‌کند، ماموران وزارتخانه‌های علوم و بهداشت فاقد ابزارهای قانونی لازم بودند که بتوانند با همکاری هم این مراکز را تعطیل کنند اما خوشبختانه با تصویب این قانون، بازرسان ما می‌توانند تحت یک شرایطی به عنوان ضابط خاص نسبت به تعطیلی این موسسات و مراکز اقدام کنند.
- برخی خدمات تایپ و آزمایشگاه که موضوع پژوهش نیست جنبه مجرمانه ندارد
معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم یادآور شد: این امکان قانونی که در اختیار این دو وزارتخانه قرار گرفته است باعث سرعت در اقدام و نتیجه‌بخش بودن آن خواهد بود البته همان‌گونه که مرسوم است در تدوین پایان‌نامه و یا کتاب، نویسندگان و پژوهشگران می‌توانند از خدمات مانند تایپ و برخی از خدمات آزمایشگاهی که خود آن موضوع پژوهش نیست و یا ترجمه، تکثیر و یا ویراستاری اثر، اقدام کنند و این نوع خدماتی که ارایه می‌شود جنبه مجرمانه ندارد اما تاکید می‌کنم اما اگر یک موضوع آزمایشگاهی موضوع پژوهش یک پژوهشگر باشد نمی‌تواند به عنوان خدمات از آن استفاده کند.
- لغو امتیازات و بلا اثر بودن امتیازات ناشی از آثار متقلبانه
وی ادامه داد: در صورتی که از این آثار متقلبانه استفاده‌ای صورت گیرد اعم از اینکه عضو هیات علمی دانشگاه، دانشجو و یا طلبه باشد آن امتیازاتی که به موجب ارایه آن اثر از آن برخوردار شده است همه آن امتیازات لغو و بلااثر می‌شود و متناسب وضعیت فرد به این نوع تخلفات در هیات‌های انتظامی اساتید دانشگاه‌ها و در شورای انضباطی دانشجویان و یا حسب مورد در دادگاه ویژه روحانیت رسیدگی می‌شود.
- اصلاح رفتار علمی و حرفه‌ای در امر پژوهش
روشن افزود: ما امیدواریم با تصویب این لایحه و تایید شورای نگهبان، بتوانیم گام اساسی در راستای صیانت از ساحت علم و عالم و متعلم برداریم البته این قانون یکی از متغیرهای اصلاح رفتار علمی و حرفه‌ای در امر پژوهش است ولی یکی از مهمترین متغیرها بود که ما فاقد آن بودیم.
وی خاطرنشان کرد: متغیرهای دیگری نیز وجود دارند که مربوط به استادان دانشگاه، دانشجویان و پژوهشگران، که لازم است سایر این مقدمات از سوی جامعه دانشگاهی و پژوهشگران، تمهید شود تا ما بتوانیم بیش از پیش محیط های علمی را از رفتارهای غیرحرفه‌ای و غیراخلاقی منزه کنیم.
معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم یادآور شد: گاهی یک تقلب می‌تواند به حیثیت علمی یک کشور لطمه‌های جبران‌ناپذیری وارد کند و ما تلاش می‌کنیم با توجه به اینکه این لایحه جنبه پیشگیری دارد، کشورمان را از وارد کردن خدشه به حیثیت علمی مصون نگاه داریم.