تلگرام از زمانی که حدود 3سال قبل توسط برادران دورف یعنی پاول و نیکلای رونمایی شد، همیشه جنجالی بوده است. آنطور که آمارها می‌گویند اکنون تعداد کاربران این اپلیکیشن پیامرسان به بیشتر از ماهانه ۱۰۰میلیون کاربر فعال در جهان رسیده که روزی ۱۵میلیارد پیام با آن ارسال می‌کنند.
این روزها بار دیگر با گزارش‌های ضد‌و نقیض درباره انتقال سرورهای تلگرام به ایران بار دیگر نام این نرم‌افزار و مدیر آن یعنی پاول دورف بر سر زبان‌ها افتاده است. یکی از مهم‌ترین خصوصیت تلگرام رمزنگاری پیام‌هاست که مورد انتقاد برخي کشورها قرار گرفته است. اما غیر از رمزنگاری پیام‌ها برخی خود این پیامرسان را که رقیب جدی پیام‌رسان‌هایی مانند واتس‌اپ شده در هاله‌ای از رمز و ابهام می‌بینند. تلگرام توسط نیکلای و برادر کوچک‌تر او یعنی پاول به‌وجود آمده است اما چهره رسانه‌ای این پیامرسان پاول است.
پاول دورف که به‌عنوان مارک زاکربرگ روسیه مشهور است یک میلیونر روسی است که از سال‌ها قبل در میان طرفداران دنیای دیجیتال شناخته شده بود.بخش مهم ثروت و درآمد او به‌خاطر طراحی شبکه اجتماعی وی‌کی است که تبدیل به مشابه یا رقیب فیس‌بوک در روسیه و روس‌زبان‌ها شد.
و ِ کا یا وی‌کی، از کلمات ف-کُنتاکته گرفته شده که به‌معنای «در تماس» در زبان روسی است و سرویس شبکه اجتماعی محبوب در میان کاربران اروپایی روس‌زبان در سراسر جهان به‌حساب می‌آید. این شبکه اجتماعی در بین مردم روسیه، اوکراین، قزاقستان، مولداوی و بلاروس بسیار محبوب است.
پاول دورف در ۲۲سالگی در روسیه تبدیل به یک مولتی میلیونر شد. درباره ثروت زاکربرگ روس‌ها شاید این ماجرا کافی باشد که یک‌بار با پرتاب کردن موشک‌های کاغذی ساخته شده از اسکناس توسط او از پنجره محل کارش یک دعوای تمام عیار خیابانی در روسیه به راه افتاد. پاول دورف بر سر ارائه اطلاعات مخالفان در روسیه و همچنین معترضان اوکراین در شبکه اجتماعی وی‌کی با دولت روسیه وارد یک نبرد تمام عیار شد و درنهایت برادران دورف در تبعیدی خودخواسته روسیه را ترک کردند.
- زاکربرگ روس‌ها کجاست؟
مسئله مهم این است که با وجود اعلام آلمان به‌عنوان مقر اصلی تلگرام حالا کسی از جزئیات محل سکونت یا کار پاول دورف به‌عنوان مغز متفکر تلگرام خبر ندارد. برخی حدس‌هایی درباره محل استقرار او می‌زنند. زاکربرگ روس‌ها که علاقه خاصی به عکاسی هم دارد در اینستاگرام خود عکس‌هایی از نقاط مختلف جهان از فنلاند و سن فرانسیسکو تا نیویورک و رم ارسال کرده اما به گفته خودش هیچ نقطه‌ای را به‌عنوان خانه در جهان درنظر نمی‌گیرد.
گفته می‌شود دورف به همراه ۴نفر از نیروهایش همواره در حال سفر هستند و دولت‌ها تاکنون نتوانسته‌اند مثلا اخطاریه‌های مرسوم قضایی را به مدیر تلگرام ابلاغ کنند. در سال۲۰۱۴ و زمانی که پاول دورف روسیه را ترک کرد با پرداخت ۲۵۰ هزار دلار به‌عنوان کمک به صنعت شکر فدراسیون سنت کیتس و نویس تابعیت این کشور جزیره‌ای در دریای کارائیب را به‌دست آورد.پاول در يكي گفت‌وگوهایش درباره اینکه کجا ساکن است گفت: من به هیچ جای یک نقشه اشاره نمی‌کنم. به‌نظر نباید خود را به جایی وابسته کنیم.
- پول تلگرام از کجا می‌آید؟
این سؤال مهمی است که خیلی‌ها می‌پرسند. کاربران تلگرام را مجانی دانلود می‌کنند، بدون پرداخت پول پیام‌ها در چت‌های خصوصی یا گروه‌ها و کانال‌ها ارسال می‌شود و حتی تماس صوتی آن رایگان است. گفته می‌شود پاول دورف در زمان ترک روسیه ۳۰۰ میلیون دلار در حسابش در سوئيس داشته که به‌عنوان سرمایه اولیه برای تولد تلگرام از آن استفاده کرده است.
