دستیابی به توسعه پایدار شهری را از روشهای مختلفی میتوان بررسی کرد که یکی از آن روشها، بهکارگیری ابزارهای نوین مالی مشخص در بازار سرمایه است.
با توجه به نگاه ويژه مديران شهري و مسئولان بازار سرمايه ايران بر بهكارگيري ابزارهاي مالي در جهت تأمين منابع مالي بنگاهها، توسعه و ايجاد صندوقهاي زمين و ساختمان در مجموعه شهرداريها ميتوان ضمن فراهم كردن زمينه تأمين مالي از طريق بازار سرمايه، شفافيت بيشتر مالي را نيز به ارمغان آورد.
صندوقهاي زمين و ساختمان از مصاديق نهادهاي مالي موضوع بند 21ماده يك قانون بازار اوراق بهادار هستند كه با دريافت مجوز تأسيس از سازمان بورس و اوراق بهادار و تحت نظارت همين سازمان فعاليت ميكنند. هدف از تشكيل اين صندوقها، جمعآوري وجوه از سرمايهگذاران و اختصاص آن به ساخت پروژه ساختماني مشخص است.
واحدهاي ساختماني يادشده در پايان عمر صندوق (يا طي دوره فعاليت صندوق بهصورت پيشفروش) به فروش ميروند و درنهايت عوايد ناشي از اين فعاليت بين دارندگان واحدهاي سرمايهگذاري در پايان عمر صندوق تقسيم ميشود بنابراين توجه به اين نكته ضروري است كه اين صندوقها، واحدهاي ساختماني خود را مستقيما به سرمايهگذاران و دارندگان واحدهاي سرمايهگذاري صندوقها واگذار نميكنند و واحدهاي ساختماني با رعايت مقررات،
از طريق برگزاري مزايده به بهترين خريدار واگذار ميشوند. با اقدام به سرمايهگذاري در صندوقهاي زمين و ساختمان، قدرت خريد دارندگان واحدهاي سرمايهگذاري در برابر افزايش قيمت زمين و ساختمان در منطقه اجراي پروژه تا حد زيادي حفظ ميشود.
همچنين بهخاطر پيشبيني اركان اجراي تخصصي و نظارتي مورد نياز در اساسنامه صندوقهاي زمين و ساختمان و نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بر اجراي صحيح مقررات تدوين شده، سرمايهگذاران با اطمينان خاطر بيشتري اقدام به سرمايهگذاري ميكنند. با وجود تمام مزاياي ذكر شده براي سرمايهگذاري در صندوقها، آنچه مسلم است اقدام براي هر حركت تجاري و سرمايهگذاري مستلزم تحمل ريسك متناسب با انتظارات كسب بازدهي خواهد بود.
البته تضميني براي سودآوري سرمايهگذاري در صندوق زمين و ساختمان پيشبيني نشده است و مواردي ازجمله افزايش چشمگير قيمت مصالح ساختماني در مقايسه با پيشبينيهاي صورتگرفته ممكن است سودآوري پروژه را تحتتأثير قرار دهد و رشد قيمت فروش واحدهاي سرمايهگذاري پاسخگوي افزايش هزينههاي ذكرشده نباشد.
همچنين با وجود آنكه پيشبيني ميشود با پذيرش واحدهاي سرمايهگذاري صندوقها در بورس، شرايط نقدشوندگي مناسبي براي آنها فراهم شود، اما تأثيرپذيري از شرايط ريسكي و جو بازار سرمايه را نيز نميتوان از نظر دور داشت. درنهايت اميد ميرود با بهكارگيري تمامي ابزارهاي مالي موجود در بازار سرمايه نظير صندوقهاي زمين و ساختمان، صندوقهاي سرمايهگذاري مشترك، اوراق اجاره و... بتوان در كنار بازار پول بهعنوان ديگر نهاد تأمينكننده منابع مالي تا حدي به توسعه پايدار اقتصاد شهري كمك كرد.
- كارشناس ارشد بازار مالي