حالا با گذشت چند روز از وقوع اين حادثه اين پرسش به ذهن ميرسد كه چرا كشف جرم در اين پرونده تا اين حد طولاني شد؟ چرا پليس با وجود امكاناتي كه در اختيار دارد زماني او را پيدا كرد كه ديگر كار از كار گذشته بود؟ آنچه از صحبتهاي مقامات انتظامي بر ميآيد اين است كه ما از وجود پليسي مقتدر برخوردار هستيم. بارها شنيدهايم كه مثلا پليس ميتواند در طول چند ساعت يا چند روز همه معتادان شهر را جمعآوري كند. اين ادعا به اين معناست كه پليس اشراف اطلاعاتي خوبي دارد اما اگر اين توانمندي واقعي باشد بايد در ساير حوزهها نيز وجود داشته باشد.
يكي از دلايلي كه مانع به نتيجهرسيدن سريع پروندهها ميشود در دسترس نبودن اطلاعات شهروندي است. به اين معني كه پليس بايد اطلاعات جامعي درخصوص شهروندان، مشاغل آنها، سوابقشان و آخرين جابهجاييها داشته باشد تا در مواقع ضروري مأموران بتوانند آسانتر فرد مورد نظر را بيابند. در جرايم جنايي فرصتي بهعنوان زمان طلايي وجود دارد كه اگر بگذرد شايد هيچوقت حقيقت كشف نشود يا اينكه براي كشف حقيقت دير شده باشد. درست مثل ماجراي تلخ بنيتا كه شايد اگر در يكي دو روز اول او پيدا ميشد هيچ وقت شاهد مرگ او نبوديم.
نكته ديگر اينكه در شهر دوربينهاي متعددي نصب شده است كه تعدادي از آنها براي حفظ امنيت است. اگر اينطور است پس چرا نميشود از آنها به درستي استفاده كرد؟ اينكه گفته ميشود متهمان پرونده بنيتا از مقابل هيچيك از دوربينهاي شهري عبور نكردهاند توجيه قابلقبولي نيست. از سوي ديگر حالا كه معلوم شده متهم اصلي فردي سابقهدار بوده و چند روز قبل از زندان آزاد شده مطالبه عمومي است كه چرا چنين فردي آزاد شده بود؟ پاسخ اين پرسش را بايد در قانون جست. در قانون موضوعي بهعنوان قرارهاي تأمين وجود دارد كه براساس آن براي فرد با توجه بهشدت جرمي كه مرتكب شده قرار صادر ميشود. اگر اين قرار سبك باشد هيچ توجيهي ندارد و اگر سنگين باشد آزادي فرد را سلب كرده است.
حلقه مفقوده در اين بحث موضوع بازگشت يا عدمبازگشت فرد به ارتكاب جرم است. عدموجود سازوكار بازپروري و نهادهاي متناسب با آن كه با تحليل دقيق وضعيت متهم توسط كارشناسان، روش مناسبي را براي بازگشت افرادي كه داراي رفتار پرخطر هستند به جامعه بررسي كرده و تدابير متناسبي را در اين خصوص اتخاذ كنند. مثلا فردي به اتهام سرقت با حكم دادگاه روانه زندان ميشود و بعد از پايان دوران محكوميت آزاد ميشود. بايد ديد چه سازوكاري وجود دارد كه او دوباره وارد چرخه ارتكاب جرم نشود.
- بازپرس جنايي سابق تهران