پاول دورف يك سازمان غیرانتفاعی کارآفرینی در آلمان به نام Digital Fortress fund دارد که پشتیبان مالی پروژه تلگرام است. این سؤال که پول تلگرام از کجا می‌آید آن قدر جنجالی بوده که در سایت تلگرام این جواب برای آن درنظر گرفته شده است: پاول دورف کمک‌های سخاوتمندانه‌ای به تلگرام دارد.
پس ما فعلا پول کافی برای فعالیت خود داریم. اگر زمانی پول تلگرام تمام شود ما گزینه کمک غیراجباری برای حمایت از زیرساخت‌ها را خود فراهم خواهیم کرد. پاول دورف خودش هم در مصاحبه‌هایش گفت زمانی که پول کم بیاورد شروع به جمع‌آوری کمک مانند ویکی‌پدیا می‌کند. اگر ۱۰۰میلیون کاربر فعال به‌صورت میانگین نفري ۵ دلار هم کمک کنند ۵۰۰میلیون دلار برای تلگرام پول جمع می‌شود.
واقعیت این است که بسیاری از پیام‌رسان‌ها در سال‌های ابتدایی خود به فکر درآمدزایی نیستند و علاقه‌مند هستند تا می‌توانند کاربران بیشتری را با استفاده از سرویس‌های مختلف رایگان و بی‌دردسر جذب کنند. در واقع تلگرام اکنون یک سرمایه‌گذاری برای آینده است.
- سرمایه‌ای به نام کاربر
براساس گزارش‌ها تلگرام اکنون به‌صورت ماهانه ۱۰۰میلیون کاربر فعال در جهان دارد. پاول دورف در‌ماه آوریل سال جاری اعلام کرد که این پیامرسان تنها در ایران ماهانه ۴۰میلیون کاربر فعال دارد و مهم‌ترین اپلیکیشن پیامرسان در کشور ما به‌حساب می‌آید. در دنیای جدید کاربر به‌عنوان یک سرمایه بالقوه مهم است. پیام‌رسان‌ها پس از گذشت مدتی از فعالیت خود برای ادامه حیات خود نیاز به مدل درآمدی دارند تا بتوانند هزینه های خود را تامین کنند.
فیس‌بوک چندی پیش واتس اپ را با قیمت ۱۹میلیارد دلار خریداری کرد. در واقع مارک زاکربرگ برای خرید واتس اپ که در آن زمان ۴۵۰میلیون کاربر داشت، ۱۹میلیارد دلار پرداخت کرد، یعنی به ازای هر کاربر ۴۲دلار! پاول دورف فعلا می‌گوید اعتقادی به درآمدزایی ندارد اما به‌طور حتم او پیشنهادهای میلیاردی شرکت‌هایی مانند گوگل و مایکروسافت دارد. علاوه بر این همیشه در این رابطه مسئله‌ای به نام بیگ‌دیتا یا کلان داده را فراموش نکنید. کلان داده‌ها مسیر حرکت کسب و کار و فرآیند چرخش کار در سازمان‌ها را مشخص می‌کنند. در جهان امروز اطلاعات گران‌ترین و قیمتی‌ترین کالاست. پیام‌رسان‌ها می‌توانند تحلیل‌های مهم و شگفتی‌سازی از رفتارها و علاقه‌مندی‌های کاربران خود داشته باشند.
- همه گزینه‌های یک پیامرسان
تلگرام چند وقت پیش فروش کالا به وسیله چت‌بات‌های خود در روسیه را راه‌اندازی کرد. شاید این مسئله را بتوان اولین جرقه برای تجاری‌سازی تلگرام دانست. تجارت همراه با گسترش جامعه کاربران پیام‌رسان‌ها و حضور برندهای مختلف با حساب‌های کاربری رسمی امکان شکل‌گیری و رشد تجارت بر پایه اپ‌‌های پیامرسان زیاد است. وی چت که در کشورهای آسیای جنوب شرقی طرفداران زیادی دارد یکی از شرکتهای مهم در این زمینه است به‌طوری که به وسیله این اپ می‌توان اطلاعات کارت اعتباری را به اپ متصل کرد و از درون اپلیکیشن خرید انجام داد. فروش استیکر و بازی‌‌ها هم دیگر خیلی مشهور هستند.
پیام‌رسان‌هایی مانند تلگرام بعد از مدتی ممکن است از کانال‌ها و گروه‌هایی که صدها یا میلیون‌ها مشترک دارند و کسب درآمد می‌کنند دریافت هزینه یا آبونمان کنند. تلگرام به خوبی این کانال‌های پرطرفدار را رصد می‌کند و اخیرا هم اعلام کرد که برای افزایش سرعت اطلاعات کانال‌های با بیش از ۱۰۰هزار عضو را منتقل می‌کند. دریافت هزینه اشتراک، تبلیغات، فروش کالا و لوازم مرتبط، ارائه خدمات مانند بستن قرارداد با شرکتهای مختلف برای مثلا گرفتن تاکسی و ایجاد آرشیو و پخش موسیقی دیگر گزینه‌های درآمدزایی پیام‌رسان‌هایی با کاربران زیاد هستند.